Τρία ηλεκτρονικά όπλα για την πάταξη της φοροδιαφυγής

08 Οκτωβριου 2010
Posted in Επικαιρότητα

Ηλεκτρονική κάρτα για τις αποδείξεις, online διασύνδεση των ταμειακών μηχανών και έκδοση τιμολογίων, στις άμεσες προτεραιότητες του υπουργείου Οικονομικών

H ηλεκτρονική κάρτα για τις αποδείξεις που ανακοίνωσε ο υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου είναι μόνον η αρχή για το οικονομικό επιτελείο που προσπαθεί να βρει τρόπους πάταξης της φοροδιαφυγής. Επεται η αλλαγή των ταμειακών μηχανών που πλέον στόχος είναι να διασυνδεθούν online με τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων (ΓΓΠΣ) και ακολουθούν τα ηλεκτρονικά τιμολόγια, τα οποία επίσης θα παρακολουθούνται ηλεκτρονικά από τις υπηρεσίες του υπουργείου.

Το μέτρο της ηλεκτρονικής κάρτας αποδείξεων μπορεί να εφαρμοστεί άμεσα, καθώς δεν απαιτούνται ούτε νέες επενδύσεις, αλλά και νομοθετικές αλλαγές ή άλλες ρυθμίσεις. Ομως η online διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τη ΓΓΠΣ και την online έκδοση τιμολογίων απαιτούν νομοθετικές ρυθμίσεις. Σαν συνέπεια οι μεταρρυθμίσεις αυτές που στόχο θα έχουν τον περιορισμό της φοροδιαφυγής, θα απαιτήσουν κάποιο χρόνο επώασης και εκτιμάται ότι δεν θα είναι εφαρμόσιμες πριν από το τέλος του επόμενου έτους.

1. Ηλεκτρονική κάρτα για τις αποδείξεις: Η έκδοση των καρτών εκτιμάται ότι θα γίνει από τις τράπεζες, εκτός και αν το υπουργείο Οικονομίας συμβληθεί με έναν από τους εκδότες καρτών. Η χρήση της κάρτας δεν θα είναι προσωπική (με την έννοια ότι θα μπορεί να αξιοποιηθεί από άλλα μέλη της οικογένειας του φορολογούμενου) και θα είναι προαιρετική από τον κάτοχό της. Θα χρησιμοποιείται για το «χτίσιμο» του αφορολογήτου εισοδήματος μέσω των αποδείξεων και η μόνη πληροφορία που θα διατηρεί για τον κάτοχό της είναι το συνολικό ύψος της αξίας των αποδείξεων που έχει κόψει ο ίδιος και τα προστατευόμενα μέλη του.

Η κάρτα δεν αναμένεται να «κατατροπώσει» τη φοροδιαφυγή, αλλά η ΓΓΠΣ μπορεί να έχει μια καλή εικόνα για τον τζίρο αρκετών επιχειρήσεων στη χώρα. Οι τελευταίες θα είναι υποχρεωμένες να δηλώσουν εισόδημα τουλάχιστον ίσα με τα ποσά που θα έχουν περαστεί στις ηλεκτρονικές κάρτες των φορολογουμένων, αν όχι μεγαλύτερα. «Αξίζει να αναφερθεί ότι στο παρελθόν, βρέθηκε από τις υπηρεσίες του υπουργείου, επιχείρηση -κοσμηματοπωλείο στη Μύκονο- όπου ο ετήσιος τζίρος μόνον μέσω πιστωτικών καρτών είχε ανέλθει σε 118 εκατ. δρχ. και ο επιχειρηματίας είχε δηλώσει έσοδα 12 εκατ. δρχ.», αναφέρει παράγοντας του υπουργείου Οικονομικών. Ο ίδιος παρατηρεί ότι η μαζική και κατά 100% χρήση της ηλεκτρονικής κάρτας των αποδείξεων είναι μάλλον απίθανο να συμβεί, καθώς πολλοί φορολογούμενοι, θα έχουν λόγους να μη χρησιμοποιήσουν την ηλεκτρονική κάρτα (π.χ. αν βρεθούν στο δίλημμα έκπτωσης του ΦΠΑ από την επιχείρηση χωρίς την έκδοση απόδειξης και χρήση της κάρτας).

2. Ταμειακές μηχανές: Είναι το επόμενο βήμα του υπουργείου Οικονομικών μετά την έκδοση των ηλεκτρονικών καρτών. Οι νέες ταμειακές μηχανές θα πρέπει να έχουν φορολογικό μηχανισμό, ο οποίος θα μεταφέρει τα δεδομένα των συναλλαγών κατευθείαν στη ΓΓΠΣ, με τρόπο ανάλογο που μεταφέρονται οι συναλλαγές των πιστωτικών καρτών στις τράπεζες κάθε βράδυ. Η αλλαγή των ταμειακών μηχανών στις επιχειρήσεις θα πρέπει να γίνει μέσω ρύθμισης -πιθανώς μέσω νόμου- ενώ θ’ απαιτήσει νέα πιστοποίηση των μηχανών, ανάλογη μ’ εκείνη που υπήρξε για τις ταμειακές μηχανές με φορολογικό μηχανισμό.

3. Ηλεκτρονικά τιμολόγια: Συνιστά το τρίτο βήμα για την πάταξη της φοροδιαφυγής και ίσως το πιο αποφασιστικό, καθώς θα συνδέεται με τη φορολογική ενημερότητα του εκδότη κάθε παραστατικού. Επιπλέον ο λήπτης του τιμολογίου, χάρις σε ένα μοναδικό αριθμό που θα συνοδεύει το παραστατικό, θα μπορεί να εξετάσει αν είναι πραγματικό ή πλαστό. Ειδικότερα, σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου Οικονομίας, οι επιχειρήσεις που εκδίδουν τιμολόγια θα πρέπει ν’ αναγράφουν έναν μοναδικό αριθμό που θα λαμβάνουν από τη ΓΓΠΣ τη στιγμή της έκδοσης του τιμολογίου. Ο αριθμός αυτός που θα συνοδεύει το τιμολόγιο, δίνει τη δυνατότητα στον παραλήπτη του τιμολογίου (ή δελτίου αποστολής κ.λπ.) να μπορεί να διακριβώσει την αξιοπιστία του στοιχείου που κρατά στα χέρια του, είτε μέσω Internet, είτε μέσω κινητού. Συγκεκριμένα αποστέλλοντας τον μοναδικό αριθμό του παραστατικού σε μια δικτυακή υπηρεσία της ΓΓΠΣ, θα ενημερώνεται online για την εγκυρότητα του στοιχείου που κατέχει.

Σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου, η χρήση της υπηρεσίας δεν θα είναι κάτι το «βαρύ» για τα πληροφοριακά συστήματα της ΓΓΠΣ, καθώς η όποια διακρίβωση πρακτικά σημαίνει ένα «ναι» ή ένα «όχι». Επιπλέον οι διακριβώσεις θα γίνονται εκεί που ο παραλήπτης έχει αμφιβολίες για την αξιοπιστία του παραστατικού και δεν αναμένεται να γίνεται συλλήβδην για τα παραστατικό που εκδίδουν π.χ. μεγάλες επιχειρήσεις κ.λπ.

Εξίσου σημαντικό με το ηλεκτρονικό τιμολόγιο είναι, ότι η παροχή του μοναδικού αριθμού για το προς έκδοση τιμολόγιο, θα γίνεται μόνον στις περιπτώσεις εκείνες που ο εκδότης του είναι φορολογικά ενήμερος. Σε άλλη περίπτωση, η υπηρεσία θ’ αρνείται την έκδοση του αριθμού κι επομένως... πολλοί θα φροντίσουν με το μέτρο αυτό να είναι φορολογικά ενήμεροι.

Σημειώνεται ότι και το μέτρο αυτό απαιτεί επίσης ρυθμίσεις, τροποποιήσεις του ΚΒΣ και σαν συνέπεια ενδεχομένως να μην είναι εφικτό πριν από το τέλος του 2011.

Βασική στρατηγική του υπουργείου Οικονομικών είναι η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αυτοματοποίηση και η αποφυγή εμπλοκής του ανθρώπινου παράγοντα στην πάταξη της φοροδιαφυγής. Αυτός είναι ένας βασικός στόχος, καθώς η κυβέρνηση -αλλά και η τρόικα- συνειδητοποιούν ότι τα συστήματα ελέγχου που έχουν αναπτυχθεί μέχρι τώρα, και αναποτελεσματικά είναι και παραμένουν εστίες διαφθοράς.

Καλύτερη εικόνα για τον τζίρο των επιχειρήσεων

«Η πάταξη της φοροδιαφυγής απαιτεί απλές λύσεις και όχι τεχνολογικές» παραδέχεται στέλεχος του οικονομικού επιτελείου. «Η διαφθορά και η αδιαφάνεια», προσθέτει, «συνήθως ανδρώνονται στην πολυπλοκότητα όπου το ελληνικό κράτος αριστεύει σ’ αυτό». Ο ίδιος υποστηρίζει την ηλεκτρονική κάρτα αποδείξεων, σημειώνοντας ότι συνιστά ένα απλό -και όχι τεχνολογικό- εργαλείο το οποίο θα δώσει στο οικονομικό επιτελείο μια καλύτερη εικόνα των εσόδων των εμπορικών επιχειρήσεων. Ο ίδιος σημειώνει ότι δεν θα συλλάβει το 100% των συναλλαγών των καταναλωτών, αλλά οπωσδήποτε θα συλλάβει περισσότερη φορολογητέα ύλη απ’ ό,τι σήμερα.

«Τo μεγαλύτερο όφελος που θα έχει το Δημόσιο από τη χρήση των ηλεκτρονικών καρτών για τις αποδείξεις, είναι ότι θα γνωρίζει με μεγαλύτερη ακρίβεια το ύψος τζίρου αρκετών εμπορικών επιχειρήσεων», λέει χαρακτηριστικά. Προσθέτει δε ότι η συγκεκριμένη πληροφορία θα φτάνει αυτόματα στην Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων του υπουργείου Οικονομικών, χωρίς τη μεσολάβηση του ανθρώπινου παράγοντα, που συνήθως συνιστά εστία συναλλαγής και πιθανώς διαφθοράς.

Η απλότητα της λύσης έγκειται στο γεγονός ότι η υποδομή είναι έτοιμη και αξιοποιείται, η όποια τεχνολογία είναι διαθέσιμη και ώς ένα βαθμό μπορεί ν’ αξιοποιηθεί και κατά την έκδοση των τιμολογίων. Οι μεγάλες εμπορικές επιχειρήσεις είναι συνδεδεμένες με τις τράπεζες, μπορούν κάλλιστα να διασυνδεθούν και με τη ΓΓΠΣ. Από τη στιγμή που η διασύνδεση αυτή υπάρχει, η εκχώρηση ενός μοναδικού αριθμού απο τη ΓΓΠΣ που θα συνδέει κάθε παραστατικό με τους δύο συναλλασσόμενους, είναι εύκολη υπόθεση όπως και η εκτύπωσή του πάνω στο παραστατικό, δεδομένου ότι σήμερα, οι περισσότεροι πλέον τυπώνουν τα τιμολόγια μέσω Η/Υ. «Η μετάβαση στο νέο καθεστώς δεν είναι ζήτημα ούτε τεχνολογίας, ούτε κόστους. Είναι κυρίως θέμα σχεδιασμού και διαχείρισης», αναφέρουν οι άνθρωποι της αγοράς.

Μπλόκο σε φοροφυγάδες με ηλεκτρονικά τιμολόγια

H ηλεκτρονική κάρτα για τις αποδείξεις που ανακοίνωσε ο υπουργός Οικονομικών είναι μόνον η αρχή για το οικονομικό επιτελείο, που προσπαθεί να βρει τρόπους πάταξης της φοροδιαφυγής. Ακολουθεί η αλλαγή των ταμειακών μηχανών, που, πλέον, στόχος είναι διασυνδεθούν online με τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων (ΓΓΠΣ) και ακολουθούν τα ηλεκτρονικά τιμολόγια. Για την έκδοση ηλεκτρονικού τιμολογίου θα απαιτείται ένας αριθμός που θα αποστέλλεται αυτόματα από την ΓΓΠΣ, υπό την προϋπόθεση, όμως, ότι ο εκδότης του θα είναι φορολογικά ενήμερος. Αλλιώς, η συναλλαγή δεν θα μπορεί να πραγματοποιηθεί. Τόσο η αλλαγή των ταμειακών μηχανών όσο και τα ηλεκτρονικά τιμολόγια θα εφαρμοστούν πριν από το τέλος του επόμενου έτους.

02/10/2010 - kathimerini.gr