Windows 10: Αξίζουν τον κόπο;

Συνταξη / Επιμελεια: Θεόδωρος Χατζηκώστας | 28 Αυγουστου 2015
Posted in λογισμικό - Λειτουργικά Συστήματα

Το καλοκαίρι βρίσκεται στο αποκορύφωμα του και η Microsoft έχει βάλει σε πλήρη ισχύ την μηχανή της, λανσάροντας το νέο της λειτουργικό σύστημα την ίδια ώρα που επιτρέπει δωρεάν την on-line αναβάθμιση παλαιότερων εκδόσεων του λειτουργικού της (αντίγραφων και μη) στην νέα αυτή έκδοση. Όλα αυτά είναι καλά, αλλά τί νέο έχουν να προσφέρουν τα Windows 10 στον χρήστη;

Τα τυπικά: Γιατί Windows 10;

Η Microsoft "πήδηξε" τον αριθμό... 9 και ονόμασε τη νέα έκδοση, "Windows 10", για να καταδείξει (και καλά) τις μεγάλες αλλαγές που έρχονται με αυτά. Στην πράξη ο αριθμός δέκα δεν σημαίνει τίποτα μεν, ωθεί όμως από την άλλη τον μέσο και απληροφόρητο χρήστη να αναβαθμίσει το λειτουργικό του σύστημα. Το "10" δημιουργεί ένα μεγάλο διάστημα ανάμεσα σε αυτό και τα Windows 7, και κάποιος που δεν ασχολείται με τα της πληροφορικής θα είναι πιο θετικός στο να αναβαθμίσει το σύστημα του από τα Windows 7 στα Windows 10 παρά από τα Windows 7 στα Windows 9.

Η επιθετική αναβάθμιση

Η σημαντικότερη ίσως διαφορά σε σχέση με το παρελθόν είναι πως η Microsoft αποφάσισε να πάρει δραστικά μέτρα ώστε να καθιερώσει τα Windows 10 ως ένα ισχυρό σε παρουσία λειτουργικό σύστημα, από την πρώτη μέρα του στον κόσμο. Έτσι, οι κάτοχοι Windows 7, 8 και 8.1 θα μπορούν έως τις 21 Ιουλίου του 2016 να αναβαθμίσουν δωρεάν το λειτουργικό τους σύστημα στην έκδοση 10! Αυτό από μόνο του είναι μια τρομερή είδηση καθώς στην πράξη σημαίνει πως η Microsoft απαρνιέται εκατομμύρια δολάρια πωλήσεων. Γιατί όμως;

Μια ερμηνεία έχει να κάνει με το γεγονός πως εδώ και εννέα χρόνια σε κάθε νέα έκδοση του λειτουργικού της, η Microsoft βρίσκεται αντιμέτωπη με τον ίδιο πρόβλημα. Τα καινούργια της λειτουργικά συστήματα (Vista, 7, 8, 8.1) μπορεί να σπάνε τα προηγούμενα "ρεκόρ" πωλήσεων μόνο και μόνο επειδή διατίθενται με κάθε νέο υπολογιστή μεγάλων κατασκευαστών και επειδή υπάρχει το μονοπώλιο, στην πράξη όμως, οι χρήστες παλαιότερων εκδόσεων διστάζουν να αναβαθμίσουν το λειτουργικό τους σύστημα ή -ακόμη χειρότερα- πηγαίνουν μια έκδοσή πίσω (το πιο συνηθισμένα παράδειγμα είναι από τα Vista στα Windows XP). Για την Microsoft λοιπόν, οι χρήστες των Windows 7 και 8/8.1 δεν ανήκουν στο target group πωλήσεων. Γιατί άλλωστε ένας χρήστης Windows 7 να αλλάξει το λειτουργικό του στα 10 και γιατί ένας χρήστης 8/8.1 να ξαναπληρώσει; Επιπλέον, προσθέτοντας τους χρήστες αυτούς στο τραίνο των Windows 10, η Microsoft θα μπορεί να έχει έμμεσο κέρδος, χάρις σε αυτά που προσφέρουν σε δεύτερο χρόνο τα νέα Windows. Όσο για το 13% αυτών που τρέχουν ακόμη Windows Vista ή XP, είτε θα αγοράσουν το νέο λειτουργικό σύστημα είτε καινούργιο υπολογιστή!

Σύμφωνα πάντως με μια άλλη εικασία,  η Microsoft με την κίνηση αυτή προσπαθεί να κάνει «μπάσιμο» στην τεράστια Κινέζικη αγορά όπου η πειρατεία κάνει θραύση και όπου υπάρχει προοπτική μεγάλων πωλήσεων σε σχέση με τις κορεσμένες Δυτικές αγορές.

Όποιος και να είναι ο λόγος, η Microsoft δείχνει να μην νιώθει άνετα με την τρέχουσα κατάσταση: Στην αγορά των κινητών και tablets τα Windows έχουν νικηθεί κατά κράτος από το Android την ίδια στιγμή που οι πωλήσεις των παραδοσιακών Η/Υ πιέζονται από την αγορά tablet/κινητού/παιχνιδομηχανών, πιέζοντας μαζί τους και το μερίδιο της Microsoft στην αγορά.

Σε αυτό το ελαφρά θολό τοπίο, τα δύο της κύρια προϊόντα (Windows, Office) δείχνουν να μην έχουν πολλά να προσφέρουν σε σχέση με το παρελθόν: Το πρώτο βασίζει την επιτυχία μετάβασης του στο νέο hardware, νέο hardware που δεν δείχνει σημάδια εντυπωσιακών καινοτομιών ενώ το δε δεύτερο δείχνει να μην έχει καν λόγο ύπαρξης!

Η Microsoft λοιπόν προσπαθεί να μεταλλαχθεί, έστω και αν αυτό σημαίνει την φθηνή διανομή των Windows με την αποκομιδή κέρδους να υφίσταται πλέον από τις τρίτες υπηρεσίες, πρακτική που ακολουθεί πάνω-κάτω με το Xbox.

Το προαιώνιο ερώτημα: Τι εστί λειτουργικό σύστημα;

Πάντα όταν έχουμε μια νέα έκδοση των Windows, έρχεται στο μυαλό του γράφοντα το τί είναι λειτουργικό σύστημα. Στους παλιούς υπολογιστές της δεκαετίας του '70-'80 το λειτουργικό σύστημα ήταν απλά ένα πρόγραμμα που διαχειριζόταν τα αρχεία στον δίσκο, άντε και κάποιες έτοιμες ρουτίνες στην ROM. Κατά τα άλλα ο χρήστης μπορούσε βασικά να κάνει ότι χαζό μπορούσε να σκεφτεί με τον υπολογιστή, π.χ. να αλλάξει με το έτσι θέλω ένα κομμάτι μνήμης με μια εντολή POKE. Αυτό είναι κάτι το αδιανόητο σε έναν σύγχρονο υπολογιστή.

Όπως και να έχει, ως λειτουργικό σύστημα κάποιοι (μάλλον παλαιότεροι) θεωρούν τον πυρήνα -το software εκείνο που κάνει τον τροχονόμο, ώστε να υπάρχει ομαλή πολυεπεξεργασία, και τίποτα άλλο. Όλες οι επιπλέον βιβλιοθήκες, όλα τα επιπλέον interfaces και όλα τα επιπλέον προγράμματα, θεωρούνται απλά software.

Για άλλους που ούτε με την ιστορία υπολογιστών ασχολούνται, ούτε με το Linux, λειτουργικό σύστημα είναι το πλήρες πακέτο: Το DirectX, το γραφικό περιβάλλον, το Microsoft Paint ή ακόμη και το... Movie maker.

Ίσως αυτή η τρέλα (του να θεωρούμε όλα τα προγράμματα που περιλαμβάνει ο κατασκευαστής ως αδιάσπαστο μέρος του Λ/Σ), οφείλονται σε αυτούς τους Mac users (όλα τα κακά από αυτούς ξεκινούν άλλωστε ;D), που κάνουν τα μοντάζ των ταινιών με το software που παρέχει η Apple, ξυπνάνε με το ξυπνητήρι που παρέχει η Apple και γενικώς ζουν και καύχιονται για ότι τους προσφέρει το MacOS.

Για τον γράφοντα, τα πράγματα είναι απλά: Λειτουργικό σύστημα είναι ο πυρήνας, αλλά από τη στιγμή που γίνεται de facto χρήση του interface και των βιβλιοθηκών (Visual C++ redistributables, DirectX, κ.λπ.) αναγκαστικά και αυτά περιλαμβάνονται μέσα σε αυτό.

Τώρα αν ο ταπεινός αναγνώστης αναρωτιέται γιατί ο γράφων αφιέρωσε τόση ώρα στο να περιγράφει το τί είναι και το τι δεν είναι Λ/Σ, η απάντηση είναι πως στο 90% των reviews για τα Windows 10,  θα διαβάσετε βασικά για πράγματα που δεν έχουν καμία σχέση με τον πυρήνα του λειτουργικού, και ούτε καν με τις νέες βιβλιοθήκες. Το σύνηθες που αναφέρεται συχνά έχει να κάνει με το interface και τα φρου-φρού τύπου Cortana. Κοινώς, αν η Microsoft φόρτωνε ένα λίγο πειραγμένο interface και τα επιπλέον προγράμματα των Windows 10 σε μια έκδοση των Windows 7, τότε πολλοί θα συνέχιζαν να κάνουν τεμενάδες για το.. νέο λειτουργικό σύστημα.

Ο πυρήνας των Windows 10 λοιπόν

Ο πυρήνας των Windows 10 δεν έχει τρομερές διαφορές από αυτόν των Windows 8/8.1 και είναι συμβατός σε επίπεδο drivers. Όσον αφορά την ταχύτητα, τα Windows 10 έχουν καλύτερες επιδόσεις σε χρήση RAM σε σχέση με τα Windows 7 (κάτι 3% -μην περιμένετε θαύματα-), καλύτερη κατανάλωση και μικρότερο μέγεθος στον δίσκο. Αυτό το τελευταίο είναι σημαντικό, αφού κερδίζετε αρκετά GBytes και αυτό είναι χρήσιμο αν τρέχετε το λειτουργικό από κάποιο SSD με χωρητικότητα 64 ή 120GB. Φυσικά αν αναβαθμίσετε το Λ/Σ σας από το ίντερνετ, μην ξεχάσετε να σβήσετε το Windows.old κατάλογο που θα έχει κάτι 27GB άχρηστων αρχείων!

Τι νέο φέρνουν τα Windows 10;

Κατ' αρχάς η Microsoft φαίνεται να παίρνει στις πλάτες της το θέμα recovery disk (και αυτό είναι καλό), όπως το είχε βελτιώσει άλλωστε και στα Windows 8.

Κατά δεύτερον, από ότι φαίνεται η Microsoft θα σταματήσει να πουλάει τα Windows με τον παραδοσιακό τρόπο, και είναι πολύ πιθανόν τα Windows 10 να είναι τα τελευταία Windows και μετά να πηγαίνουμε σε συνεχείς αναβαθμίσεις μέσω ίντερνετ (ή κάτι).

Επιστρέφοντας στα του λειτουργικού, αν κάποιος ψάξει να βρει τι το επαναστατικό έχουν τα Windows 10 σε σχέση με τα Windows 7/8/8.1 τότε το μόνο πράγμα που θα έρθει στο μυαλό του είναι το DirectX12.  Δυστυχώς αν και η νέα βιβλιοθήκη ρουτινών παρουσιάζει εντυπωσιακές επιδόσεις σε συνδυασμό με σύγχρονες κάρτες γραφικών, εδώ υπάρχουν δύο στραβά: Το πρώτο είναι πως η νέα έκδοση του DirectX απευθύνεται σε hard-core gamers. Το δεύτερο είναι πως η βιομηχανία σε γενικές γραμμές αργεί παραδοσιακά να υιοθετήσει νέες βιβλιοθήκες. Σκεφτείτε λίγο: LoL και StarCraft2 τρέχουν σε DirectX9 τεχνολογίας... 2009!

Πέραν λοιπόν του DirectX12, τα νέα πράγματα που φέρνουν τα Windows 10 είναι τα εξής σοβαρά:

(α) Η μπάρα έναρξης επιστρέφει στο στυλ των Windows 7 αλλά υπάρχουν και τα tiles κολλημένα σε αυτήν στο στυλ των Windows 8. Με άλλα λόγια, η Microsoft με την 8.1 έκδοση έκανε μισό βήμα προς τα Windows 7 και με την έκδοση 10 έκανε άλλο ένα!

(β) Νέες εφαρμογές τύπου mail, calendar κ.λπ. Ακόμη υπάρχει και αναβαθμισμένο κατάστημα εφαρμογών, κάτι ελαφρά ανούσιο κατά τον γράφοντα.

(γ) Cortana. Αν αποφασίσετε να... απαρνηθείτε την Ελληνική γλώσσα και να τσιρίζετε μπροστά στον υπολογιστή σας με πιθανότητες επιτυχίας εφάμιλλες ή κατώτερες από ότι το MLS Destinator, καλώς ορίσατε! :D

(δ) Explorer 11. Συγνώμη, Edge. Ο νέος browser χρησιμοποιεί το ίδιο... “e” σήμα με τον explorer ίσως για να μην μπερδεύει την... θείτσα που θα το ψάξει για να... μπει στο ίντερνετ! Πέραν των αστείων, η Microsoft λοιπόν στην beta είχε διαρρεύσει μετρήσεις τύπου Ελληνικής δημοσκοπικής εταιρείας που ανάφεραν πως ο Edge ήταν πιο γρήγορος στο Javascript από Chrome και Firefox. Ως εδώ καλά. Έλα μου ντε όμως που τρίτες μετρήσεις δείχνουν πως ο Chrome είναι συνολικά γρηγορότερος, καταναλώνει πολύ λιγότερη μνήμη ενώ απασχολεί λιγότερο τον επεξεργαστή! Οπότε nice try, but no cigar!

(ε) Virtual Desktops. Αν δεν μπορείτε να επενδύσετε €100 για μια δεύτερη οθόνη ή €35 για μια κάρτα γραφικών με δύο εξόδους, γιατί όχι. Άλλωστε η Amiga 1000 από το 1985 υποστήριζε πολλαπλές οθόνες και μάλιστα έκανε on the fly προσαρμογή των αναλύσεων της κάθε μίας! Τώρα, 30 χρόνια μετά, η Microsoft θεωρεί πως καινοτομεί! :D

(στ) Action Center. Αντιγράφοντας το Android, αυτό το feature δεν είναι άσχημο, όχι όμως και κάτι το τρομερό για όσους έχουν συνηθίσει τα Windows μετά από τόσα χρόνια.

(ζ) Υποστήριξη Xbox. Γιατί; Όπως με τα Windows 8 όπου η Microsoft χρησιμοποίησε το μονοπώλιο της για να προμοτάρει τα Windows RT έτσι και με αυτό η Microsoft προμοτάρει την παιχνιδομηχανή της, εις βάρος του PC gaming (και του PlayStation ofc). Τουλάχιστον υπάρχουν ορισμένες νέες δυνατότητες και για τους PC gamers, επιλογές που αντικαθιστούν προγράμματα τύπου Fraps. Φυσικά αν είστε Xbox fan, μάλλον θα το καταχαρείτε με τις νέες δυνατότητες που σας δίδονται! Παίξτε όσο προλαβαίνετε, γιατί το κόβουμε να σκάει (ξανά) μύτη η επιτροπή ανταγωνισμού της ΕΕ.

(η) Ομοιογένεια: Η μεγάλη ονείρωξη της Microsoft: Να τρέχετε στο κινητό, στο tablet και στο PC τα Windows χωρίς πρόβλημα λόγω διαφορετικότητας interface. Πολλά τα προβλήματα σε μια αγορά που άλλα έχει συνηθίσει, και που δεν καίγεται να πληρώνει αδρά για τέτοιου είδους features...

(θ) More Cloud! H Microsoft συνεχίζει να προσπαθεί να συσχετίσει τον χρήστη με το Microsoft e-mail account του, παρέχοντας υπηρεσίες. Η φρενίτιδα είχε ξεκινήσει με τα Windows 8 και δεν προβλέπεται να σταματήσει. Για όσους κάνουν εγκατάσταση των Windows χωρίς τις «γρήγορες» ρυθμίσεις, υπάρχουν δύο ντουζίνες με κουμπιά για το αν τα Windows μπορούν να κρατούν στατιστικά αναζήτησης (γκουχου... Google-style), να στέλνουν «ανώνυμα» δεδομένα χρήσης κ.λπ. Η πιο χρήσιμη εφαρμογή έχει να κάνει με τα laptops και με τον διαμοιρασμό του ίντερνετ με τους φίλους σας. Έτσι όταν επισκέπτεστε τον κολλητό σας, θα έχετε απ' ευθείας πρόσβαση στον router του, όπως και αυτός σε εσάς. Για την χρήση της Cortana θα πρέπει να συνδεθείτε online και γενικά υπάρχει αυτή η τάση, που δεν βλέπουμε να καταλήγει σε καλό για τους καταναλωτές στο τέλος της ημέρας.

(ι) 32bit έκδοση: Και όμως, υπάρχει ακόμη!!!

Συμπεράσματα

Όσοι έχετε διαβάσει προηγούμενα reviews των Windows, ίσως να έχετε παρατηρήσει πως λατρεύουμε χαρακτηρισμούς τύπου “Windows Vista 2^nd edition” κ.λπ. Τα Windows 10 θα τα χαρακτηρίζαμε λοιπόν ως “Windows 8, second edition”.

Τα Windows 10 δεν έχουν κάτι το τρομερό να προσφέρουν. Έχουν το DirectX12, που σίγουρα είναι ένα πολύ καλό και σύγχρονο API που θα δώσει μεγάλη δυναμική σε παιχνίδια και κάρτες γραφικών του πάνω ραφιού (>€120). Από εκεί και πέρα, αν ένας χρήστης έχει εγκατεστημένα τα Windows 8/8.1 σίγουρα αξίζει να εγκαταστήσει την δωρεάν αναβάθμιση αφού το interface των Windows 10 εγκαταλείπει την αποτυχημένη metro συνταγή και μοιάζει περισσότερο με αυτό των Windows 7. Για κάποιον που ήδη τρέχει να Windows 7, τα 10 σε άλλες περιπτώσεις θα τον βολέψουν (σύγχρονο, πιο ασφαλές και κάπως «ελαφρύτερο» λειτουργικό σύστημα), σε άλλες περιπτώσεις οι διαφορές είναι αμελητέες.

Από εκεί και πέρα, θα θέλαμε να δηλώσουμε πως είμαστε κάπως απογοητευμένοι τόσο από τους απανταχού reviewers που παρουσιάζουν τα Windows 10 με έναν τόσο ρηχό τρόπο και από την άλλη με την Microsoft που χρησιμοποιεί τα Windows με τον Χ ή Υ τρόπο, αγνοώντας τις ανάγκες των καταναλωτών.

Τι εννοούμε; Όπως γράψαμε και πιο πάνω, η Microsoft προσπάθησε το 2012 με τα Windows 8 και το metro interface να «διδάξει» (αναγκαστικά) στους χρήστες ένα interface που θα ανταγωνίζονταν το Android. To metro interface ήταν απαίσιο, εκνευριστικό, έσβηνε χωρίς λόγο μονοκονδυλιά όλα τα δουλεμένα χαρακτηριστικά των Windows και φυσικά απέτυχε (απόδειξη αυτού τα Windows8.1 και φυσικά τα Windows 10). Τώρα, τρία χρόνια μετά, η Microsoft ακολουθεί την ίδια πρακτική, προμοτάροντας μέσα από το de facto standard λειτουργικό της σύστημα, την παιχνιδομηχανή της (Xbox). Αν και αυτή της η προσπάθεια δεν είναι τόσο εκνευριστική για την καθημερινότητα μας όσο η πρώτη, συνεχίζει να αποτελεί ένδειξη πως η Microsoft χρησιμοποίει την θέση της για να σκοτώσει τον ανταγωνισμό αντί του να παρουσιάσει κάτι το πρωτοποριακό.

Τα Windows 10 πραγματικά δεν έχουν να επιδείξουν κάτι το αξιομνημόνευτο πέραν του DirectX12 (που θα μπορούσε να το δίνει και στους χρήστες των Windows 7/8/8.1 αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία). Σίγουρα όσον αφορά την ασφάλεια, η Microsoft συνεχώς κλειδώνει όλο και πιο αποτελεσματικά το σύστημα, σίγουρα υπάρχουν άπειρες βελτιώσεις εδώ και εκεί, στο τέλος της ημέρας όμως, πρόκειται για τα ίδια καλά ή άσχημα Windows που όλοι ξέρουμε. Με το registry τους, με όλα τα system files από εποχής DOS, κ.λπ. κλπ...

Δεν υπάρχει φυσικά αμφιβολία πως τα Windows 10 θα πετύχουν, τόσο λόγω των πωλήσεων με νέα συστήματα όσο και λόγω της δωρεάν αναβάθμισης. Παρόλα αυτά, πραγματικά αναρωτιέται κάποιος, μέχρι πότε θα τραβήξει αυτή η βαλίτσα; Και πώς είναι δυνατόν με τόσο δυνατό hardware που έχουν σήμερα τα PCs, να μη μπορούμε να έχουμε ένα λειτουργικό που θα «βγάζει φωτιές» σε σχέση με τα πολύ πιο αδύναμα tablets και κινητά; Θα μετατραπεί (η Microsoft) σταδιακά από software σε software-hardware vendor, όπως κάνει με το Xbox; Και πώς θα αντιμετωπίζει τιμολογιακά τους πελάτες της; Μήπως με συνδρομή;

Εν κατακλείδι, θα μπορούσαμε να πούμε πως για σχεδόν τρία έτη αναμονής, τα Windows 10 δεν έφεραν σχεδόν τίποτα συναρπαστικό στον χρήστη, αλλά τουλάχιστον πήραν πίσω πολλά από τα στραβά των Windows 8/8.1. Ούτε κρύο, ούτε ζέστη. Ίσως λίγο κρύο...