Μάρτιν Σουλτς: «Η δημόσια ζωή χρειάζεται και τις εμπιστευτικές στιγμές της»

10 Δεκεμβριου 2010
Posted in Επικαιρότητα

Ο χείμαρρος των αποκαλύψεων από το WikiLeaks θα πρέπει να μας κάνει να αναλογιστούμε τις επιπτώσεις της νέας παγκόσμιας κουλτούρας των διαρροών μέσω ίντερνετ.

Στην εξαρτώμενη από το διαδίκτυο κοινωνία μας, η ευκολία ενός κλικ στο ποντίκι του υπολογιστή έχει κάνει απλή υπόθεση την προδοσία της εμπιστοσύνης σε βιομηχανική κλίμακα. Κάτι τέτοιο δεν θα μπορούσε να είχε συμβεί την εποχή που τα έγγραφα παραδίδονταν σε απλούς φακέλους.

Δεν είναι η κλίμακα ή το μέσο της προδοσίας που σοκάρει, αλλά οι συνέπειες που αντιμετωπίζουμε ως κοινωνία. Μπορεί κάποιος ευλόγως να υποστηρίξει ότι ο κόσμος είναι σήμερα ένα πιο επικίνδυνο μέρος κι επομένως πρέπει ν' αντιμετωπίσουμε ερωτήματα σχετικά με το είδος της κοινωνίας που θέλουμε ή που μας επιβάλλεται.

Ο παγκόσμιος Ιστός έχει δώσει σε μεγάλο μέρος του κόσμου την ελευθερία και να μεταδίδει και να αποκτά γνώση. Το WikiLeaks χρησιμοποιεί τώρα αυτή την ελευθερία διεκδικώντας για τον εαυτό του και για μια χούφτα εκδότες εφημερίδων το δικαίωμα να δημοσιοποιήσουν υλικό που εν δυνάμει μάς επηρεάζει όλους. Οσοι βρίσκονται πίσω από τη διαρροή δεν δείχνουν ωστόσο την υπεθυνότητα που πάντα πηγαίνει χέρι χέρι με την ελευθερία.

Τα μυστικά είναι κομμάτι της ζωής και όλοι έχουμε τέτοια στην ιδιωτική ζωή μας. Στο σπίτι, στη δουλειά ή στην κυβέρνηση, έχουμε ανάγκη να μπορούμε να συζητούμε προβλήματα και ιδέες ιδιωτικώς προτού δημοσιοποιήσουμε τις απόψεις μας. Οσο κι αν θα 'θελα να ασπαστώ την ιδέα τού να γίνονται όλες οι συζητήσεις περί πολιτικής δημοσίως, είναι μια αφελής ιδέα, και περισσότερο απ' οπουδήποτε αλλού στη διπλωματία.

Η διπλωματία είναι ένα ευγενές επάγγελμα με ξεχωριστή ιστορία. Οι διπλωμάτες παίζουν κρίσιμο ρόλο στη διαμόρφωση της πολιτικής προσφέροντας οξυδερκείς εκτιμήσεις και πληροφορίες που μπορεί να μην είναι διαθέσιμες στους υπουργούς της κυβέρνησής τους, οι οποίοι μπορεί να βρίσκονται ακόμη και σε άλλη ήπειρο.

Φυσικά είναι απαράδεκτο να μεταφέρουν τα διπλωματικά τηλεγραφήματα προσβλητικά σχόλια για ηγέτες χωρών, αλλά οι διπλωμάτες πρέπει να έχουν την ελευθερία να κάνουν τέτοια λάθη κρίσεως προς το ευρύτερο συμφέρον ενός σχεδιασμού πολιτικής βασισμένου σε άρτια πληροφόρηση. Η περιγραφή του Γάλλου προέδρου ως γυμνού αυτοκράτορα πρέπει να είναι αφορμή για μια ενδοϋπηρεσιακή επίπληξη και όχι για παγκόσμια αναστάτωση.

Η ανησυχία μου τώρα είναι ότι οι διπλωμάτες θα διστάζουν να εκφράζουν εγγράφως τις παρατηρήσεις και τους προβληματισμούς τους φοβούμενοι ότι, σε περίπτωση μελλοντικών παρόμοιων διαρροών, θα γίνουν πηγή παγκόσμιας ψυχαγωγίας. Αν συμβεί αυτό, θα πρόκειται για μια επικίνδυνη εξέλιξη. Τα διπλωματικά τηλεγραφήματα μπορούν να δώσουν τη δυνατότητα στις κυβερνήσεις να λάβουν εγκαίρως δράση εναντίον αναδυόμενων απειλών: είναι μια πολύτιμη πηγή που θα έπρεπε να προστατεύουμε, αλλά τώρα έχει τεθεί σε κίνδυνο.

Το να υποβαθμίζουμε τη διπλωματία σε μια σειρά από φλυαρίες και κουτσομπολιά -αυτή την έντονη εντύπωση δημιουργεί το υλικό του WikiLeaks- προσφέρει ελάχιστη δημόσια υπηρεσία. Υπονομεύει τη διπλωματία χωρίς να υπηρετεί μια δημόσια ανάγκη. Το WikiLeaks δεν έχει κατανοήσει τη διαφορά μεταξύ του τι προκαλεί δημόσιο ενδιαφέρον και τι είναι προς το δημόσιο συμφέρον.

Περαιτέρω ανησυχία δημιουργεί η ενορχήστρωση και η σκηνοθεσία των διαρροών. Αποφασίζοντας τι θα δημοσιοποιηθεί και τι δεν θα δημοσιοποιηθεί, το WikiLeaks αναλαμβάνει τον ρόλο του νομοθέτη κι αυτό δεν είναι αποδεκτό. Μια χούφτα εφημερίδες υπήρξαν οι προνομιούχοι αποδέκτες των διαρροών, ενώ τα μέσα ενημέρωσης ολόκληρων χωρών και ηπείρων αποκλείστηκαν. Εκδότες σε Ασία, Λατινική Αμερική, Αυστραλία και Αφρική πρέπει να διερωτώνται ποια νέα ιεραρχία της ελευθερίας της πληροφόρησης καθορίζει το WikiLeaks για λογαριασμό μας.

Τελικά, είμαστε όλοι ανίσχυροι απέναντι στον εφοδιασμένο με ένα ποντίκι υπολογιστή υπεύθυνο της διαρροής. Δεν έχουμε σαφώς καθορισμένες κυρώσεις να εφαρμόσουμε και μπορούμε να εκφράσουμε τη διαφωνία και την ανησυχία μας μόνο υψώνοντας τη φωνή μας.

Πιστεύω ότι οι εκδότες, των οποίων τα σάλια τρέχουν πάνω στις στοίβες των ζουμερών διπλωματικών τηλεγραφημάτων, δεν έχουν σκεφτεί αρκετά τον αντίκτυπο αυτού που κάνουν και τους παροτρύνω να το ξανασκεφτούν...

03/12/2010 - Μάρτιν Σουλτς, Ηγέτης της ομάδας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου / enet.gr