Απαραίτητη η τεχνολογική κατάρτιση των δημόσιων φορέων σύμφωνα με την απολογιστική μελέτη για το Ε.Π. «Κοινωνία της Πληροφορίας»

09 Αυγουστου 2010
Posted in Επικαιρότητα

Στην πλειοψηφία των έργων πληροφορικής που χρηματοδοτήθηκαν από το Γ’ ΚΠΣ και εντάχθηκαν στο επιχειρησιακό πρόγραμμα Κοινωνία της Πληροφορίας υπήρχε συμμετοχή του εκάστοτε δημόσιου φορέα στις διαδικασίες σχεδιασμού τους. Ωστόσο μόνο το 61% αυτών πέτυχε όλους τους στόχους που τέθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος. Η δυσκολία προσαρμογής των τελικών χρηστών, δηλαδή, η δυσκολία προσαρμογής των στελεχών του φορέα ή των χρηστών του κάθε έργου προβάλει ως η κυριότερη αιτία μη επίτευξης των στόχων. Παρόλο που σε ποσοστό 85% έλαβε χώρα πρόγραμμα εκπαίδευσης για εξοικείωση με τη νέα υπηρεσία.

Υψηλά ποσοστά στις εντάξεις, χαμηλά ποσοστά στην απορρόφηση
Το συμπέρασμα αυτό μεταξύ άλλων προκύπτει από τη μελέτη με τίτλο “Ανάλυση έργων και Τελικών Δικαιούχων του Ε.Π. "Κοινωνία της Πληροφορίας"” και την έρευνα με τίτλο «Αποτύπωση, λειτουργία και αξιολόγηση των Πληροφοριακών Συστημάτων και των Διαδικτυακών Πυλών που χρηματοδοτήθηκαν κατά το Γ΄ΚΠΣ από το Ε.Π. “Κοινωνία της Πληροφορίας”. Οι μελέτες πραγματοποιήθηκαν με αφορμή την πορεία ολοκλήρωσης των ενεργειών του Επιχειρησιακού Προγράμματος “Κοινωνία της Πληροφορίας”, το οποίο αναμένεται να κλείσει οριστικά εντός του έτους και ήταν αποτέλεσμα της Ειδικής Γραμματείας Ψηφιακού Σχεδιασμού και του Παρατηρητηρίου για την Κοινωνία της Πληροφορίας του Υπουργείου Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας.. Τα αποτελέσματα του ερωτηματολογίου, στο οποίο απάντησαν 74 τελικοί δικαιούχοι για 101 από τα 141 έργα που πληρούν τις προϋποθέσεις της έρευνας, οδηγούν στην εξαγωγή εξαιρετικά χρήσιμων συμπερασμάτων για την ανάπτυξη, λειτουργία και χρήση των Πληροφοριακών Συστημάτων και Διαδικτυακών Πυλών που υλοποιήθηκαν από το Ε.Π. “ΚτΠ” με προϋπολογισμό ≥ 500.000€.

Σύμφωνα με τη μελέτη, το 69% των έργων βρίσκεται σε πλήρη παραγωγική λειτουργία. 1 στα 5 έργα βρίσκεται σε μερική παραγωγική λειτουργία και 1 στα 10 δεν έχει λειτουργήσει ακόμη, κυρίως λόγω ελλιπούς ετοιμότητας των φορέων σε θέματα  οργάνωσης. Το 62% των έργων δεν αξιοποιούνται στο μέγιστο βαθμό σε σχέση με τις δυνατότητές τους. Μόλις το 32% των έργων διαθέτουν πολύ υψηλά (75% - 100%) επίπεδα χρήσης των συστημάτων τόσο ως προς τις προδιαγραφές τους, όσο και ως προς τις απαιτήσεις/ δυνατότητες του φορέα. Αναφορικά με την κατηγοριοποίηση των έργων ανά κατηγορία τελικού δικαιούχου, σε επίπεδο προϋπολογισμού ένταξης, η “Κοινωνία της Πληροφορίας Α.Ε.” συγκεντρώνει το μεγαλύτερο ποσοστό (25,78%), ενώ ακολουθούν ο Ευρύτερος Δημόσιος Τομέας (24,89%) και τα Υπουργεία/ Γενικές Γραμματείες με ποσοστό 16,4%. Ως προς το λόγο δαπάνης/ σύμβασης, ωστόσο, ο Ευρύτερος Δημόσιος Τομέας εμφανίζει τη χαμηλότερη επίδοση, της τάξης του 74,4%. Συνολικά, θα μπορούσε να αναφερθεί ότι ο προϋπολογισμός των έργων που ανήκουν στη γενική κατηγορία έργων δημόσιων ή ευρύτερων δημόσιων φορέων ανέρχεται σε ποσοστό 80,13% του συνόλου, χωρίς ωστόσο να «μεταφράζεται» αυτό το ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό σε αντίστοιχη διείσδυση των ηλεκτρονικών δημόσιων υπηρεσιών στην καθημερινότητα των πολιτών, καθώς το 2008 μόλις το 6% των Ελλήνων πραγματοποίησε ολοκληρωμένες συναλλαγές με το δημόσιο ηλεκτρονικά. Η μεγάλη πλειοψηφία των έργων προσφέρει μόνο υπηρεσίες πληροφοριακού χαρακτήρα, δηλαδή υπηρεσίες επιπέδου 1 και δεν διασυνδέεται με άλλα Πληροφοριακά Συστήματα. Μόνο για το 28% των έργων δεν απαιτείται και δεν είναι απαραίτητη για την ομαλή λειτουργία του συστήματος η ανανέωση αδειών χρήσης λογισμικού. Τα μισά από τα υλοποιημένα έργα (53%) έδωσαν συνδυαστικά Ολοκληρωμένα Πληροφοριακά Συστήματα και Διαδικτυακές Πύλες, ενώ μόλις 1 στα 4 έργα έχει ενσωματώσει και Γεωγραφικό Πληροφοριακό Σύστημα (GIS). 

Μικρά vs. μεγάλων έργων
Αξίζει να σημειωθεί ότι από το σύνολο των 5.676 έργων του προγράμματος, τα 49 με προϋπολογισμό ≥ 10 εκατομμυρίων ευρώ δεσμεύουν το 51,68% του προϋπολογισμού των ενταγμένων έργων, ενώ τα έργα κάτω των 100.000€  φέρουν το μεγαλύτερο όγκο (4.462 έργα), αποτελώντας όμως μόλις το 4,23% του συνολικού προϋπολογισμού. Ωστόσο, τα «μικρά» αυτά έργα εμφανίζουν τον υψηλότερο λόγο δαπάνης/σύμβασης (95,37%), υποδηλώνοντας υψηλή αποτελεσματικότητα υλοποίησης. Ο αντίστοιχος λόγος για έργα ≥10 εκατ. € διαμορφώνεται σε ποσοστό 86,58% και για έργα από 5-9,9 εκατ. € σε ποσοστό 79,08%. Η γεωγραφική ανάλυση των έργων του ΕΠ “Κοινωνία της Πληροφορίας” ανέδειξε την περιφέρεια της Θεσσαλίας ως αυτή με τον υψηλότερο λόγο δαπάνης/σύμβασης (90,31%) σε αντίθεση με τις περιφέρειες Δυτικής Ελλάδας (75,86%) και Στερεάς (80,05%), οι οποίες παρουσιάζουν τα χαμηλότερα αντίστοιχα ποσοστά. Σε επίπεδο προϋπολογισμού ένταξης, τα έργα Τοπικής Εμβέλειας δεσμεύουν το 30,88% του προϋπολογισμού των ενταγμένων, ενώ ο μέσος προϋπολογισμός έργου Τοπικής Εμβέλειας είναι 139.529 € έναντι 4.753.013 € του μέσου προϋπολογισμού έργων Εθνικής Εμβέλειας. Με βάση το είδος επένδυσης που χρηματοδοτήθηκε αν εξαιρέσουμε την κατηγορία “Σχολεία, ΑΕΙ/ ΤΕΙ (εξοπλισμός/ Υποδομές/ Δίκτυα/ Λογισμικό/ ΕΔΕΤ)”, η πλειοψηφία των έργων ανήκουν στις κατηγορίες «Μελέτες/Σύμβουλοι Τεχνικής Υποστήριξης» (5,34%) και “Ψηφιοποίηση” (4,46%). Από άποψη προϋπολογισμού ένταξης, οι “πρωτιές” αλλάζουν ως εξής, “Πληροφοριακά Συστήματα” (19,98%) και “Έργα Κατάρτισης – Εκπαίδευσης” (17,94%).

Προβλήματα υλοποίησης και λύσεις
Ως προς την υλοποίηση των έργων, τα προβλήματα που αναφέρθηκαν σε μεγαλύτερο βαθμό είναι η ελλιπής διοικητική υποστήριξη από το φορέα και η μειωμένη συνέπειά του σε σχέση με την παράδοση των παραδοτέων.  Επίσης, ως σοβαρότερο πρόβλημα κατά τη λειτουργία των έργων αναφέρεται η έλλειψη εκπαιδευμένου προσωπικού. Όλα τα συμπεράσματα συγκλίνουν, συνεπώς, ως προς την ανάγκη αποτελεσματικότερης προετοιμασίας και εκπαίδευσης του ανθρώπινου δυναμικού εν όψει της λειτουργίας των έργων. Στο πλαίσιο αυτό προκειμένου να μεγιστοποιηθεί κατά το δυνατόν η αξιοποίηση των έργων που υλοποιήθηκαν μέσω του Ε.Π. “Κοινωνία της Πληροφορίας” έχει συσταθεί ομάδα εργασίας με τη συμμετοχή στελεχών από την Ειδική Γραμματεία Ψηφιακού Σχεδιασμού, την Ειδική Γραμματεία Διοικητικής Μεταρρύθμισης, το Γραφείο του Πρωθυπουργού, το Υπουργείο Εσωτερικών, την Κοινωνία της Πληροφορίας Α.Ε και το Παρατηρητήριο για την Κοινωνία της Πληροφορίας. Η επιτροπή αυτή, αξιολογώντας και αξιοποιώντας και τα αποτελέσματα της προαναφερθείσας έρευνας, έχει ως στόχο τον εντοπισμό των προβλημάτων λειτουργίας και απόδοσης των έργων του Ε.Π. “Κοινωνία της Πληροφορίας” και την προώθηση εναλλακτικών λύσεων, ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος απαξίωσής τους και να επιτευχθεί ο σκοπός για τον οποίο άλλωστε υλοποιήθηκαν.

02/08/2010 - © Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Πληροφορικής & Επικοινωνιών Ελλάδας - ΣΕΠΕ 2008 - 2010