Μπορούμε να φτιάξουμε μια συνειδητή μηχανή;

01 Αυγουστου 2011
Posted in Επικαιρότητα

Ίσως δεν υπάρχουν και πολύ μεγαλύτερες προκλήσεις από αυτή της προσπάθειας για την κατασκευή τεχνητής συνείδησης. Κάποιοι αμφιβάλλουν για το ότι θα καταστεί ποτέ κάτι τέτοιο δυνατό ή ακόμα και ότι θα έπρεπε να προσπαθούμε. Κάποιοι επιστήμονες όμως δεν αμφισβητούν καθόλου.

«Θα πρέπει να θεωρήσουμε την τεχνητή συνείδηση ως μια μεγάλη πρόκληση, όπως το να στείλουμε κάποιον άνθρωπο στο φεγγάρι», δηλώνει ο Antonio Chella στο Πανεπιστήμιου του Παλέρμο στην Ιταλία που είναι επίσης και συντάκτης του επιστημονικού περιοδικού «International Journal of Machine Consciousness» (Διεθνές Περιοδικό για τη Μηχανική Συνείδηση). Το περιοδικό κυκλοφόρησε τα τελευταία χρόνια (από το 2009) αποτυπώνοντας την ανάπτυξη του ερευνητικού αυτού πεδίου. Ένα άλλο σημείο σταθμός στην ιστορία της Τεχνητής Συνείδησης είναι η πρόσφατη ανάπτυξη της κλίμακας μέτρησης ConsScale από τον Raul Arrabales του Πανεπιστημίου Carlos III της Μαδρίτης στην Ισπανία, που σκοπεύει να συγκρίνει τη νοημοσύνη και το βαθμό συνείδησης μεταξύ διάφορων τεχνητών πρακτόρων, καθώς επίσης και βιολογικών.

Ίσως το υπολογιστικό σύστημα που έχει φτάσει κοντύτερα στο στόχο είναι το σύστημα IDA, που σημαίνει Intelligent Distribution Agent (Πράκτορας Ευφυούς Κατανομής). Το IDA κατασκευάστηκε το 2003 από τον Stan Franklin στο Πανεπιστήμιο του Μέμφις στο Τεννεσί. Το σύστημα αυτό αναθέτει σε αμερικανούς ναύτες νέες αποστολές όταν τελειώνουν ένα ταξίδι τους και πρέπει να χειριστεί τις ναυτικές πολιτικές, τις εργασιακές απαιτήσεις, τα συνεχώς μεταβαλλόμενα έξοδα, καθώς επίσης τις ανάγκες των ίδιων των ναυτικών.

Όπως συμβαίνει και με τους ανθρώπους, το IDA έχει «συνειδητά» και «ασυνείδητα» επίπεδα επεξεργασίας. Στο ασυνείδητο επίπεδο αναθέτει σε λογισμικά πράκτορες να συλλέξουν δεδομένα και να επεξεργαστούν πληροφορίες. Αυτοί οι πράκτορες συναγωνίζονται για να εισέλθουν στο συνειδητό «χώρο εργασίας» του IDA, όπου αλληλεπιδρούν και λαμβάνονται αποφάσεις. Η αναθεωρημένη μορφή του συστήματος IDA, το LIDA (που σημαίνει learning IDA, δηλαδή IDA με ικανότητες μάθησης) ολοκληρώθηκε μόλις πρόσφατα. Μαθαίνει από όσα φτάνουν στο συνειδητό του επίπεδο και χρησιμοποιεί τις γνώσεις που έμαθε καθοδηγητικά για μελλοντικές αποφάσεις. Το LIDA επίσης έχει το προνόμιο των «συναισθημάτων» που αντιστοιχούν σε στόχους υψηλής τάξης που καθοδηγούν τη λήψη αποφάσεών του.

Μια άλλη πρόοδος στον τομέα προέρχεται από ρομπότ που μπορούν να διατηρήσουν τη λειτουργία τους μετά από βλάβες που έχουν υποστεί. Το 2006 ο Josh Bongard στο Πανεπιστήμιο του Βέρμοντ στο Burlington σχεδίασε ένα ρομπότ που περπατάει και το οποίο περιλαμβάνει ένα διαρκώς ενημερωμένο εσωτερικό μοντέλο του εαυτού του. Εάν υποστεί βλάβη, η μορφή αυτό-γνωσίας που έχει του επιτρέπει να εφεύρει μια εναλλακτική λύση χρησιμοποιώντας τις εναπομείνασες ικανότητές του. Το να έχουμε ένα εσωτερικό στοχαστικό μοντέλο του εαυτού μας θεωρείται ως σημείο κλειδί για την ανθρώπινη ενημερότητα και κάτι τέτοιο θα έφερνε ένα ρομπότ πολύ πιο κοντά στην αυτό-συνείδηση.

Εκτός από το εσωτερικό μοντέλο, το ρομπότ που ανέπτυξε η ομάδα του Owen Holland στο Πανεπιστήμιο του Sussex στο Ηνωμένο Βασίλειο έχει ένα επιπλέον χαρακτηριστικό, είναι ανθρωπόμορφο. «Ένα ρομπότ με σώμα που είναι πολύ κοντά με αυτό του ανθρώπου θα αναπτύξει νόηση που είναι πλησιέστερη σ' αυτή του ανθρώπινου είδους», ισχυρίζεται ο Owen.

Καμία από τις προαναφερθείσες προσεγγίσεις δε λύνει όμως αυτό που καλείται το «δύσκολο πρόβλημα» της συνείδησης: την υποκειμενική ενημερότητα. Κανένας μέχρι στιγμής δε γνωρίζει πώς να κατασκευάσει ένα πρόγραμμα για την υποκειμενικότητα της συνείδησης. Αλλά καθώς οι μηχανές γίνονται όλο και πιο ανεπτυγμένες, το δύσκολο πρόβλημα ίσως εξατμιστεί. Είτε επειδή η συνείδηση θα αναδυθεί αυτόματα σε μια μηχανή, είτε επειδή θα υποθέσουμε ότι αναδύθηκε χωρίς να είμαστε σίγουροι γι' αυτό. Άλλωστε, όσον αφορά στους άλλους ανθρώπους, μόνο να υποθέσουμε μπορούμε επίσης ότι έχουν υποκειμενική ενημερότητα. Δεν έχουμε κάποιον τρόπο να αποδείξουμε ότι ο εαυτός μας δεν είναι το μοναδικό αυτό-ενήμερο ον σε έναν κόσμο με ασυνείδητα «ζόμπι»...

Πηγή: tech.pathfinder.gr με πηγή από esoterica.gr