Νέο πλαίσιο στρατηγικής για την έρευνα και ανάπτυξη στην Ελλάδα

31 Ιουλιου 2010
Posted in Επικαιρότητα

...σύμφωνα με το Υπ. Παιδείας και τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας

Δράσεις προϋπολογισμού 101 εκατ. ευρώ δρομολογεί το υπ. Παιδείας, διά βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας. Συγκεκριμένα, η ΓΓΕΤ προετοιμάζει για το προσεχές διάστημα δύο νέες προκηρύξεις, τα βασικά στοιχεία των οποίων έχουν ως εξής:

«Συνεργασία 2010: Συμπράξεις Παραγωγικών και Ερευνητικών Φορέων σε Εστιασμένους Ερευνητικούς και Τεχνολογικούς Τομείς»

Η δράση υποστηρίζει την συνεργασία ανάμεσα στις επιχειρήσεις και τους ερευνητικούς φορείς της χώρας, μέσα από την από κοινού εκτέλεση ερευνητικών και τεχνολογικών έργων που προάγουν την πράσινη ανάπτυξη, την ανταγωνιστικότητα και εξωστρέφεια των ελληνικών επιχειρήσεων και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής του Έλληνα πολίτη. Ειδικότερα, θα χρηματοδοτηθεί η υλοποίηση έργων Ε&Τ σε συγκεκριμένους τομείς και δραστηριότητες που: α/ ενδιαφέρουν τον παραγωγικό ιστό της χώρας και θα συμβάλουν άμεσα ή έμμεσα στην παραγωγή νέων ή βελτιωμένων προϊόντων και υπηρεσιών και στη διείσδυση σε νέες αγορές, β/ υποστηρίζουν τις ανάγκες της κοινωνίας και των πολιτικών σε διάφορους τομείς όπως υγεία, ενεργειακή πολιτική, περιβαλλοντική πολιτική, γ/ παράγουν νέα γνώση που μπορεί να αξιοποιηθεί.

H δράση απευθύνεται σε εγχώριες συμπράξεις δυναμικών επιχειρήσεων κάθε μεγέθους, ερευνητικών κέντρων, ινστιτούτων, ΑΕΙ, τεχνολογικών, δημόσιων, και άλλων φορέων για την υλοποίηση έργων Ε&Τ σε εστιασμένους τομείς. Οι επιλέξιμες δραστηριότητες είναι α) Δραστηριότητες έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης, οι οποίες εκφράζουν το κυρίως αντικείμενο του έργου και στοχεύουν σε μια σημαντική εξέλιξη πέραν της δεδομένης τρέχουσας κατάστασης της σχετικής τεχνογνωσίας, β) Δραστηριότητες πειραματικής ανάπτυξης /επίδειξης ώστε να αποδειχθεί η “εμπορική” βιωσιμότητα νέων τεχνολογιών, οι οποίες διαθέτουν μεν κάποιο οικονομικό πλεονέκτημα, αλλά δε δύνανται να διατεθούν στο εμπόριο άμεσα, γ) Μελέτες τεχνικής σκοπιμότητας (κυρίως για την προετοιμασία δράσεων πειραματικής ανάπτυξης), δ) Κατοχύρωση δικαιωμάτων βιομηχανικής ιδιοκτησίας για ΜμΕ και ερευνητικούς φορείς, ε) Δραστηριότητες προβολής, διάχυσης, συμμετοχής σε διεθνή συνέδρια, εκθέσεις καθώς και δικτύωσης, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, κυρίως στο πλαίσιο της διεθνούς συνεργασίας, της παρακολούθησης των διεθνών εξελίξεων σε θέματα που συνδέονται με το αντικείμενο των έργων και της συμμετοχής σε αντίστοιχα διεθνή δίκτυα. Υποχρεωτικά σε κάθε έργο πρέπει να υπάρχουν δραστηριότητες έρευνας ή/ και πειραματικής ανάπτυξης, καθώς και δραστηριότητες διάχυσης αποτελεσμάτων. Ο συνολικός προϋπολογισμός της προκήρυξης 2010 εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 85 εκ. €, όπου η συνολική δημόσια δαπάνη φθάνει τα 68,29 εκ. €. Δημόσια δαπάνη ύψους 10 εκ. € θα διατεθεί αποκλειστικά για έργα σε τομείς υψηλής προτεραιότητας.. Το ποσοστό ενίσχυσης (δημόσια δαπάνη) σε επίπεδο έργου θα ανέρχεται σε 80% κατά μέγιστο επί του συνολικού προϋπολογισμού του αντίστοιχου έργου, ενώ το υπόλοιπο του κόστους (ιδιωτική συμμετοχή), θα το επωμίζονται οι δικαιούχοι (το ελάχιστο ποσοστό της ιδιωτικής συμμετοχής θα ανέρχεται σε 20% και θα καλύπτεται από ιδίους πόρους).

«Συστάδες καινοτόμων επιχειρήσεων (clusters)»

Η δράση στοχεύει στη δημιουργία συστάδων επιχειρήσεων και ερευνητικών οργανισμών (clusters) σε συγκεκριμένα θεματικά πεδία που εμφανίζουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για την χώρα, με σκοπό την τόνωση της καινοτομικής δραστηριότητας και την επίτευξη οικονομιών κλίμακας και σκοπού μέσα από την εξειδίκευση της παραγωγής και την ανάπτυξη στενής συνεργασίας μεταξύ των μελών των συστάδων. Ο συνολικός προϋπολογισμός της δράσης εκτιμάται ότι θα ανέλθει τουλάχιστον σε 16 εκ. €, ενώ η αντίστοιχη δημόσια δαπάνη είναι 14 εκ. €.

Στην εναρκτήρια συνεδρίαση για τη χάραξη συγκεκριμένων προτεραιοτήτων και στον προσδιορισμό των μεθόδων παρέμβασης που θα επιτρέψουν την αποτελεσματική υλοποίηση των νέων δράσεων έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης εισηγήσεις πραγματοποίησαν η υπουργός Παιδείας διά βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων  κ. Άννα Διαμαντοπούλου, ο Γενικός Γραμματέας Έρευνας και Τεχνολογίας κ. Αχιλλέας Μητσός. Παρεμβάσεις έκαναν ο Γενικός Γραμματέας Βιομηχανίας κ. Αλέξανδρος Φούρλας, η Γενική Γραμματέας Αγροτικής Πολιτικής, κ. Γεωργία Μπαζώτη-Μητσώνη, ο Γενικός Γραμματέας Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής κ. Κων/νος Μαθιουδάκης. Παρεμβάσεις πραγματοποίησαν ο κ. Χρήστος Τσάγκος, εκ μέρους του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών,  ο κ. Παντελής Τζωρτζάκης ως πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών Ελλάδας, και ο κ. Νίκος Κυρλόγλου εκ μέρους του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Ελλάδας.

Προτάσεις

Σύμφωνα με τον κ.Παντελή Τζωρτζάκη, πρόεδρο του ΣΕΠΕ «η Ευρώπη θα πρέπει τουλάχιστον να επιτύχει το στόχο της, ώστε οι δαπάνες για Ε&Α δεν θα είναι λιγότερο από το 3% του ΑΕΠ της ΕΕ το αργότερο μέχρι το 2015. Στην Ελλάδα η  πολιτεία πρέπει να κινηθεί σε ένα πλαίσιο συνεργασίας με την αγορά σε μία προσέγγιση εταιρικής σχέσης με στόχο τη σύνδεση της έρευνας με την παραγωγή (με την υποστήριξη της βασικής έρευνας).

1. Αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της Ε&Α (παραγωγή καινοτομίας, δημοσιεύσεις, αριθμός πατεντών/ διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας για την παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών) σε αντίθεση με ερευνητική εργασία που παραμένει στα συρτάρια των ερευνητών.

2. Συνεργασία μεταξύ των επιχειρήσεων του κλάδου ΤΠΕ με την ακαδημαϊκή κοινότητα για την παραγωγή νέων καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών, που παρουσιάζουν τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της χώρας με στόχευση μια ενιαία ευρωπαϊκή αγορά 500 εκατ. δυνητικών πελατών (πολιτισμός, μεσογειακή διατροφή, τουρισμός, μελέτη θαλασσίου περιβάλλοντος, κ.λπ.).

3. Η κυβέρνηση θα πρέπει να δημιουργήσει μια επιχειρηματική συμβουλευτική επιτροπή, με τη συμμετοχή των  εμπλεκομένων φορέων (ακαδημαϊκή κοινότητα, επιχειρηματικών κλάδων) και να αξιολογεί τις δράσεις σε Ε&Α σε ετήσια βάση για την ανάπτυξη μιας στρατηγικής για τη μέτρηση και τη στήριξη ευρύτερων δράσεων καινοτομίας στους επόμενους 12-18 μήνες.

4. Να δημιουργηθεί “Ταμείο Καινοτομίας” με τη συνεισφορά τόσο της πολιτείας όσο και του ιδιωτικού τομέα για την ανάπτυξη σε στρατηγικής σημασίας τομέων υψηλής τεχνολογίας, χαμηλής περιεκτικότητας σε άνθρακα, βιο-επιστημών, ανανεώσιμων πηγών  ενέργειας  και προηγμένων κατασκευών. Η βιομηχανία ΤΠΕ είναι σε θέση όχι μόνο να καταναλώνει ενέργεια, αλλά και να μειώνει την κατανάλωση ενέργειας σε διάφορους τομείς.

5. Καθιέρωση κρατικών βραβείων καινοτομίας για την αναγνώριση σημαντικών πρωτοβουλιών για καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες με αντίστοιχα κίνητρα. 6)Βελτίωση των φορολογικών κινήτρων για επενδυτικούς στόχους στον τομέα της υψηλής τεχνολογίας, των φαρμακευτικών προϊόντων και της πράσινης τεχνολογίας. (Σύνδεση με τις δράσεις του Νέου Αναπτυξιακού Νόμου).

6. Το θεσμικό πλαίσιο και οι κανόνες χρηματοδότησης είναι εξαιρετικά πολύπλοκες και είναι δύσκολο για μία Μικρο-μεσαία Επιχείρηση  (ΜμΕ) να συμμετάσχει στις διαδικασίες χρηματοδότησης.       Χρειάζεται ριζική αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου προς την κατεύθυνση της απλούστευσης των διαδικασιών και συμμετοχή του χρηματοπιστωτικού τομέα για χρηματοδότηση των επιχειρήσεων που παράγουν Ε&Α.

7. Δημιουργία ενός διαδικτυακού τόπου που θα συνδέει τις επιχειρήσεις με τα ακαδημαϊκά ιδρύματα, ώστε να παρουσιάζονται βέλτιστες πρακτικές. Δεν υπάρχει εθνική πρωτοβουλία που να προβάλει το έργο που γίνεται από τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά ινστιτούτα, ώστε οι επιχειρήσεις να παρακολουθούν τα αποτελέσματα της έρευνας.

8. Δημιουργία συνθηκών όπου οι ΜμΕ, ακόμα και της περιφέρειας, μπορούν να συμμετέχουν σε προγράμματα Ε&Α πανεπιστημίων. Τέτοιες δράσεις είχαν εξαιρετική επιτυχία στις Κάτω Χώρες, στην Ιρλανδία, στη Σουηδία και στη Δανία.

9. Να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο, στο οποίο οι ακαδημαϊκοί ερευνητές να έχουν τη δυνατότητα να αξιολογήσουν τις ευκαιρίες καριέρας που υπάρχουν μέσα από τις σχέσεις με την επιχειρηματική κοινότητα.

10. Η κυβέρνηση θα πρέπει να σχεδιάσει προγράμματα που να ευνοούν στο μέγιστο την προσέλκυση κεφαλαίων επενδύσεων. Θα πρέπει να υπάρξει πλαίσιο συνεργασίας μεταξύ κράτους, πανεπιστημίων, επιχειρήσεων και επενδυτικών κεφαλαίων/ τραπεζών.Ο σχεδιασμός για επέκταση ή για δημιουργία νέων υποδομών μέσα σε μία ζώνη (π.χ. Εμπορικά Πάρκα, Τεχνοπόλεις, κ.λπ.) θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη την καινοτομία και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Πάρα πολλές επιχειρήσεις κινούνται μακριά ή δεν επεκτείνονται, επειδή δεν υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες για ανάπτυξη των δραστηριοτήτων τους. Οι επιχειρήσεις που επιμορφώνουν στελέχη τους σε εξειδικευμένα περιβάλλοντα για την παραγωγή προϊόντων ή υπηρεσιών θα πρέπει να επιδοτούνται λόγω της αναντιστοιχίας μεταξύ των δεξιοτήτων που απαιτεί η αγορά και της εκπαίδευσης που παρέχεται.

11. Η κυβέρνηση θα πρέπει να διαφημίζει την ανταγωνιστική προσφορά της για την υποστήριξη νέων δράσεων καινοτομίας σε διεθνές επίπεδο, όπως άλλα ανταγωνιστικά ευρωπαϊκά κράτη (π.χ. Γαλλία και Ηνωμένο Βασίλειο έχουν προσελκύσει Κέντρα Καινοτομίας, Βιομηχανικές Μονάδες Παραγωγής, κ.λπ.). Η κυβέρνηση να διασφαλίσει ότι θα χρησιμοποιεί τις ψηφιακές τεχνολογίες για να προσφέρει ποιοτικές υπηρεσίες στους πολίτες. Στο πλαίσιο αυτό η κυβέρνηση μπορεί να θεσπίσει ένα διεθνές βραβείο που θα σχετίζεται με τη δημιουργία Ε&Α που θα υλοποιηθεί στην Ελλάδα, προσελκύοντας ταλέντα, επενδύσεις και επιχειρήσεις από το εξωτερικό με αποτελεσματική διεθνή δημοσιότητα τόσο για τη χώρα, όσο και για τις επιχειρήσεις που θα συμμετέχουν.

© Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Πληροφορικής & Επικοινωνιών Ελλάδας - ΣΕΠΕ 2008 - 2010