Μάθετε πως να φωτογραφίζετε σωστά κάθε είδους κτίρια...

27 Μαϊου 2011
Posted in Επικαιρότητα

...εκμεταλλευόμενοι τις δυνατότητες της φωτογραφικής μηχανής, αλλά και το φυσικό περιβάλλον.

Στις τουριστικές μας εξορμήσεις πάντα βρισκόμαστε μπροστά από κτίρια και μνημεία ποικίλων διαστάσεων, κατασκευαστικών μεθόδων και αισθητικής τεχνοτροπίας. Οι διαφορές είναι τόσο μεγάλες που κάθε φορά πρέπει να προσεγγίζουμε κάθε οικοδόμημα με διαφορετική φωτογραφική τακτική για να αναδείξουμε τόσο αυτό, όσο και το περιβάλλον στο οποίο είναι τοποθετημένο.

Η απόσταση, η γωνία, η ώρα της ημέρας, ο καιρός, τα κτίρια και τα δέντρα τριγύρω, η ύπαρξη νερού (θάλασσα, λίμνη, ποταμός), το υλικό από το οποίο είναι φτιαγμένο το οικοδόμημα (πέτρα, μάρμαρο, γυαλί, μέταλλο), είναι παράμετροι που μπορείτε να εκμεταλλευθείτε για να βγάλετε εντυπωσιακές φωτογραφίες. Ας δούμε μαζί τι πρέπει να κάνουμε –και τι πρέπει να αποφύγουμε– αν θέλουμε να βγάλουμε πραγματικά καλές φωτογραφίες κτιρίων και μνημείων από τα ταξίδια μας.

Όλα είναι θέμα... timing

Περισσότερο από το «τι» θα φωτογραφήσετε και «πότε» θα το φωτογραφήσετε, έχει σημασία το «πότε»: πραγματικά, ανάλογα με το φως που «λούζει» την περιοχή που βρίσκεται το οικοδόμημα που θέλετε να απαθανατίσετε, θα πάρετε ανάλογα διαφορετικό αποτέλεσμα. Πρώτος κανόνας για τη φωτογράφηση κτιρίων τη μέρα είναι ότι αν δεν έχουμε ηλιοφάνεια... τα πράγματα είναι σκούρα (κυριολεκτικά)!

Φωτογραφίζοντας το ίδιο κτίριο σε διαφορετική ώρα, μπορεί να αλλάξει δραματικά η εντύπωση που δίνει η φωτογραφία:

• Το χάραμα πριν ανατείλει ο ήλιος δεν υπάρχει αρκετό φως ώστε να φαίνονται οι σκιές. Η φωτογράφηση είναι δύσκολη, αλλά αν υπάρχει υγρασία στην ατμόσφαιρα ή και ομίχλη, η φωτογραφία θα πάρει ενδιαφέρον χαρακτήρα. Εκμεταλλευθείτε το αν φωτογραφίζετε ένα κτίριο επάνω σε λόφο ή κοντά σε ποτάμι ή λίμνη. Για καλύτερα αποτελέσματα είναι καλό να χρησιμοποιούμε σχετικά αργό κλείστρο (π.χ. 1/5 sec) για να μαζέψει αρκετό φως ο φακός.

• Τις πρωινές ώρες και όταν ο ήλιος έχει ανεβεί κάπως, είναι ίσως η καλύτερη ώρα για φωτογράφηση, καθώς υπάρχει άφθονο φως, οι σκιές είναι ικανοποιητικές και έτσι αναδεικνύονται οι λεπτομέρειες του κτιρίου: γείσα, εσοχές, γλυπτά και σκαλιστά στην πρόσοψη φαίνονται πολύ καλά. Το φως χτυπά τα αντικείμενα από πλάγια κάτι που είναι βασικός κανόνας για κάθε εξωτερική φωτογράφηση.

• Το μεσημέρι το φως είναι πολύ δυνατό («σκληρό») και υπάρχει κίνδυνος υπερέκθεσης. Το φως πέφτει σχεδόν κάθετα και χάνονται οι λεπτομέρειες. Οι σκιές γίνονται πολύ έντονες και έτσι είναι εύκολο το σύστημα φωτομέτρησης να κάνει λάθος και οι φωτογραφίες να έχουν έντονη ανομοιομορφία στην κατανομή της φωτεινότητας.

• Το απόγευμα και λίγο πριν το ηλιοβασίλεμα δημιουργούνται πολύ καλές συνθήκες φωτογράφησης και μάλιστα, λόγω της μειωμένης υγρασίας σε σχέση με τις πρωινές ώρες, αυξάνεται το ωφέλιμο βάθος, αν έχουμε κάποιο τοπίο στο παρασκήνιο, πίσω από το κτίριο. Με κρυμμένο τον ήλιο πίσω από το κτίριο μπορείτε να συλλάβετε τη σκοτεινή σιλουέτα του σε μια σύνθεση καθαρά καλλιτεχνική, δεδομένου μάλιστα ότι ο ουρανός πάνω από τον ορίζοντα θα έχει πάρει πολύ εντυπωσιακές αποχρώσεις στην κλίμακα του κόκκινου – κίτρινου.

• Τη νύχτα εκμεταλλευόμαστε τον τεχνικό φωτισμό είτε πρόκειται για τις λάμπες του δρόμου, ή τα φώτα των δωματίων του κτιρίου, τυχόν φωταγώγηση κλπ και προσαρμόζουμε το φακό ανάλογα: καθυστερούμε όσο μπορούμε το κλείστρο για να μαζέψει πολύ φως, επιδιώκουμε να έχουμε τη μηχανή απόλυτα σταθερή γιατί το παραμικρό κούνημα προκαλεί φλουτάρισμα και, στην ανάγκη ανεβάζουμε την ευαισθησία του αισθητήρα, όχι παραπάνω από ISO 200 αν έχουμε πρόβλημα με τον οπτικό θόρυβο.

Λάβετε τα μέτρα σας...

Ας ρίξουμε όμως μια ματιά στις κατάλληλες ρυθμίσεις της μηχανής που θα μας δώσουν τις καλύτερες φωτογραφίες. Πάντως, σε σχέση με άλλες μας φωτογραφικές εξορμήσεις, η φωτογράφηση αρχιτεκτονικής είναι σχετικά πιο απλή υπόθεση, τουλάχιστον από πλευράς φωτομέτρησης, καθώς τα κτίρια από πέτρα, τούβλο ή μπετόν έχουν τονικότητα κοντά στο μέσο γκρίζο οπότε η μηχανή θα μετρήσει σωστά και θα δώσει καλό επίπεδο έκθεσης.

Αν όμως το υλικό του κτιρίου είναι πολύ σκούρο (π.χ. φιμέ τζάμια) ή πολύ ανοιχτόχρωμο (π.χ. ασβεστωμένα αιγαιοπελαγίτικα σπίτια), πρέπει να αντισταθμίσετε ανάλογα. Έτσι, αν η μηχανή σας μετρά πάνω σε ένα σκούρο κτίριο και σας δίνει διάφραγμα f/8 και ταχύτητα 1/30, εσείς βάλτε f/8 και 1/60 ή f/11 και 1/30 (θυμηθείτε ότι αυτά τα δύο δουλεύουν αντιστρόφως ανάλογα). Αν αντιθέτως η μηχανή μετράει πάνω σε ένα κατάλευκο σπίτι ή σε ένα κτίριο μέσα στο χιόνι και σας δίνει π.χ. 1/250 sec χρόνο έκθεσης και διάφραγμα f/8, εσείς επιλέξτε στο χειροκίνητο 1/125 και f/8 ή 1/250 και f/5.6. Αν έχετε τη δυνατότητα για αντιστάθμιση έκθεσης (EV compensation) βάλτε -1 στοπ για σκοτεινό κτίριο, +1 για υπερβολικά ανοιχτόχρωμο. Αν η μηχανή μπερδεύεται επειδή υπάρχει πολύς ήλιος στο κάδρο και το κτίριο βγαίνει σα μια σκοτεινή σιλουέτα, μετακινήστε το φακό ώστε να βλέπετε μόνο το κτίριο, φωτομετρήστε (πατήστε τη σκανδάλη μέχρι το μέσο) και με βάσει αυτές τις μετρήσεις ξαναφτιάξτε το κάδρο σας και τραβήξτε τη φωτογραφία (αυτό το κόλπο δε δουλεύει σε πολλές μηχανές με αποκλειστικά αυτόματες ρυθμίσεις).

Σωστή γωνία - κατάλληλος φακός

Φυσικά δε φωτογραφίζουμε με τον ίδιο τρόπο όλα τα κτίρια: ένα κλασσικό κτίριο π.χ. ένα ανάκτορο που έχει οριζόντια ανάπτυξη, είναι σκόπιμο να το φωτογραφήσουμε μετωπικά ή με μικρή γωνία από τα πλάγια. Σε αρχαιολογικά μνημεία και χώρους με πολλά ενδιαφέροντα κτίρια σε παράταξη, είναι καλό η μηχανή μας να έχει καλές ευρυγώνιες δυνατότητες, κάτω από τα 32mm που αποτελούν το στάνταρ για την πλειοψηφία των compact μηχανών. Αν μπορείτε να κατεβείτε στα 28, 24 ακόμα και στα 16mm (εφικτό βέβαια μόνο στις ριφλέξ μηχανές), μπορείτε να τραβήξετε απίθανα τοπία στα οποία θα δεσπόζει το κτίριό σας.

Στην περίπτωση πολύ ψηλών κτιρίων (π.χ. ουρανοξύστες) είναι πολύ δύσκολο να φωτογραφήσουμε ακριβώς από κάτω κοιτάζοντας στην κορυφή χωρίς να καμπυλωθούν προς τα μέσα οι ακμές του κτιρίου. Σε αυτήν την περίπτωση δεν έχετε και πολλές επιλογές: είτε χρησιμοποιείτε έναν ειδικό φακό για την εξουδετέρωση της κύρτωσης, ή πειράζετε εκ των υστέρων τη φωτογραφία στο Photoshop με το εργαλείο της προοπτικής (perspective), αν και η επιτυχία δεν είναι 100% εγγυημένη. Καλύτερα λοιπόν να τηρείτε τις... αποστάσεις από ψηλά κτίρια και να τα δείχνετε μαζί με τον περίγυρό τους ώστε να καταστήσετε σαφείς τις διαστάσεις τους.

Πλάθοντας τη σωστή σύνθεση

Ακόμα κι αν υποτάξετε το φως στη θέλησή σας, μια άστοχη σύνθεση μπορεί να καταστρέψει μια πολλά υποσχόμενη φωτογραφία. Ένα από τα πιο συνηθισμένα λάθη που κάνουμε είναι να παρεμβάλλουμε μεταξύ του φακού και του κτιρίου ένα σωρό από ετερόκλητα αντικείμενα (δέντρα, αυτοκίνητα, κόσμο) και έτσι το κεντρικό μας θέμα χάνει τη δυναμική του. Αν ο περιβάλλον χώρος του κτιρίου δεν είναι «δικός του» (ένας κήπος για παράδειγμα), και τον καταλαμβάνουν άλλα κτίρια και δρόμοι είναι σχεδόν βέβαια ότι αυτά τα ξένα αντικείμενα θα χαλάσουν την ατμόσφαιρα. Αν έχετε κάνει ένα ταξίδι στη γειτονική Ιταλία και έχετε περιηγηθεί στις περίφημες αναγεννησιακές βίλλες, θα παρατηρήσετε ότι το κτίριο «κατέχει» και τον περιβάλλοντα χώρο ή είναι κτισμένο σε έναν λόφο ώστε να μη χάνεται η φυσιογνωμία του. Ένα δυστύχημα με πολλά παλαιά νεοκλασσικά κτίρια ή εκκλησίες ειδικά στην Αθήνα είναι ότι «θάβονται» μέσα στον όγκο των κακάσχημων όγκων από μπετόν αρμέ οπότε είναι αδύνατον να φωτογραφηθούν με επιτυχία.

Μην ξεχνάτε να εκμεταλλεύεστε τις ιδιαιτερότητες του περιβάλλοντος αλλά και τις δυνατότητες που δίνει η ίδια η δομή του κτιρίου: ένα μοντέρνο κτίριο με μεταλλικό σκελετό και τεράστιες γυάλινες επιφάνειες αντανακλά έξοχα τον ουρανό, τα σύννεφα, τα διπλανά κτίρια, τον ήλιο και οτιδήποτε άλλο πέσει πάνω στη γωνία του φακού σας. Ένα κτίριο με αψιδωτές διόδους προκαλεί να φωτογραφήσετε μέσα από αυτά όπως και μια στοά με πολλούς κίονες η οποία θα φανεί εντυπωσιακή αν τη φωτογραφήσετε από μέσα και παράλληλα με αυτή. Επίσης ένα κτίριο (π.χ. γέφυρα, κάστρο) μπορεί να καθρεφτιστεί από μακριά στα νερά μιας λίμνης ή ενός ποταμού αν πετύχετε νηνεμία και καθαρή ατμόσφαιρα.

Για τους έχοντες και κατέχοντες (φακούς)

Με τις τιμές των ριφλέξ μηχανών να έχουν πέσει πολύ κάτω από τα 1.000 ευρώ είναι ελκυστική η αγορά τους για όσους είναι μεν έμπειροι στη φωτογραφία αλλά τους λείπει το κατάλληλο εργαλείο.Έχοντας μια ριφλέξ ανά χείρας και τον κατάλληλο εξοπλισμό από πλευράς φακών μπορείτε να τραβήξετε το ίδιο κτίριο από διαφορετικές αποστάσεις και γωνίες αλλάζοντας άρδην την ατμόσφαιρα και το περιεχόμενο. Καλά αποτελέσματα θα έχετε και με μια compact μηχανή με υψηλό zoom.

Έτσι, αν είστε σε μεγάλη απόσταση από το θέμα σας, σε ευρυγώνια θέση των 20mm αυτό θα βγει μεν μικρό αλλά θα δεσπόζει στο γύρω περιβάλλον. Στα 28mm το κτίριο είναι πιο μεγάλο και καταλαμβάνει μεγαλύτερο μέρος του κάδρου, αλλά και πάλι αυτή δεν είναι η βέλτιστη εστιακή απόσταση. Σε αυτή τη θέση είναι καλύτερο να φωτογραφίζετε ολόκληρα σύνολα από κτίρια, επιμήκη οικοδομήματα στον οριζόντιο ή κάθετο άξονα (πολύ μακρόστενα ή πολύ ψηλά). Καλύτερα τα πράγματα είναι στα 50mm οπότε η το περιβάλλον και το κτίριο έρχονται σε μεγαλύτερη ισορροπία. Στα 100mm το κτίριο κυριαρχεί. Από εκεί και πέρα και ειδικά μετά τα 200mm εστιάζουμε πλέον σε τμήματα του κτιρίου και αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες.

Σημασία στη λεπτομέρεια

Επεκτείνοντας τις σκέψεις μας για τη χρήση κατάλληλου φακού, ένας φακός με μεγάλη εστιακή απόσταση (π.χ. 200mm) και άρα υψηλό επίπεδο οπτικού zoom θα σας βοηθήσει να απομονώσετε την πτέρυγα του κτιρίου που βρίσκετε πιο ενδιαφέρουσα, και να εστιάσετε σε ακροκέραμα, αγάλματα, γλυπτά, ζωγραφιές, κίονες, τρούλους, θύρες και παράθυρα, φωτιστικά, και άλλες περίτεχνες λεπτομέρειες. Ένα πολύ καλό κόλπο για να φωτογραφίσετε αγάλματα, σιντριβάνια ή άλλα αντικείμενα με φόντο τον κύριο όγκο του κτιρίου ή γενικά οποιοδήποτε τοπίο, είναι να ανοίξετε αρκετά το διάφραγμα (aperture), ώστε η φωτογραφία να γίνει «ρηχή», μειώνοντας το βάθος πεδίου. Αποτέλεσμα: το αντικείμενό σας φαίνεται θαυμάσια με όλες του τις λεπτομέρειες και το παρασκήνιο από πίσω θολώνει με πολύ όμορφο τρόπο.

Πηγή: techout.gr