Η ανατολή μίας online οικονομίας

26 Σεπτεμβριου 2010
Posted in Επικαιρότητα

Εάν οι online οικονομίες των κόσμων των παιχνιδιών αρχίσουν να αποκτούν δεσμούς με την πραγματικότητα, η επίδραση στην (πραγματική) διεθνή οικονομία θα είναι καταλυτική.

Μια φορά κι έναν καιρό…τα ψηφιακά χρήματα έμεναν ψηφιακά: δεν μπορούσες να πας στο σουπερμάρκετ και να αγοράσεις πράγματα για το σπίτι χρησιμοποιώντας τα χρυσά νομίσματα που κέρδισες εξερευνώντας σκοτεινά μπουντρούμια και πολεμώντας δράκους στο αγαπημένο σου online παιχνίδι...

Ωστόσο, αυτό ίσως να αλλάζει, καθώς αυτή τη στιγμή υφίσταται και ανθεί μία online οικονομία, η οποία κινείται γύρω από την αγορά και πώληση ψηφιακών αγαθών που σχετίζονται με τα online παιχνίδια: από μαγικά σπαθιά και περίτεχνες πανοπλίες μέχρι διαστημόπλοια. Για τη διευκόλυνση τέτοιου είδους δραστηριοτήτων, το Facebook πρόσφατα ξεκίνησε τη λειτουργία ενός «χρηματικού / συναλλαγματικού» συστήματος, που επιτρέπει την αγορά ειδικών υπηρεσιών σε online παιχνίδια και εφαρμογές.

Η ανάπτυξη των κοινωνικών δικτύων από μόνη της μας φέρνει πιο κοντά σε μία σύγκλιση του πραγματικού με τους online ψηφιακούς κόσμους: όσο περισσότερο τα κοινωνικά δίκτυα συνδέονται με λειτουργικά, online οικονομικά συστήματα, τόσο πιο εύκολο και εφικτό γίνεται για οποιονδήποτε στον πλανήτη να επιτύχει οικονομικό κέρδος βασιζόμενος αποκλειστικά στις επιδόσεις και δυνατότητές του στο χώρο.

Αυτό που προκύπτει είναι μία πολύ αξιοκρατική οικονομία, η οποία μικραίνει το χάσμα ανάμεσα στον Πρώτο και τον Τρίτο κόσμο- ενώ παράλληλα δίνει «πάτημα» για την «ψηφιοποίηση» ή και την εμφάνιση νέων ειδών εγκληματικής δραστηριότητας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της πρώτης περίπτωσης αποτελεί το ξέπλυμα χρημάτων: κάποιος σε μία χώρα αγοράζει ανώνυμα ένα παιχνίδι και μία game card με μία ώρα παιχνιδιού, κατά την οποία πηγαίνει με το χαρακτήρα του και αγοράζει ψηφιακά αγαθά από κάποιον άλλον παίκτη, αντί πραγματικού χρηματικού αντιτίμου. Όταν αποσυνδεθούν, είναι δύσκολο έως αδύνατον να εντοπιστεί ακριβώς ποιος πούλησε τι σε ποιον. Σε συνδυασμό με την πυρετώδη δραστηριότητα που υπάρχει αυτή τη στιγμή στα online παιχνίδια όσον αφορά τέτοιου είδους αγοραπωλησίες, κατανοεί κανείς την έκταση των δυνατοτήτων που παρέχονται σε όσους επιθυμούν να επιδοθούν σε παρεμφερείς παράνομες δραστηριότητες.

Online υπηρεσίες για αγοραπωλησίες ψηφιακών αγαθών και συγκρίσεις των τιμών τους σε πραγματικό χρόνο υπάρχουν εδώ και χρόνια. Ωστόσο, μέχρι πρότινος, αυτά τα «χρήματα» είχαν το ίδιο πρόβλημα με το κάθε νόμισμα το οποίο δεν χαίρει υποστήριξης από κάτι σταθερό, και ανεξέλεγκτος πληθωρισμός, καταρρεύσεις αγορών και επεμβάσεις από εξωτερικές πηγές έκαναν ευάλωτα αυτού του είδους τα οικονομικά συστήματα.

Αυτό όμως αλλάζει. Πέρυσι, το Entropia Universe (online παιχνίδι από τη Σουηδία) πήρε άδεια διεξαγωγής τραπεζικών δραστηριοτήτων υπό την επίβλεψη των σουηδικών αρχών. Αυτή τη στιγμή, το παιχνίδι- στο οποίο κάποιος μπορεί να αγοράσει ψηφιακά λεφτά χρησιμοποιώντας πραγματικά και να εξαργυρώσει ψηφιακά σε πραγματικά- μπορεί να λειτουργήσει σαν μία καθ' όλα πραγματική τράπεζα, από κάθε άποψη: καλύπτεται από ασφάλεια 60.000 δολαρίων, παρέχει τόκους στους πελάτες του, δίνει επιλογές άμεσων καταθέσεων, επιτρέπει στους παίκτες να πληρώσουν λογαριασμούς online και εξετάζει και το ενδεχόμενο να δίνει δάνεια.

Όλα αυτά δεν θα ήταν τόσο μεγάλης σημασίας εάν τα παιχνίδια απαιτούσαν όσο λεπτομερή ταυτοποίηση στοιχείων απαιτούν οι τράπεζες. Αλλά δε σημαίνει κάτι τέτοιο, καθώς τα παιχνίδια ζητούν μάλλον «αυθεντικότητα» (νόμιμη κατοχή του παιχνιδιού και του λογαριασμού) παρά «ταυτότητα».

Αυτό επιτρέπει ανωνυμία: το μεγάλο πλεονέκτημα του Ίντερνετ, που οδήγησε σε πρωτοποριακά επιτεύγματα όπως η Wikipedia, ενώνοντας χρήστες από κάθε γωνιά του πλανήτη. Ωστόσο, τώρα φαίνεται ότι μπορεί να εξελιχθεί σε μειονέκτημα, καθώς η ανωνυμία αποτελεί επικίνδυνο ύφαλο σε οποιαδήποτε μορφή οικονομικής δραστηριότητας. Αρχή του τραπεζικού συστήματος είναι η εμπιστοσύνη του πελάτη προς την τράπεζα ότι γνωρίζει, εμπιστεύεται και εγγυάται για το άτομο «στην άλλη πλευρά», με το οποίο γίνεται η συναλλαγή- και στην περίπτωση των ψηφιακών αυτών τραπεζικών συστημάτων, η εμπιστοσύνη αυτή εναποτίθεται απλά και μόνο στην προαναφερθείσα έννοια της «αυθεντικότητας», δημιουργώντας προβληματισμούς και ανησυχίες. Παρόλα αυτά, θα ήταν άδικο να θεωρηθεί ότι αυτή η «αυθεντικότητα» δεν έχει τα πλεονεκτήματά της, καθώς ο εκάστοτε κάτοχός της -κάτοχος λογαριασμού- "χτίζει" μία υπόληψη, η οποία αποτελεί και την «εγγύηση»: για να μπορέσει κάποιος να κινηθεί και να προβεί σε συναλλαγές εντός μίας online κοινότητας, πρέπει να έχει καταφέρει να φτιάξει και να διατηρήσει μία καλή υπόληψη, διαφορετικά «αποκλείεται» με συνοπτικές διαδικασίες, καθώς, πολύ απλά, κανείς δεν θέλει να συνδιαλλαγεί μαζί του.

Καθώς τα κοινωνικά δίκτυα συνεχίζουν και αυτά την αλματώδη εξέλιξή τους, τίθεται το ερώτημα, εφόσον χρησιμοποιούνται πραγματικά χρήματα για την ανταλλαγή ψηφιακών αγαθών, πότε θα αρχίσει να συμβαίνει και το αντίθετο: να ανταλλάσσονται πραγματικά αγαθά αντί ψηφιακών χρημάτων. Εάν συνεχιστεί με τον ίδιο τρόπο η προαναφερθείσα «αντικατάσταση» της «ταυτότητας» με την «αυθεντικότητα», τότε ενδεχομένως να οδεύουμε σε ένα νέο μοντέλο οικονομικών συναλλαγών, που έχει να κάνει πρωτευόντως με την υπόληψη που έχει χτίσει ο καθένας εντός της (εξαιρετικά διευρυμένης μεν, πολύ πιο άμεσης όσον αφορά τις δυνατότητες επικοινωνίας δε) κοινότητας.

Το τελικό αποτέλεσμα μπορεί να είναι ένα σύστημα εμπορίου το οποίο κάποιος απαισιόδοξος θα μπορούσε να προβλέψει ότι βρίθει εγκληματιών που επιδίδονται σε δραστηριότητες όπως παιδική πορνογραφία και ξέπλυμα χρημάτων…ή, σύμφωνα με την αισιόδοξη πρόγνωση, ένα πλήρως αξιοκρατικό σύστημα, στο οποίο καθένας μπορεί να συμμετέχει, χρησιμοποιώντας μόνο την «αυθεντικότητα» : κανείς δεν νοιάζεται αν αυτός με τον οποίον συνδιαλλάσσεται είναι Τανζανός ή Τεξανός, εφόσον η υπόληψη και η εργασία του (καθώς κάποια στιγμή θα τεθεί θέμα και «συνάντησης» αυτών των συστημάτων με την αγορά εργασίας) είναι αυτές που πρέπει να είναι.

Ένα σύστημα αναρχίας ή μία «χρυσή εποχή» ίσων ευκαιριών; Το μόνο σίγουρο πάντως είναι η αλλαγή...

23/09/2010 - kathimerini.gr με πληροφορίες από Guardian