Τα «έξυπνα» κινητά τηλέφωνα στο στόχαστρο των χάκερς

10 Μαρτιου 2011
Posted in Επικαιρότητα

Οι ιοί το 2010 προσέβαλαν διπλάσια κινητά συγκριτικά με το 2009!

Πολλοί καταναλωτές χρησιμοποιούν για επικοινωνία και πρόσβαση στο Διαδίκτυο έξυπνα τηλέφωνα. Οπως ήταν αναμενόμενο, οι μικρές συσκευές κέντρισαν το ενδιαφέρον και των κακοποιών. Μπορεί μέχρι σήμερα στο στόχαστρο των «σκοτεινών κύκλων» να βρίσκονταν τα PC απ’ όπου μπορούσαν με ευκολία να υποκλέψουν τα προσωπικά μας στοιχεία, όπως αριθμούς τραπεζικών λογαριασμών και πιστωτικών καρτών, αλλά σήμερα φαίνεται ότι και αυτοί αντιλαμβάνονται ότι το μέλλον ανήκει στα μικρά δημοφιλή smartphones.

Οι περισσότερες «επιθέσεις» εναντίον των PC επικεντρώνονται στο λειτουργικό σύστημα Windows ΧP που παρουσίαζε πολλά κενά ασφαλείας. Τώρα, όμως, αντικαθίσταται από το ασφαλέστερο Windows 7, γεγονός που αποτελεί έναν ακόμα καλό λόγο για να στραφούν οι χάκερς στα κινητά.

Επίσης, σήμερα πωλούνται περισσότερα έξυπνα τηλέφωνα απ’ ό,τι προσωπικοί υπολογιστές –421 εκατομμύρια smartphones θα πωληθούν φέτος, σύμφωνα με τους αναλυτές αγοράς της IDC.

Σύμφωνα με την εταιρεία ασφάλειας κινητής τηλεφωνίας Lookout, σε 9 από τα 100 τηλέφωνα που ελέγχθηκαν από την εταιρεία τον περασμένο Μάιο ανιχνεύθηκε λογισμικό που στόχευε στην υποκλοπή «ευαίσθητων» δεδομένων. Οι ιοί φέτος προσέβαλαν διπλάσια κινητά συγκριτικά με τον Δεκέμβριο του 2009.

Η διαπίστωση ενός προβλήματος είναι το πρώτο βήμα για τη λύση του. Τι μπορούν, όμως, να κάνουν οι κάτοχοι ενός τέτοιου τηλεφώνου για να προστατευθούν από κακόβουλα προγράμματα; Θα πρέπει κατ’ αρχήν να αντιληφθούν ότι το «έξυπνο τηλέφωνό τους» είναι όσο ευάλωτο είναι και ένα PC.

Υπερβολικές χρεώσεις

Στις περισσότερες περιπτώσεις τα συμβάντα «μόλυνσης» κινητού τηλεφώνου έχουν ως συνέπεια υπερβολικές χρεώσεις για μηνύματα και κλήσεις ή εφαρμογές που τελικά υποκλέπτουν στοιχεία από τη συσκευή, αναφέρουν τα στελέχη της φινλανδικής εταιρείας ασφάλειας F-Secure. Για να συμβούν αυτά πρέπει ο χρήστης του τηλεφώνου να κάνει κάποια ενέργεια, όπως παραδείγματος χάρη, να αποδεχθεί ή να ενεργοποιήσει κάποιο πρόγραμμα. Η σωφροσύνη και η προσοχή μπορεί να επιλύσει τα περισσότερα προβλήματα.

Οι περισσότερες «επιθέσεις» χάκερς κατά κινητών τηλεφώνων τελευταίας γενιάς λαμβάνουν χώρα στην ανατολική Ευρώπη και την Κίνα. Ενας πολύ μεγάλος αριθμός (το 86% σύμφωνα με την F–Secure) στοχεύει εναντίον του λογισμικού Symbian της Νokia. Πρόκειται για την ευρύτερα χρησιμοποιούμενη πλατφόρμα για έξυπνα τηλέφωνα. Στις αρχές του μήνα, πάντως, η εταιρεία ανακοίνωσε πως μέσα στα επόμενα χρόνια θα αντικαταστήσει το λειτουργικό σύστημα με το Microsoft Windows Phone.

Προσοχή όταν κατεβάζετε εφαρμογές από το Διαδίκτυο

Οι πρώτες επιθέσεις χάκερς εναντίον κινητών ήταν δύο ιοί σκουλήκια, όπως ονομάζονται, το Cabir και το Commwarrior, που το 2004 και 2005 δεν προκάλεσαν μεγάλη ζημία. Αλλά από το 2009, η κατάσταση γίνεται πιο επικίνδυνη. Tον Σεπτέμβριο, χάκερς προσπάθησαν να αποσπάσουν χρήματα από λογαριασμούς καταθέσεων σε ισπανική τράπεζα τοποθετώντας τις «κατάλληλες» εφαρμογές σε κινητά τηλέφωνα. Η «μόλυνση» του κινητού συνέβαινε όταν η συσκευή «συγχρονιζόταν» με το PC του χρήστη, που ήταν ήδη «μολυσμένο» με το ιό Zeus. Η εφαρμογή που χρησιμοποιήθηκε επέτρεπε στους κακοποιούς να απαντούν στους κώδικες ασφαλείας που έστελνε ή τράπεζα προτού εγκρίνει μεταφορές ποσών από ένα λογαριασμό σε κάποιο άλλο, ενώ, φυσικά, ο κάτοχος του τηλεφώνου κοιμόταν τον ύπνο του δικαίου.

Αυτές ακριβώς οι επιθέσεις -λένε οι ειδικοί- σκιαγραφούν τι μας επιφυλάσσει το μέλλον για τις ιδιαιτέρως δημοφιλείς συσκευές κινητής τηλεφωνίας στις ΗΠΑ. Οι «κακοποιοί» ομολογουμένως δεν κάνουν διακρίσεις σχετικά με το ποιο κινητό θα χτυπήσουν. Κατά καιρούς επιτέθηκαν εναντίον κινητών τηλεφώνων με λειτουργικό Android, σε iPhone, αλλά και στο λειτουργικό σύστημα της Microsoft. Αυτή τους η ευελιξία και το φάσμα δράσης υποδεικνύει στους ειδικούς ότι μελλοντικά θα δούμε να γίνονται ακόμα χειρότερα.

Κάποιοι επιστήμονες πιστεύουν ότι κύριο στόχο επιθέσεων θα αποτελέσουν τα τηλέφωνα με λειτουργικό σύστημα Android, αφού οποιοσδήποτε διαθέτει τις κατάλληλες γνώσεις μπορεί να δημιουργήσει μία εφαρμογή και να τη διανείμει μέσα από το Διαδίκτυο. Η Google δεν ελέγχει πόσο ασφαλή είναι αυτά τα προγράμματα, αλλά προσπαθεί να περιορίσει τη «μετάδοση» των ιών. Οι εφαρμογές, δηλαδή, που χρησιμοποιούνται τρέχουν σε ένα κλειστό περιβάλλον και δεν αλληλοεπηρεάζονται, ούτε μπορούν να διαχειριστούν άλλες δυνατότητες του τηλεφώνου χωρίς προηγούμενη άδεια του χρήστη. Επίσης, η εταιρεία αφαιρεί αμέσως από το επίσημο Αndroid Store οποιαδήποτε εφαρμογή δεν τηρεί τους κανόνες.

Παρά τα μέτρα, τουλάχιστον δέκα επιθέσεις είχαν ως στόχο χρήστες αυτών των τηλεφώνων της Google. Ενα από αυτά τα «κακόβουλα» προγράμματα, το Geimini, εμφανίστηκε στις αγορές της Κίνας τον περασμένο Δεκέμβριο και επέτρεπε στους χάκερς να τροποποιούν τα μηνύματα κειμένου, να υποκλέπτουν τις λίστες επαφών, να κάνουν κλήσεις, να επισκέπτονται το Διαδίκτυο και να κατεβάζουν αρχεία χωρίς φυσικά να το παίρνει είδηση ο νόμιμος κάτοχος του τηλεφώνου.

Οι επιθέσεις απλώς υποδεικνύουν πόσο μεγάλη προσοχή πρέπει να δείχνει ο χρήστης όταν κατεβάζει εφαρμογές για το έξυπνο τηλέφωνό του.

Λογισμικό βοηθάει τον εντοπισμό του χαμένου ή κλεμμένου κινητού

Συχνά οι χρήστες των έξυπνων τηλεφώνων λαμβάνουν μηνύματα από κάποιον εκ πρώτης αξιόπιστο αποστολέα, όπως μία τράπεζα, καθοδηγούνται σε ιστοσελίδα που έχει δημιουργηθεί από τους κακοποιούς ώστε να μοιάζει με τις τράπεζας, και εκεί καλείται να δώσει στοιχεία όπως το pin του, τον αριθμό λογαριασμού κ.ο.κ.

Οι χρήστες των κινητών τηλεφώνων έχουν τριπλάσιες πιθανότητες να πέσουν θύματα τέτοιας απάτης συγκριτικά με τους κατόχους ηλεκτρονικών υπολογιστών, σύμφωνα με τις στατιστικές που συγκέντρωσε η εταιρεία ασφάλειας Trusteer. Oι αναλυτές της εταιρείας αποδίδουν τη διαφορά στο ότι τα κινητά βρίσκονται διαρκώς εν λειτουργία, ενώ η μικρή τους οθόνη καθιστά δυσκολότερο να διακρίνει ο κάτοχος του κινητού ότι η ιστοσελίδα είναι «παγίδα».

Απόρρητες πληροφορίες, όμως, είναι δυνατόν να συλλεχθούν και ασύρματα εφόσον μεταδίδονται χωρίς να έχουν κρυπτογραφηθεί, μέσω δημόσιου δικτύου Wifi. Οι ειδικοί, λοιπόν, συνιστούν στους χρήστες να μην κάνουν συναλλαγές μέσα από δίκτυα που πιθανώς να βρουν στα αεροδρόμια ή σε κάποιο άλλο κοινόχρηστο χώρο.

Μεγαλύτερος κίνδυνος για τον χρήστη του έξυπνου κινητού είναι η απώλεια της συσκευής και όλων των δεδομένων που έχει αποθηκεύσει εκεί. Γι’ αυτό οι ειδικοί συμβουλεύουν οι συσκευές να είναι πάντα κλειδωμένες με κάποιο κωδικό έτσι ώστε ακόμα κι αν κάποιος την αφαιρέσει να μην μπορεί να τη χρησιμοποιήσει. Επίσης, καλό είναι να χρησιμοποιούνται εφαρμογές που βοηθούν στον εντοπισμό του χαμένου ή κλεμμένου κινητού και εάν είναι αυτό αναγκαίο να σβήνουν όλα τα δεδομένα που έχουν αποθηκευθεί εκεί. Τέτοιες εφαρμογές μπορεί κανείς να αποκτήσει δωρεάν από την Apple, τη Microsoft, κ.ο.κ.

Μια τελευταία συμβουλή που ισχύει τόσο για το κινητό όσο και για τον προσωπικό υπολογιστή, είναι η εξής: Αποθηκεύστε όλα τα στοιχεία που διαθέτετε στο τηλέφωνό σας και στον υπολογιστή, ή κάποια από τις εξειδικευμένες διαδικτυακές υπηρεσίες. Ετσι, μπορείτε να ανακτήσετε εύκολα και γρήγορα όλα όσα σας χρειάζονται ακόμα και στην περίπτωση που το κινητό σας χαθεί.

Προγράμματα προστασίας από ιούς

Οσοι ανησυχούν, νιώθουν ότι θα έπρεπε ίσως να χρησιμοποιούν και στο κινητό τηλέφωνο διάφορα προγράμματα προστασίας από τους ιούς, τα οποία μπορούν να προμηθευτούν από εταιρείες όπως η F-Secure, Symantec, Kaspersky αλλά και εξειδικευμένους παρόχους όπως το Lookout και η DroidSecurity.

Οι αυστηροί έλεγχοι στη χρήση λογισμικού συνέβαλλαν στον περιορισμό των επιθέσεων εναντίον κινητών τηλεφώνων, υποστηρίζει ο διευθυντής του τμήματος έρευνας της F-Secure, Μίκο Ιπόνεν. Το πολύ οργανωμένο και ελεγχόμενο περιβάλλον της Apple φαίνεται ότι προστάτευσε αρκετά καλά το δημοφιλές τηλέφωνο.

Το μοναδικό πρόβλημα που παρουσίασε το iPhone ήταν το 2009 και πάλι όμως την επίθεση δέχθηκαν μόνο όσοι είχαν παραβιάσει τα τηλέφωνα για να μπορούν να χρησιμοποιούν εφαρμογές που δεν είχαν εγκριθεί από την Apple.

Ενα τέτοιο πρόγραμμα αντικαθιστούσε την ταπετσαρία της οθόνης με τη φωτογραφία ενός αστέρα της ροκ της δεκαετίας του ’80. Ταυτόχρονα υπήρξε προσπάθεια εκβιασμού των χρηστών των τηλεφώνων ώστε να πληρώσουν πέντε ευρώ στους κακοποιούς, ενώ ένας άλλος ιός προσπάθησε να υποκλέψει τα στοιχεία λογαριασμών των πελατών μιας ολλανδικής τράπεζας.

Oι επιθέσεις που χρεώνουν τα τηλέφωνα είναι οι πιο αποδοτικές για τους κακοποιούς που επιθυμούν να αναπτύξουν τέτοια δραστηριότητα. Το γεγονός ότι αυτό ακριβώς αντιλαμβάνονται και οι χάκερς εξηγεί τις τόσες «απάτες» στο Facebook όπου οι χάκερς ζητούν από τους ανυποψίαστους χρήστες να συμπληρώσουν διάφορα ερωτηματολόγια και στη συνέχεια να δώσουν τον αριθμό του κινητού τους τηλεφώνου, το οποίο στη συνέχεια χρεώνεται. Είναι απολύτως απαραίτητος ο έλεγχος των λογαριασμών κινητής τηλεφωνίας για οποιαδήποτε «ύποπτη χρέωση».

Καταγραφή συνομιλιών

Τα Blackberrys μπαίνουν πολύ σπάνια στο στόχαστρο των χάκερς επειδή συνήθως οι εργοδότες που τα δίνουν στο προσωπικό τηρούν όλα τα μέτρα ασφαλείας. Ενα άλλο «θετικό» είναι ότι αυτά τα τηλέφωνα δεν είναι πολύ διαδεδομένα σε Κίνα και Ρωσία.

Το πιο συχνό πρόβλημα των Blackberrys είναι κάποια προγράμματα παρακολούθησης (όπως το FlexiSpy) τα οποία τοποθετούνται στη συσκευή από κάποιον τρίτο (μια ζηλιάρα σύζυγο) που θέλει να μάθει τα πάντα για τον κάτοχο του τηλεφώνου, θέλει να παρακολουθεί τις κινήσεις του, να καταγράφει τις συνομιλίες του και να διαβάζει τα μηνύματα και τα mail του.

«Κάποιος μπορεί να θέσει σε λειτουργία το μικρόφωνο της συσκευής εξ αποστάσεως και να ακούσει όχι μόνο τις τηλεφωνικές συνομιλίες αλλά και τι λέγεται στον χώρο όπου βρίσκεται η συσκευή», εξηγεί ο κ. Ιπόνεν.

05/03/2011 - The New York Times / kathimerini.gr

Διαβάστε επίσης:

• Οι χάκερς χτυπούν τα «έξυπνα κινητά»
• Το trojan Zeus βάζει στο στόχαστρο κατόχους κινητών τηλεφώνων
• Έξυπνα κινητά τηλέφωνα: Μειώθηκαν τα spam, αυξήθηκαν οι ιοί
• Οι χρήστες έξυπνων κινητών τηλεφώνων είναι περισσότερο ευάλωτοι στο phishing