Το βινύλιο αντιστέκεται στον καταιγισμό των CDs, των MP3s και στον σύγχρονο εξοντωτικό τρόπο ζωής

24 Ιανουαριου 2011
Posted in Επικαιρότητα

«Μα, καλά, ζει ακόμη το βινύλιο;», με ρώτησε έκπληκτος ο Νίκος, όταν με είδε με δύο άλμπουμ στο χέρι. «Ευτυχώς, κάποια πράγματα αντιστέκονται στον χρόνο», του απάντησα, δείχνοντάς του με καμάρι τους συλλεκτικούς picture discs που κρατούσα.

Τι είναι, όμως, αυτό που κρατάει ζωντανούς τους δίσκους βινυλίου, εδώ και περίπου 100 χρόνια, κόντρα στον τεχνολογικό χείμαρρο των CDs και των MP3s; Ισως είναι η γοητεία του αγγίγματος, ίσως η μυρωδιά, το εξώφυλλο, το «ταξίδι» της βελόνας και όλος ο ερωτισμός που αναδεικνύουν, σε μία εποχή που τρέχει μπροστά στα μάτια μας άυλη, χωρίς υπόσταση, χωρίς να περιμένει.

Σχέσεις... ψηφιακές μέσω κοινωνικών δικτύων, συνομιλίες με chat και mail, εργασία με ιλιγγιώδεις ρυθμούς και συμπιεσμένη, όπως η μουσική στα MP3. Και το βινύλιο εκεί, να στροβιλίζεται στον δικό του χορό και κόσμο, μόλις στις 33 στροφές του, να επιζητεί το «χάδι», τη συζήτηση, το μυστήριο, απορρίπτοντας το άγχος και επιβραδύνοντας τον χρόνο, που τόσο μας λείπει. Θα χωρέσει μόνο όσα τραγούδια πρέπει και θα σε αναγκάσει να αλλάξεις πλευρά γιατί και αυτή σηματοδοτεί ένα άλλο κεφάλαιο, έστω κι αν πρόκειται για το ίδιο άλμπουμ.

Μιας άλλης εποχής το βινύλιο, αυτός ο μαγικός δίσκος, που όσο αντιεμπορικός δείχνει, τόσο καταφέρνει να προσελκύει μέχρι σήμερα τους φίλους της μουσικής. Και τα εξώφυλλα «συμμετέχουν» με τον πιο ουσιαστικό τρόπο σε αυτό. Με διαστάσεις 12x12 ίντσες ή 31x31 εκατοστά, ήταν και είναι ένα μικρό έργο τέχνης. Τρανό παράδειγμα, η αποδοχή της διεθνούς καλλιτεχνικής κοινότητας για το εξώφυλλο του «Sgt. Pepper's Lonely Heart Club Band» των Beatles, που το κατατάσσει μέσα στα 50 πιο αντιπροσωπευτικά έργα του 20ού αιώνα (ανάμεσα σε έργα όπως το «Πόλεμος & Ειρήνη» του Τολστόι). Τα εξώφυλλα πάντα έπαιζαν και παίζουν ρόλο· αναδεικνύουν την ποιότητα του άλμπουμ, την αισθητική καλλιτέχνη και κοινού. Αυτό το χαρτονένιο τετράγωνο σημάδεψε μία εποχή. Αλλες φορές άσχημο, άλλες όμορφο, άλλες αδιάφορο, άλλες περίεργο, είλκυε τον αγοραστή πριν ακόμη ακούσει το περιεχόμενο. Διέγειρε τον «ροκά» (κατά κύριο λόγο), πριν η βελόνα ακουμπήσει στο αυλάκι. Είμαι πεπεισμένος πως δεν μπορεί να αισθανθεί το ίδιο αυτός που άκουσε πρώτη φορά π. χ. το «The temple of the king» των Rainbow από MP3, με αυτόν που έχει στην κατοχή του το LP, «Ritchie Blackmore’s Rainbow», από αυτόν που αντέγραφε πιο νέος το «S» των Saxon σε μια κόλλα χαρτί για να το σχεδιάσει μετά στο τζιν μπουφάν του με στυλό διαρκείας, από αυτόν που έτρεξε να γλιτώσει από την οργή της μητέρας του όταν η τελευταία αντίκρισε το μόλις αγορασμένο, με «αιματηρή» οικονομία, «Τhe number of the beast» των Iron Maiden, με τον πολυσυζητημένο δαίμονα σε πρώτο πλάνο. Στη δεκαετία του ’70, ένα εξώφυλλο, όπως το «Wish You Were Here» των Pink Floyd ή το «Pampered Menial» των Pavlov’s Dog και το «IV» των Zeppelin, ήταν αρκετό από μόνο του να προκαλέσει τον ακροατή. Σήμερα, θεωρώ απίθανο το οποιοδήποτε απρόσωπο ψηφιακό άλμπουμ μέσα από ένα «στικ» ή σάιτ να «μαγνητίσει» με τον ίδιο τρόπο τον μουσικόφιλο.

Επίσης, τα (καλά) πικ απ βρίσκονται σε παράλληλη «πλεύση» με τα σύγχρονα μηχανήματα αναπαραγωγής ήχου και πολλές φορές τα ξεπερνούν σε ποιότητα, ενώ και η νέα γενιά δεν μένει αδιάφορη μπροστά σε ένα MK2 και στα 180 γραμμάρια (το βάρος του καλού δίσκου) που «κουβαλάει».

Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, το βινύλιο αντεπιτίθεται, συμβολίζοντας (όπως το βιβλίο και η εφημερίδα) μία εποχή ρομαντική, που «περπατάει» γρήγορα μεν, αλλά όχι βιαστικά, ζει τον προσωπικό χρόνο της, θέλει τα προκαταρκτικά πριν από την ουσία. Η μεγάλη κόρη μου, πριν από μερικά βράδια, μου ζήτησε να της βάλω να παίζει το «Νothing to Fear» του Chris Rea για να αποκοιμηθεί. Νομίζω πως, πλέον, είναι έτοιμη να «ερωτευθεί» τη ζωή... Αλλωστε, όπως λέει και ο Γιάννης Αγγελάκας: «Αληθινό είναι ό,τι σπαταλιέται δίχως εμφανείς λόγους. Ο, τι εκσφενδονίζεται στο μηδέν, δίχως ουρές και ίχνη. Ο,τι υπάρχει από σύμπτωση, δίχως να καυχιέται γι’ αυτό, δίχως να νοιάζεται αν θα μπορεί για πάντα να μην καυχιέται γι’ αυτό»...

15/01/2011 - Μπάμπης Παπαδάτος / kathimerini.gr