Windows 8 Preview

Συνταξη / Επιμελεια: Θεόδωρος Χατζηκώστας | 03 Οκτωβριου 2011
Posted in λογισμικό - Λειτουργικά Συστήματα

Έχουν περάσει πάνω από δυο χρόνια από το λανσάρισμα των Windows 7, και η Microsoft βρίσκεται ήδη σε προχωρημένο στάδιο στην εξέλιξη της επόμενης γενιάς αυτών, αυτό που προς το παρόν αποκαλούμε "Windows 8". Προκειμένου να διαπιστώσουμε με τα μάτια μας τις αλλαγές και τις βελτιώσεις του νέου λειτουργικού συστήματος, δοκιμάσαμε την developer's preview (build 8102) και σε συνδυασμό με τις "διαρροές" της μητέρας Microsoft, θα προσπαθήσουμε να σας δώσουμε μια πρώτη εικόνα του νέου λειτουργικού συστήματος.

Boot manager

Αφήνοντας την εγκατάσταση (που στο κάτω-κάτω δεν έχει οριστικοποιηθεί η διαδικασία) το πρώτο εμφανές πράγμα που θα διαπιστώσει κάποιος (εφόσον έχει και 2ο λειτουργικό σύστημα εγκατεστημένο στον Η/Υ) είναι ο νέος boot manager, ο οποίος πλέον έχει ένα αποδεκτό γραφικό περιβάλλον και μπορεί να συνεργαστεί και με ποντίκι. Ίσως από τα τελευταία πράγματα που θύμιζαν... DOS, πλέον θα σταματήσουν να υφίστανται!

Το μεγάλο αγκάθι του UEFI Secure boot 

Φυσικά δεν είναι όλα ρόδινα. Η μητέρα Microsoft ως γνωστόν προσπαθεί να βγάλει χρήματα ή αν θέλετε να "εκβιάσει" καταστάσεις, και έτσι δυστυχώς φτάνουμε στο θέμα του UEFI Secure boot (SB). Τι συμβαίνει με αυτό; Το UEFI είναι ως γνωστόν ο αντικαταστάτης του απαρχαιωμένου BIOS στις μητρικές πλακέτες. Αυτό παρέχει πολλαπλές νέες επιλογές, και μία από αυτές θα είναι το Secure boot. Το Secure boot λοιπόν, επιτρέπει στην μητρική να αποθηκεύσει μια σειρά από "υπογραφές" αυθεντικού software που boot-άρει (ουσιαστικά λειτουργικού συστήματος ή driver). Οτιδήποτε λοιπόν δεν έχει αυτή την υπογραφή, απλά δεν θα μπορεί να εκκινήσει τον υπολογιστή! Θεωρητικά αυτό χρησιμεύει στο να περαστεί  ασφαλές 3rd party software στο UEFI περιβάλλον (π.χ. drivers κάρτας γραφικών), στην πράξη όμως η Microsoft σκοπεύει να χρησιμοποιήσει αυτή την δυνατότητα ως ασπίδα για την καταπολέμηση της πειρατείας. Υπάρχουν αρκετά σενάρια για το πως αυτό τελικά θα γίνει και ποια προβλήματα θα προκύψουν. Το σίγουρο είναι πως η Microsoft θα απαιτεί από τους κατασκευαστές, πως προκειμένου να έχουν την "Windows 8 Certified" ταυτοποίηση να  έχουν ενεργοποιημένο (χωρίς δυνατότητα απενεργοποίησης;) το Secure boot με συγκεκριμένη υπογραφή που μάλλον για κάθε OEM κατασκευαστή, αυτή θα είναι διαφορετική.

Εδώ προκύπτουν πολλά θέματα και κυρίως στον κόσμο των laptops. Γιατί; Στον κόσμο των PCs, ο καθένας μας μπορεί να αγοράσει ένα έτοιμο σύστημα (π.χ. HP, Acer κτλ) το οποίο ουσιαστικά θα ακολουθεί τις οδηγίες της Microsoft. Εναλλακτικά όμως, θα μπορεί να αγοράσει έναν υπολογιστή με parts, και να διαλέξει την μητρική που ΔΕΝ θα έχει κλειδωμένο το Secure boot. Πιστέψτε με, πως οι κορυφαίοι κατασκευαστές δεν θα ακολουθήσουν τις οδηγίες της Microsoft. Στα laptops όμως, υπάρχει ένα κλειστό club κατασκευαστών, και όλοι τους τα έχουν... καλά με την Microsoft. Έτσι δεν αποκλείεται στο κοντινό μέλλον, ένας τεχνικός να μην μπορεί καν να... ελέγξει με διαγνωστικό CD τον φορητό, εφόσον αυτό τρέχει με κάποια χωρίς υπογραφή έκδοση των Windows ή του Linux!! Ακόμη χειρότερα, αν π.χ. το φορητό σας σήμερα έχει Windows 8 και αύριο θελήσετε να εγκαταστήσετε τα Windows 9 (αυθεντικά πάντα - δεν συζητάμε για αντίγραφα), τότε ο κατασκευαστής του laptop θα πρέπει να ενημερώσει το μοντέλο με νέες "υπογραφές" για το νέο Λ/Σ, και ακόμη χειρότερα, η έκδοση που θα αγοράσετε θα πρέπει να είναι προφανώς κάποια ακριβή retail και όχι η φθηνή DSP που πολύς κόσμος χρησιμοποιεί με την έως σήμερα σιωπηρή συγκατάθεση της Microsoft (τι, δεν είναι σιωπηρή; Ε τότε γιατί τα πολυκαταστήματα πουλάνε DSP Windows stand alone;). Σίγουρα το θέμα θα απασχολήσει έντονα στο μέλλον χρήστες αλλά και... νομικές υπηρεσίες.

Νέες δυνατότητες που είδαμε (ή που θα δούμε)

Metro_UI 

Η πιο εμφανής νέα δυνατότητα των Windows 8 δεν είναι άλλη από το νέο περιβάλλον, το επονομαζόμενο Metro_UI, όπου τα προγράμματα αραδιάζονται στην επιφάνεια εργασίας ως ταμπέλες, θυμίζοντας κάτι από την έκδοση των Windows για φορητές συσκευές ή ακόμη ποιο προχωρημένα, το Microsoft Surface.

Προσωπικά, δεν είμαι ενθουσιασμένος αλλά ούτε και απογοητευμένος. Ίσως το μεγαλύτερο μου πρόβλημα (το να ελιχθώ ανάμεσα σε εφαρμογές και να βρω το "κλείσε" κουμπί) να οφείλονταν στην πρόωρη beta. Από την άλλη, η γρήγορη λίστα με τις εφαρμογές ταξινομημένες αλφαβητικά είναι εν τέλει χρήσιμη και βολική, και ίσως νέοι χρήστες να αποφασίσουν να δουλέψουν με το νέο interface χωρίς την ανάγκη touch screen.

Όπως και να έχει, το γραφικό περιβάλλον έχει βελτιωθεί παντού, και αυτό είναι καλό για το "feeling" του χρήστη.

Παρεμπιπτόντως, πλέον έχουμε ενσωματωμένο και το Windows Store που ακολουθεί την περπατημένη των application stores για συσκευές κινητής (λέγε με iPhone και Android). Δυστυχώς προς το παρόν δεν υπάρχει πρόσβαση σε αυτό:

Ribbon Interface 

Το Ribbon Interface το γνωρίσαμε πρώτη φορά στο Office 2007, και μετά το είδαμε σε άλλες εφαρμογές (π.χ. Live Movie Maker) αλλά και σε εφαρμογές τρίτων, π.χ. στο AutoCAD και φυσικά στο Office 2010. Ουσιαστικά υπάρχει μια αναδιανομή/αναταξινόμηση των παλιών επιλογών με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι ποιο χρηστικό το σύστημα. Από τον κάδο ανακύκλωσης ως την εύκολη πρόσβαση στα social networks, το νέο σύστημα δείχνει να είναι ιδιαίτερα βολικό...

Windows Live ID integration 

Κάτι που μας έκανε μεγάλη εντύπωση είναι η ενσωμάτωση του Live ID στα Windows. Προσωπικά θεωρώ πως αυτό αποτελεί και ένα από τα μεγαλύτερα στοιχήματα για την Microsoft. Ουσιαστικά έχουμε ενός είδους cloud computing όπου τα settings και οι προτιμήσεις ενός χρήστη θα αποθηκεύονται στο "σύννεφο" και θα τον ακολουθούν παντού είτε είναι στον υπολογιστή του γραφείου, είτε στον υπολογιστή της δουλειάς είτε στον φορητό.

Αυτό στον καμένο χρήστη θυμίζει λίγο από gaming community features, όπου εδώ και χρόνια, ρυθμίσεις και επιτεύγματα παιχνιδιών αποθηκεύονταν όχι τοπικά (π.χ. StarCraft II  και Battle.net, ή Call of Duty και Steam) αλλά στον server της εταιρείας-κατασκευαστη.

Internet Explorer 10

Δεν έχουμε και πολλά να πούμε για τον IE10 αφού ακόμη έχει πολύ δουλειά. Η μόνη μας παρατήρηση ήταν ο τρόπος που δούλευε σε δύο διαφορετικά modes, στο "συνηθισμένο" και σε αυτό που ήταν μέσω του Metro_UI interface. Η Microsoft δείχνει να μην νοιάζεται (και καλά κάνει) από τον γελοίο πόλεμο των Chrome και Firefox όπου βγάζουν μια "νέα" έκδοση κάθε μήνα. Ο IE10 θα έχει περισσότερες δυνατότητες hardware acceleration και ιδιαίτερα βελτιωμένη υποστήριξη της HTML5, τομέα που έως σήμερα ο Chrome δείχνει να κυριαρχεί. Πάντως δοκιμάσαμε να παίξουμε τα γνωστά online... Angry Birds, αλλά αυτό δεν κατέστη δυνατό γιατί δεν αποκρίνονταν σωστά ο browser στον κώδικα (κάτι που το καταφέρνει ο IE9 αλλά όχι τόσο απαλά όσο ο Chrome). Όπως προείπαμε... under development!

Νέο file-system στον δρόμο;

Έχοντας κάνει την εγκατάσταση σε ένα "φυσιολογικό" NTFS partition, δεν μπορέσαμε να δοκιμάσουμε το πολυαναμενόμενο file-system με την κωδική ονομασία "Protogon". Προς το παρόν, δεν γνωρίζουμε τί δυνατότητες και επιδόσεις έχει, κατά πόσο βελτιστοποιεί ή όχι την συνεργασία με SSDs κ.λπ.

Windows to go 

Μια από τις ποιο ενδιαφέρουσες νέες δυνατότητες δεν είναι άλλη από το να έχετε εγκατεστημένα τα Windows σας, σε ένα... USB stick και να τα γυροφέρνετε από υπολογιστή σε υπολογιστή, με το λειτουργικό να εργάζεται πάνω στις παραμέτρους του διαφορετικού hardware. Θεωρούμε πως αυτή η δυνατότητα παραπέμπει και πάλι σε cloud computing και virtualization, όπου ένας χρήστης μπορεί να πάρει το image file του Virtual OS και να το τρέξει από κάπου αλλού σε λίγα λεπτά. Μια ενδιαφέρουσα δυνατότητα που μπορεί πραγματικά να γίνει λειτουργική, χάρις τις νέες τεχνολογίες (βλέπε USB 3.0) αν και θα είναι συμβατό και με παλαιότερες (2.0).

Επαναφορά και "φρεσκάρισμα" του συστήματος

Ακόμη και τα Windows 7 ήταν αρκετά πίσω στον τρόπο που χειρίζονταν τις καταστάσεις επαναφοράς και backup, θυμίζοντας Vista που με την σειρά τους, θύμιζαν... XP. Πλέον τα Windows 8 έχουν δύο επιλογές, την Refresh και την Reset. Με την πρώτη, ουσιαστικά γίνεται επανεγκατάσταση αφού πρώτα παρθεί backup όλων των δεδομένων ενώ με την δεύτερη γίνεται επανεγκατάσταση χωρίς backup (κάτι σαν το System Restore που διαθέτουν τα περισσότερα laptops και που γυρνάει τον υπολογιστή στην κατάσταση που ήταν όταν αγοράστηκε). Ας ελπίζουμε πως οι νέες λειτουργίες θα είναι τόσο εύχρηστες όσο το Time Machine της Apple και του MacOS.

Άλλα

Μας έκανε μεγάλη εντύπωση πως το 3DVision της NVidia ήταν πρώτο τραπέζι στα προγράμματα που μπορούσε να τρέξει ο χρήστης, όπως και το Remote Access που ίσως αναβαθμιστεί ώστε να μην καταφεύγουν οι χρήστες σε 3rd party tools (λέγε με Logmein και TeamViewer).

Απαιτήσεις συστήματος

Τα Windows 8 θα είναι και τα πρώτα Windows που θα τρέχουν σε άλλο επεξεργαστή πλην Intel/AMD αρχιτεκτονικής, δηλαδή στους δημοφιλείς από τις φορητές συσκευές ARM. Η Microsoft δεν αναμένεται να παρέχει κάποιο interface συμβατότητας και οι x86 εφαρμογές θα πρέπει να "μεταφερθούν" (recompiled) από τον εκάστοτε κατασκευαστή. Φυσικά, αν η Apple έχει κάνει πέντε αλλαγές επεξεργαστών σε μιάμιση δεκαετία, γιατί να μην μπορεί και η Microsoft!

Τα Windows 8 θα υπάρχουν σε 64bit αλλά και σε 32bit έκδοση. Η τελευταία έκδοση καλό είναι να αποφευχθεί. Εν έτει 2012 που θα κυκλοφορούν τα Windows 8, δεν μπορώ να φανταστώ χρήστη που να μπορεί να τρέχει το λειτουργικό και μια απαιτητική εφαρμογή με 3GB RAM.

Αυτή τη στιγμή η μνήμη DDR3 των 4GB κοστίζει κάπου 20 με... 25 ευρώ, και μόνο στο test PC είχαμε 8~12GB RAM! Παρά τις βασικές προδιαγραφές της Microsoft (1GHz CPU, DirectX9 VGA, 2GB RAM), προσωπικά θεωρώ πως οι προτεινόμενες επιλογές είναι 6Gbps SSD (από αυτά που έχουν 550MB/500MB ανάγνωση/εγγραφή) για system disk και 8GB RAM -τουλάχιστον, με απενεργοποίηση του pagefile -αν υπάρχει τότε.

To feeling του λειτουργικού

Σίγουρα τα Windows 8 δεν διεκδικούν τον τίτλο της καινοτομίας. Το interface μπορεί να έχει όλα τα καλούδια και τις ομορφιές, από πίσω όμως βρίσκεται πάνω-κάτω το Aero που πρωτοείδαμε στα Vista.

Όσο δουλέψαμε με το Λ/Σ, αυτό έδειχνε ελαφρύ, αλλά πραγματικά δεν μπορείς να κρίνεις σε ένα μηχάνημα με σχετικά σύγχρονο hardware ή σε ένα Λ/Σ που δεν έχει ολοκληρωθεί ή που δεν περιλαμβάνει ακόμη το πλήρες πακέτο εγκατάστασης.

Προβλέψεις και αναμονή

Το αν τα Windows 8 θα είναι επιτυχία ή αποτυχία είναι μια περίεργη ερώτηση.  Από την στιγμή που υπάρχει το άτυπο μονοπώλιο στα λειτουργικά συστήματα, δεν υπάρχει νόημα σε αυτήν την ερώτηση. Η Microsoft το 2012 που θα λανσάρει το λειτουργικό, θα το πουλήσει ανά εκατομμύρια τεμάχια σε κατασκευαστές, και πριν ακόμη αυτό φτάσει στους καταναλωτές, θα αποτελεί εμπορική επιτυχία. Το ίδιο έγινε και με τα (μη δημοφιλή) Vista όπου η Microsoft ανακοίνωνε νούμερα επιτυχία σε σχέση με τα XP, το ίδιο έγινε και με τα Windows 7 -το μονοπώλιο και το "άνοιγμα" της αγοράς δουλεύουν πάντα υπέρ του λειτουργικού συστήματος της Microsoft.

Αν θελήσουμε να κρίνουμε το λειτουργικό σύστημα σε σχέση με τις καινοτομίες που θα εισαγάγει, τότε τα πράγματα και πάλι δεν είναι ούτε ζεστά ούτε κρύα. Τα Windows 8 υπόσχονται βελτιώσεις, αλλά από την στιγμή που δεν υπάρχει ανταγωνισμός, δεν μπορούμε να πούμε με σιγουριά πόσες από αυτές αποτελούν πραγματικές ανάγκες και πόσες προσπάθεια της Microsoft να διατηρήσει την πρωτοκαθεδρία ή να μειώσει την πειρατεία στα προϊόντα της. Αν π.χ. τα Windows 8 έχουν επιθετική προσέγγιση στο θέμα του secure boot και του Windows live ID integration, τότε προφανώς τα πράγματα θα είναι πολύ άσχημα για τους καταναλωτές. Αν πάλι η προσέγγιση είναι η πρέπουσα (π.χ. με σωστό cloud-style online backup μέσω live ID) τότε τα Windows 8 είναι πιθανόν να αγγίξουν ένα νέο επίπεδο ασφάλειας δεδομένων και φορητότητας. Υπάρχει πολύς δρόμος ακόμη, ας περιμένουμε μερικούς μήνες για να δούμε ποιο προχωρημένες εκδόσεις και περισσότερες διαρροές από την Microsoft σχετικά με τα καυτά θέματα που αφορούν τα Windows 8! Μέχρι τότε, καλά είναι και τα 7άρια..