Loudness Wars - μια μικρή αναφορά στο φαινόμενο

Συνταξη / Επιμελεια: Θεόδωρος Χατζηκώστας | 15 Μαρτιου 2010
Posted in λογισμικό - Γενικά Θέματα

Ξεκινώντας ανάποδα, θα πάμε σχεδόν 2 χρόνια πίσω, τον Σεπτέμβριο  2008. Οι Metallica κυκλοφορούν το νέο τους Album, “Death Magnetic” . Το άλμπουμ αν και κέρδισε θετικά σχόλια, κατακρίθηκε από ειδικούς της βιομηχανίας για παραμόρφωση στον ήχο, ως αποτέλεσμα της προσπάθειας των παραγωγών να έχουν πιο δυνατή ένταση σε αυτόν.

Η ιστορία θα περνούσε στα ψιλά δε, αν τον ίδιο καιρό δεν κυκλοφορούσε το παιχνίδι “Guitar Hero” το οποίο περιελάμβανε κομμάτια από το άλμπουμ των Metallica, μόνο που αυτή τη φορά, ο ήχος ήταν πολύ πιο καθαρός και πολύ πιο ποιοτικός! Ήταν θέμα ημερών, το όλο θέμα να έρθει στην επιφάνεια στην μικρή κοινωνία του internet.

Ιδού και η σύγκριση των δύο κομματιών:

Loudness Wars και CD

Ουσιαστικά και από την εποχή του βινυλίου, οι μηχανικοί μπορούσαν στην διαδικασία του mastering να αλλάξουν τον ήχο, και κυρίως –αφού αυτό ήταν και είναι το ζητούμενο– να αυξήσουν την ένταση του.

Μια δεκαετία περίπου μετά την εμφάνιση του CD, το φαινόμενο της αύξησης της έντασης του ήχου στην διαδικασία του “mastering” άρχισε να γίνεται όλο και ποιο κοινό, και έτσι από το 1990 έως το 2000, υπήρξε πραγματικά ένας πόλεμος για το ποιος θα παρουσιάσει το πιο «δυνατό» άλμπουμ – εξού και ο όρος “loudness war” ή “loudness race”.

Τα (πρόσκαιρα) οφέλη από αυτή την πρακτική, είναι πως ο ήχος σε συσκευές με περιορισμένες δυνατότητες αναπαραγωγής ήχου (απλά ηχεία, ακουστικά φορητών συσκευών κτλ), ακούγεται πιο δυνατός. Που είναι το κακό όμως;

Παραμόρφωση

Ένα πολύ ενδιαφέρον κλιπ, παρουσιάζει με ένα πολύ απλό οπτικο-ακουστικό τρόπο, ποιο ακριβώς είναι το πρόβλημα:

Ουσιαστικά, για να επιτύχει ένας μηχανικός την αύξηση στην ένταση (volume), μειώνει το δυναμικό εύρος της ηχογράφησης. Αν λοιπόν υπάρχουν κομμάτια με πολύ υψηλή ένταση και κομμάτια με πολύ χαμηλή, ο «χώρος» μεταξύ αυτών των δύο τιμών, ουσιαστικά μειώνεται με αποτέλεσμα να υπάρχει παραμόρφωση του αρχικού ήχου: Η απόσταση από το ήσυχο κομμάτι του τραγουδιού έως το πολύ δυνατό, τείνει να μηδενιστεί όσο πιο πολύ αυξάνουμε την τελική ένταση του ήχου. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο ήχος να ακούγεται με ασάφεια, χωρίς «καθαρά» κομμάτια, χωρίς στιγμές ησυχίας που δίνουν μεγαλύτερη αξία στα «δυνατά» τμήματα. Χονδρικά μπορούμε να διαπιστώσουμε από μόνοι μας το πώς καταστρέφεται ο ήχος, αν π.χ. φορτώσουμε στο Nero Wave Editor ένα τραγούδι, και αυξήσουμε την ένταση της κυματομορφής κατά 20db. Ο ήχος θα ακούγεται πολύ πιο δυνατός μεν, τραγικά παραμορφωμένος δε!

Αν και η αύξηση της έντασης είναι μια πρακτική που πλέον έχει φτάσει στα όρια της, το αστείο είναι πως οι μηχανικοί συνεχίζουν... τον χαβά τους ακόμη και εν έτει 2010. Έτσι ακόμη και στο DVD Audio format, όπου θεωρητικά ο πελάτης ζητάει την μέγιστη ποιότητα (το DVD Audio έχει ποιότητα ήχου 24bit/192KHz αντί του 16bit/44.1KHz των CD), οι παραγωγοί συχνά συνεχίζουν να παραμορφώνουν τον ήχο! Αυτό, ίσως να μην είναι καν αντιληπτό στα ηχεία π.χ. του υπολογιστή ή στα ακουστικά του iPod, όμως σε ένα ακριβό σύστημα με καλό ενισχυτή και ηχεία, η διαφορά στην ποιότητα είναι εύκολα αντιληπτή, ακόμη και από έναν μη ειδικό.

Αντιδράσεις

Πλην των 20.000 αιτήσεων για το re-mastering του άλμπουμ των Metallica, λίγα πράγματα έχουν γίνει στο να αλλάξει η κατάσταση. Μουσικοί παραγωγοί ανά τον κόσμο συχνά γράφουν για το φαινόμενο σε περιοδικά του χώρου, αλλά αυτά είναι ψιλά γράμματα για την μάζα των καταναλωτών. Ο οργανισμός turnmeup, προσπαθεί να κατηγοριοποιήσει με αυτοκόλλητη ταμπέλα τα CD, ώστε οι εταιρείες να αναγκαστούν να παρουσιάζουν άλμπουμ με λογικό δυναμικό εύρος, την ίδια ώρα που οργανισμοί όπως η Pleasurize Music, προσπαθούν να πιέσουν προς την ίδια κατεύθυνση.

Τι μπορούμε να κάνουμε;

Δυστυχώς ζούμε σε μια εποχή fast-food ακόμη και στην μουσική. Κατεβάζουμε βιαστικά ένα τραγούδι, το ακούμε στα ακουστικά μας, το παρατάμε. Δεν καθόμαστε να αξιολογήσουμε ή να μετρήσουμε, να σκεφτούμε και να κρίνουμε. Έχουμε πολλά άλλα να κάνουμε από το να νοιαστούμε για την ποιότητα του ήχου που μας σερβίρουν οι κύριοι κύριοι της μουσικής βιομηχανίας.

Ίσως αν οι διαμαρτυρίες μας γίνουν πιο δυνατές και πιο συχνές, ίσως μόνο τότε να ακούσουμε ξανά ήχο ευχάριστο και ευκρινή από τα ηχεία μας.