Δημήτρης Σαραντάκος: «Γιατί είμαι υπέρ της τεχνολογικής εξέλιξης»

30 Ιανουαριου 2011
Posted in Επικαιρότητα

Έχω μερικούς αγαπητούς φίλους, που ενώ είναι ξύπνιοι, πνευματικοί άνθρωποι, κοινωνικά δραστήριοι ενεργοί πολίτες, προικισμένοι δηλαδή με πολλά χαρίσματα, εντούτοις αποφεύγουν, κάποιοι δε αποστρέφονται, την τεχνολογική εξέλιξη στον τομέα της επικοινωνίας και της μετάδοσης των ιδεών. Μετά βίας και εξ ανάγκης χρησιμοποιούν κινητό τηλέφωνο, δεν αγγίζουν το πληκτρολόγιο (κάποιοι μάλιστα από υπερβάλλοντα ζήλο ούτε τη γραφομηχανή) και φυσικά έχουν ξορκισμένο το διαδίκτυο.

Αγαπητός φίλος (και ξάδελφος μάλιστα) με εγκαλούσε προχτές, κατηγορώντας με για ασυνέπεια, γιατί στο σημείωμά μου για το παράδειγμα της Γαύδου επισήμανε πολλές κατά την άποψή του ανακολουθίες: πως ενώ είμαι υπέρ της τεχνολογικής εξέλιξης προτείνω να καταργήσουμε κάποια προϊόντα αυτής της εξέλιξης (χάπια κ.λπ.) και να ξαναγυρίσουμε στις παλιές και μισοξεχασμένες θεραπευτικές πρακτικές και μέσα, στις βεντούζες, στα καταπλάσματα, στα μαντζούνια και στις παλιές συνταγές των γιαγιάδων μας. Επίσης πως προτείνω να περιορίσουμε το αυτοκίνητο (άλλη μια μορφή τεχνολογικής εξέλιξης) και να ξαναγυρίσουμε στο περπάτημα ή έστω την ποδηλασία.

Φαίνεται πως δεν ήμουν αρκετά σαφής στη διατύπωση των απόψεών μου. Πριν από οχτώ, αν δεν κάνω λάθος, χρόνια είχε δημοσιευθεί στο «Εμπρός» σημείωμά μου, με τίτλο «Τεχνολογίας εγκώμιο», στο οποίο ανέπτυσσα τις απόψεις μου που είχα τότε και εξακολουθώ να διατηρώ και σήμερα. Στο σημείωμα λοιπόν αυτό γράφω πως η τεχνολογία είναι καλή όταν τη χρησιμοποιείς σωστά και κακή όταν τη χρησιμοποιείς λανθασμένα. Πως ουσιαστικά ο ηλεκτρονικός υπολογιστής είναι ο υπηρέτης σου. Πολύτιμος και εξυπηρετικός αλλά πάντοτε υπηρέτης. Κι ούτε καν έξυπνος. Αντίθετα, θα τον χαρακτήριζα πολύ κουτό. Γιατί μπορεί μεν να κάνει αριθμητικές πράξεις με εικοσαψήφιους αριθμούς σε κλάσμα δευτερολέπτου, αλλά δε διαθέτει ούτε υποψία κρίσης και φαντασίας. Αυτά παραμένουν προνόμια του ανθρώπινου μυαλού κι ούτε είναι δυνατή η κατασκευή τεχνητής διανοίας. Αν λοιπόν μερικοί άνθρωποι δέχονται να γίνουν υπηρέτες και όργανα μιας ηλίθιας μηχανής, όπως είναι ο ηλεκτρονικός υπολογιστής, αυτό είναι δικό τους πρόβλημα και φταίξιμο και δε μειώνει τη σπουδαιότητα και την αξία του ως χρήσιμου και βολικού οργάνου.

Το παρήγορο και ελπιδοφόρο στοιχείο είναι πως μπορεί, οι εσχατόγηροι της ηλικίας μου και οι σιτεμένοι της ηλικίας του ξάδελφου, να αποστρέφονται την Πληροφορική και το Διαδίκτυο, αλλά τα νέα παιδιά είναι ένθερμοι θιασώτες τους. Προσωπικά μυήθηκα στη μαγεία της πληροφορικής από το γιο μου και τη μεγάλη μου κόρη στις αρχές της δεκαετίας του ‘80 και σήμερα προσφεύγω συχνά στα φώτα και την αρωγή των εγγονών μου, που πάνε στο Γυμνάσιο και είναι ξεφτέρια στα θέματα αυτά.

Υπάρχουν φυσικά και στο σημείο αυτό παρήγορες εξαιρέσεις. Στην Αίγινα, όπου περνώ αρκετές μέρες κάθε μήνα, αφού σύμφωνα με τη λεσβιακή αντίληψη «είμι απ’ του χουργιό τς ιγναίκας ιμ», στην Αίγινα λοιπόν πριν από δέκα χρόνια η Γωγώ Κουλικούρδη, η αποκαλούμενη «ζωντανή ιστορία της Αίγινας» σε ηλικία (τότε) εβδομήντα πέντε ετών, αγόρασε ηλεκτρονικό υπολογιστή, έμαθε να τον χειρίζεται και έγραψε σ’ αυτόν τα τελευταία δύο βιβλία της. Ακολουθώντας το παράδειγμά της τρεις διαπρεπείς Αιγινήτες, που έχουν περάσει τα εξήντα, ένας ζωγράφος, ένας συγγραφέας και μια φιλόλογος, προσχώρησαν στη νέα τεχνολογία και εντρυφούν στο Διαδίκτυο.

Επειδή δεν παραδέχομαι πως υπάρχουν απόλυτες αλήθειες, πρέπει να αναφέρω και τον αντίλογο. Δεν παραγνωρίζω το ότι στο χαώδες και ανεξέλεγκτο Διαδίκτυο παραμονεύουν μεγάλοι κίνδυνοι, ιδίως για τα νέα παιδιά, από την παρακολούθηση πορνοταινιών ως τη διάδοση των ναρκωτικών. Σ’ αυτό το πρόβλημα όμως λύση δεν είναι η απαγόρευση της χρήσης αλλά η διαφώτιση του χρήστη. Άλλωστε τα νέα παιδιά τους κινδύνους αυτούς τους αντιμετωπίζουν καθημερινά, όχι καθισμένα μπροστά στον υπολογιστή τους αλλά βαδίζοντας στους δρόμους.

Η διαφορά όμως ανάμεσα στο Διαδίκτυο και την Τηλεόραση παραμένει τεράστια. Στο Διαδίκτυο συμμετέχεις ενεργητικά, μπορείς αμέσως να πεις τη γνώμη σου και να διατυπώσεις τις αντιρρήσεις σου, ενώ στην Τηλεόραση δεν μπορείς. Παραμένεις εσαεί παθητικός, αποχαυνωμένος, θεατής (και πειθήνιος καταναλωτής επί πλέον). Γι’ αυτό άλλωστε τα απολυταρχικά ή δικτατορικά καθεστώτα, όπως οι αραβικές μοναρχίες, κάποιες αφρικανικές δικτατορίες και η κομμουνιστική (τρομάρα της) Κίνα έχουν κάνει σχεδόν υποχρεωτική την (κρατική βεβαίως βεβαίως) τηλεόραση, ενώ κάνουν ό,τι μπορούν για να εμποδίσουν ή έστω να περιορίσουν τη χρήση της πληροφορικής και του διαδικτύου από τους υπηκόους τους.

26/01/2011 - emprosnet.gr