Οδηγός ψηφιακών φωτογραφικών μηχανών 2015 για αρχάριους: Κινητό, Mirrorless ή DSLR;

Συνταξη / Επιμελεια: Θεόδωρος Χατζηκώστας | 31 Ιουλιου 2015
Posted in υλικό - Πολυμέσα

Το καλοκαίρι ήρθε, και οι φωτογραφικές μηχανές αποτελούν απαραίτητο αξεσουάρ για όλους μας. Σε αυτό το άρθρο θα μελετήσουμε τις νέες τεχνολογίες φωτογραφικών μηχανών, θα συγκρίνουμε την απόδοση κινητών με παραδοσιακές μηχανές και φυσικά θα παρουσιάσουμε μερικές από τις πιο σουπερ νέες τεχνολογίες που οι κατασκευαστές έχουν περιλάβει στα προϊόντα τους!

Ξεκινώντας: Κινητά ενάντια σε φωτογραφικές μηχανές

Η αλήθεια είναι πως τα κινητά τηλέφωνα αποτελούν πλέον συσκευές με αρκετές δυνατότητες όσον αφορά την λήψη φωτογραφιών. Αυτό οφείλεται τόσο λόγω του ανταγωνισμού μεταξύ των κατασκευαστών κινητών (ο πόλεμος των megapixels) όσο και λόγω των παράπλευρων δυνατοτήτων (πανίσχυρα ολοκληρωμένα που μπορούν να επεξεργαστούν σε δεύτερο χρόνο την εικόνα). Έτσι φτάσαμε στο σημείο τα smartphones στα χαρτιά να έχουν κάποια χαρακτηριστικά ανταγωνιστικά με αυτά επαγγελματικών μηχανών. Ας δούμε όμως τις πίσω κάμερες δύο τυπικών smartphones:

Αν και τα άνωθεν smartphones διαθέτουν σε αριθμούς χαρακτηριστικά παραπλήσια των φωτογραφικών μηχανών, τα δύο μεγάλα προβλήματα που πρακτικά είναι αδύνατον να αντιμετωπιστούν είναι (α) η αδυναμία χρήσης φακών (λόγω μεγέθους) και (κυρίως) (β) το μικρό μέγεθος του αισθητήρα.

Αδυναμία χρήσης φακών

Ακόμη και οι πιο φτηνές φωτογραφικές μηχανές έχουν δυνατότητα οπτικού ζουμ ενώ οι ακριβότερες έχουν την δυνατότητα εναλλάξιμων φακών, ώστε να μπορείτε να προσαρμοστείτε ανάλογα με το θέμα που φωτογραφίζετε. Η συντριπτική πλειοψηφία των smartphones όμως δεν μπορεί να φορέσει εναλλακτικούς φακούς (λόγω όγκου) με αποτέλεσμα να είναι αδύνατον να ζουμάρετε ή να τραβήξετε φωτογραφίες τοπίου. Και μπορεί στην δεύτερη περίπτωση η λύση να δίνεται μέσω software (δημιουργία “panorama” φωτογραφιών με τη χρήση πολλαπλών λήψεων καθώς κινούμε το smartphone από αριστερά στα δεξιά) αλλά στην πρώτη, η λύση του ψηφιακού ζουμ είναι απλά ένα marketing trick. Το ψηφιακό zoom ουσιαστικά «κόβει» την εικόνα εκεί που νομίζετε πως ζουμάρετε και μετά την μεγεθύνει. Ως αποτέλεσμα, εσείς μπορεί να θεωρείτε πως αυτό που τραβήξατε δεν έχει υποστεί μείωση ποιότητας, στην πράξη όμως, η εικόνα που θα λάβετε, σε καμία περίπτωση δεν θα περιέχει την πληροφορία που θα περιείχε εφόσον την τραβούσατε με οπτικό ζουμ.

Για να το καταλάβουμε καλύτερα ας δούμε το παρακάτω παράδειγμα:

Στην φωτογραφία αριστερά, “κόψαμε” το πάνω μέρος από το κάκτο (ένα κομμάτι που αντιστοιχεί στο 1/4 της φωτογραφίας) και μετά το κάναμε μεγέθυνση ώστε να “πιάνει” ίδιο μέγεθος με την αρχική φωτογραφία (βλέπε φωτογραφία δεξιά). Αν η φωτογραφία αριστερά έχει μέγεθος 8MPixels, η δεύτερη δεξιά έχει στην πράξη μέγεθος 2MPixels! Αυτό δεν θα συνέβαινε ποτέ σε μια φωτογραφική με οπτικό ζουμ.

Μικρό μέγεθος αισθητήρα

Το ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα των smartphones όμως δεν είναι άλλο από το μέγεθος του αισθητήρα τους. Τα smartphones για μια σειρά από λόγους (μέγεθος, κατανάλωση, χρησιμότητα) χρησιμοποιούν μικρούς αισθητήρες (βλ. 1/3,2”):

Πηγή: gizmag.com

Το μπλε κουτάκι που βλέπετε είναι το μέγεθος του αισθητήρα ενός iPhone 5 ή ενός Galaxy s4 κινητού σε σχέση με το μέγεθος αισθητήρα μιας επαγγελματικής μηχανής (Full frame) ή ακόμη και μιας «καθημερινής» APS-C μηχανής.

Το μικρό μέγεθος σημαίνει με τη σειρά του πως ακόμη και αν χρησιμοποιούσαμε ζουμ φακούς, το θέμα  που θα τραβούσαμε θα ήταν «μικρότερο» από ότι με μία φωτογραφική μηχανή μεγαλύτερου μεγέθους:

Πηγή: gizmag.com

Αν λοιπόν χρησιμοποιούσαμε τον ίδιο φακό στο iPhone 5 (1/3.2” αισθητήρας) και στην full frame φωτογραφική μας μηχανή (π.χ. Nikon D810), τότε στην περίπτωση της Nikon η φωτογραφία θα περιελάμβανε όλη την παραπάνω εικόνα ενώ στην περίπτωση του smartphone, μόνο τα μαλλιά στον κρόταφο της κοπέλας!

Το μέγεθος του αισθητήρα των smartphones ακόμη σημαίνει πως σε αυτόν εισέρχεται πολύ λιγότερο φως από ότι σε αισθητήρες που έχουν πολλαπλάσιο μέγεθος. Έτσι, ακόμη και αν π.χ. η Samsung υποστηρίζει πως ο αισθητήρας του S4 έχει ISO 3200, στην πράξη αυτό είναι πολύ χαμηλότερο από το ISO 3200 μιας φωτογραφικής με ASP-C ή Full Frame αισθητήρα.

Όσο μεγαλύτερος ο αισθητήρας λοιπόν, τόσο πιο μεγάλα και τα πλεονεκτήματα. Ένας Full Frame αισθητήρας για παράδειγμα δίνει χονδρικά 1 stop λιγότερο θόρυβο και 1 stop καλύτερο background isolation από έναν APS-C, φυσικά με αντίστοιχες παραχωρήσεις σε όγκο φωτογραφικής αλλά και κόστος.

Για να κλείσουμε λοιπόν το θέμα των smartphones: Οι κατασκευαστές smartphones έχουν δώσει καταπληκτικές δυνατότητες στα κινητά, δυνατότητες όπως 240fps slow motion, time-lapse, HDR, stabilization, software panorama, face detection and auto-focus, geotagging, eraser ή drama mode (βλ. Samsung). Χάρις αυτά, μπορείτε να ενασχοληθείτε με πραγματικά χαριτωμένες δημιουργίες. Αλλά εφόσον θελήσετε να αποθανατίσετε οτιδήποτε σε ποιότητα που δεν θα χωλαίνει μόλις πάει να εμφανιστεί σε μια ποιοτική οθόνη ή στο χαρτί, τότε πρέπει να αγοράσετε μια φωτογραφική μηχανή.

Τύποι φωτογραφικών: Point-and-shoot, DSLRs, Mirrorless

Οι φωτογραφικές μηχανές λοιπόν, χωρίζονται πλέον σε τρεις κατηγορίες:

   (α) Point-and-shoot. Είναι οι φωτογραφικές μηχανές που δεν έχουν εναλλάξιμους φακούς και ο αισθητήρας τους συνήθως δεν ξεπερνάει το μέγεθος MFT (4/3”). Πρόκειται για τις τυπικές φωτογραφικές μηχανές καλοκαιρινών διακοπών, μικρές, ελαφριές με ποιότητα εικόνας από μέτριο έως άριστο. Μην ξεγελιέστε από το μέγεθος. Φωτογραφικές μηχανές τέτοιου τύπου μπορεί να κοστίζουν ακόμη και.. 1.300€ και να έχουν την δυνατότητα να τραβήξουν slow motion video με.. 960 καρέ ανά δευτερόλεπτο (βλ. Sony RX 100 IV). Στην πράξη, οι συνηθισμένες point-and-shoot με καλές δυνατότητες (20-24MPixels, zoom x8),  κοστολογούνται  γύρω στα €85 με €100.

   (β) DSLRs. Οι απόγονοι των επαγγελματικών αναλογικών φωτογραφικών μηχανών ονομάζονται DSLR και το κύριο χαρακτηριστικό που τις κάνει να ξεχωρίζουν σε σχέση με τις άλλες είναι το σκόπευτρο (viewfinder) μέσα από το οποίο ο φωτογράφος μπορεί να δει το θέμα που φωτογραφίζει. Το σκόπευτρο αυτό στέλνει το φως στο μάτι δια μέσω ενός καθρέφτη, ενώ την ώρα που ο φωτογράφος πατάει το κουμπί για να αποθανατίσει, ο καθρέφτης γυρνάει και στέλνει την εικόνα στον αισθητήρα.  Φυσικά όλες οι σύγχρονες DSLR μπορούν να εμφανίσουν το θέμα που φωτογραφίζουμε στην μεγάλη LCD οθόνή τους στο πίσω μέρος, παρόλα αυτά, είτε λόγω επαγγελματικής εξοικείωσης είτε λόγω εργονομίας είτε τέλος πάντων λόγω ήλιου, το viewfinder είναι χρήσιμο. Οι DSLRs δεν είναι παιχνιδάκι, και λόγω ακριβώς του μηχανισμού του καθρέπτη, το μέγεθος τους είναι αρκετά μεγαλύτερο σε σχέση με τις άλλες φωτογραφικές μηχανές, ενώ ο αισθητήρας που φοράνε είναι τύπου ASP-C ή Full Frame, ενώ για τους πλούσιους και μερακλήδες, υπάρχουν και Medium Format DSLRs!

Για τους αρχάριους που θέλουν να ασχοληθούν "σοβαρά" με τη φωτογραφία, θα προτείναμε να αγοράσουν αρχικά μια entry level DSLR με kit φακό (€400) όπου θα μάθουν φωτογραφία και κυρίως θα μάθουν αν τους... ταιριάζει το άθλημα. Σε δεύτερο χρόνο και αν ασχολούνται ακόμη, μπορούν να αναβαθμίσουν/επεκτείνουν το σετάκι τους.

   (γ) Mirrorless. Το χαρακτηριστικό των Mirrorless που τις ορίζει δεν είναι άλλο από την απουσία του καθρέφτη που έχουν οι DSLRs. Ως αποτέλεσμα, δεν υπάρχει viewfinder για να βάλετε μέσα το μάτι σας, αν και κατασκευαστές mirrorless μηχανών όπως π.χ. η Sony, έχουν βρει την λύση δια μέσω μιας ηλεκτρονικής οθόνης και σκοπεύτρου, το γνωστό EVF (electronic viewfinder). Το άλλο χαρακτηριστικό των mirrorless που τις κάνει να ξεχωρίζουν από τις point-and-shoot είναι το γεγονός πως εδώ (όπως και στις DSLR) έχουμε εναλλάξιμους φακούς. Άλλα χαρακτηριστικά των mirrorless είναι το γεγονός πως έχουν σημαντικά μικρότερο μέγεθος από τις DSLR (λόγω απουσίας του καθρέφτη), ενώ ο αισθητήρας που συναντάμε σε αυτές είναι συνήθως ASP-C χωρίς να ξεχνάμε φυσικά πως υπάρχουν και Full Frame mirrorless μηχανές!

Χαρακτηριστικά και δυνατότητες σύγχρονων ψηφιακών φωτογραφικών μηχανών

Όπως έχουμε γράψει, οι σύγχρονες φωτογραφικές μηχανές έχουν τόνους από χαρακτηριστικά και δυνατότητες που αλλάζουν τελείως το παιχνίδι σε σχέση με το παρελθόν. Μερικά από αυτά είναι τα εξής:

Μέγεθος αισθητήρα. Όσο μεγαλύτερος ο αισθητήρας, τόσο το καλύτερο, καθώς επηρεάζει σημαντικά πολλές παραμέτρους της φωτογραφίας. Ένας APS-C αισθητήρας είναι αρκετός για το 95% των ερασιτεχνών/ημιεπαγγελάτιών φωτογράφων και ένας Full Frame αισθητήρας (που αντιστοιχεί στο παλιό καλό φιλμ των 35mm) για το 99,99% των επαγγελματιών. Για όσους διαθέτουν μερικές χιλιάδες ευρώ, υπάρχουν και medium format αισθητήρες!

Αριθμός εικονοστοιχείων. Τα γνωστά μας megapixels. Όσο περισσότερα pixels έχει μια εικόνα, τόσο πιο λεπτομερής είναι. Προσοχή: Τα MPixels από μόνα τους δεν κάνουν την διαφορά, για παράδειγμα η εξωτική Sony A7s έχει μόλις 12MPixels ανάλυση, αλλά καμία point-and-shoot των 20MPixels δεν έχει καλύτερα χαρακτηριστικά από αυτήν. Όπως και να έχει, αυτή την εποχή οι περισσότερες Mirrorless κινούνται μεταξύ 16 και 28MPixels, ενώ σε Full Frame, μπορείτε να βρείτε κάμερες μερικών χιλιάδων ευρώ που αγγίζουν τα 42MPixels ή και παραπάνω!

ISO. Η παράμετρος αυτή μας ενημερώνει για την ευαισθησία του αισθητήρα στο φώς. Όσο μεγαλύτερο ISO έχει μια φωτογραφική μηχανή, τόσο καλύτερες φωτογραφίες μπορούμε να τραβήξουμε σε καταστάσεις χαμηλού φωτισμού και όχι μόνον. Το ISO διπλασιάζεται και η διαφορά μετριέται σε f-stops. Για παράδειγμα μια φωτογραφική μηχανή με μέγιστο ISO 3200 έχει +1 f-stop διαφορά από μια φωτογραφική με ISO 1600. Πολλές εταιρείες προσφέρουν το boost ISO ή expanded ISO το οποίο αποτελεί ένα marketing trick ίδιας αξίας με το... ψηφιακό zoom. Επίσης αν η φωτογραφική σας μηχανή διαθέτει ISO 6400 και δοκιμάσετε να φωτογραφίσετε σε αυτό, τότε πολύ πιθανόν να διαπιστώσετε πως θα υπάρχει πολύς “θόρυβος” στην εικόνα. Το βέλτιστο ISO (χωρίς θόρυβο) της κάθε φωτογραφικής μηχανής βρίσκεται πολύ πιο πίσω από το μέγιστο, και υπάρχουν πολλές ιστοσελίδες που κάνουν μετρήσεις του μέγιστου (χωρίς θόρυβο) ISO. Όπως και να έχει, οι περισσότερες φωτογραφικές μηχανές της μέσης τάξης έχουν αυτή τη στιγμή μέγιστο ISO της τάξης του 12.800, ενώ κάποιες σχετικά φθηνές Mirrorless διατείνονται τιμές της τάξης του 25.600 (a6000/NX500). Στις ακριβές κατηγορίες, ο βασιλιάς δεν είναι άλλος από την A7s με το εξωπραγματικό ISO του 409.600 την στιγμή που οι περισσότερες επαγγελματικές φωτογραφικές των αρκετών χιλιάδων ευρώ, έχουν μέγιστες τιμές της τάξης του 102.400.

Σταθεροποίηση. Εφόσον η χρήση τρίποδα δεν είναι στα υπόψιν σας, τότε η σταθεροποίηση που προσφέρουν οι εταιρείες στο «σώμα» ή στον «φακό» της μηχανής, θα σας φανεί ιδιαίτερα χρήσιμη. Προσοχή: Η σταθεροποίηση είναι χρήσιμη αλλά όχι αν το θέμα κινείται.

RAW. Η λέξη-φετίχ των επαγγελματιών. Οι φθηνές φωτογραφικές μηχανές σήμερα, δεν επιτρέπουν στους χρήστες να σώσουν την εικόνα σε οτιδήποτε άλλο εκτός από JPEG format. Το JPEG δεν είναι τόσο άσχημο για καθημερινή χρήση αλλά έχει δύο μειονεκτήματα: Χρησιμοποιεί 8bits για κάθε ένα από τα τρία βασικά χρώματα (8bits = 256 συνδυασμοί, 256x256x256 = 16.7 εκατομμύρια χρώματα) ενώ συμπιέζει την εικόνα με αλγόριθμο που μειώνει την ποιότητα της (έστω και ανεπαίσθητα). Από την άλλη, το RAW format (που υποστηρίζουν όλες οι mirrorless/dslr) αποθηκεύει τα δεδομένα που τράβηξε η φωτογραφική με 12, 14 ή και 16bits ανά κανάλι, κάτι που σημαίνει θεωρητικά... 28 δισεκατομμύρια χρώματα. Στην πράξη, οι υπολογιστές (κάρτες γραφικών, οθόνες) ποτέ δεν θα δείξουν κάτι παραπάνω από το 24bit standard. Από την άλλη όμως, αρχεία RAW με επιπλέον πληροφορίες, σας δίνουν την δυνατότητα να επεξεργαστείτε πολύ πιο αποδοτικά τις φωτογραφίες σας στο Lightroom, και να αναδείξετε λεπτομέρειες ακόμη και αν η αρχική λήψη είχε προβλήματα. Στα μειονεκτήματα του RAW θα καταλογίσουμε το γεγονός πως καταλαμβάνει ΠΟΛΥ περισσότερο χώρο από μια JPEG εικόνα, καθώς και πως χρειάζεται εξειδίκευση για την επεξεργασία του, ενώ ο κάθε κατασκευαστής έχει το.. δικό του RAW format και χρειάζεστε εξειδικευμένο πρόγραμμα (διαβάστε το άρθρο εδώ για τα δωρεάν προγράμματα) για να το μετατρέψετε σε JPEG. Τέλος, ειδική μνεία στην Sony, που συμπιέζει με αλγόριθμο που χαμηλώνει την ποιότητα, τα RAW αρχεία της! Ευτυχώς ο επικεφαλής αυτής έχει δηλώσει πως σκέφτονται με αναβάθμιση λογισμικού να σταματήσουν αυτό το λάθος στην A7R II και ίσως και στα παλαιότερα μοντέλα της εν λόγω μάρκας!

Βίντεο. Με τις εξειδικευμένες κάμερες να κοστίζουν πολλές χιλιάδες ευρώ, η χρήση της φωτογραφικής μηχανής με τους εναλλάξιμους φακούς της ως βιντεοκάμερα υψηλών επιδόσεων δείχνει σήμερα κάτι παραπάνω από ελκυστική επιλογή. Πολλές σύγχρονες φωτογραφικές μηχανές μπορούν να αποθηκεύσουν σε 4K format, με τις Panasonic να δείχνουν πως έχουν πάρει πολύ ζεστά το θέμα, χωρίς φυσικά να απορρίπτουμε και τις λοιπές εταιρείες.

Οθόνη/Viewfinder. Υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία από ποιότητες οθόνης ώστε να μπορείτε να βλέπετε αυτό που φωτογραφίζετε σε καλή ποιότητα. Από εκεί και πέρα, κάποιες φωτογραφικές διαθέτουν touchscreen ή και δυνατότητα μετακίνησης της οθόνης σε διάφορους άξονες. Άλλες διαθέτουν το Viewfinder που αναφέραμε παραπάνω, ενώ άλλες διαθέτουν ηλεκτρονικό viewfinder (EVF).

Focus points / autofocus. Οι σύγχρονες φωτογραφικές μηχανές διαθέτουν πολλά διαφορετικά σημεία εστίασης ώστε να επιλέξετε ένα στα γρήγορα. Έτσι από τα 8 και τα 16, σήμερα υπάρχουν φωτογραφικές μηχανές που διαθέτουν διακοσια-φεύγα σημεία εστίασης, καλύπτοντας όλη την φωτογραφία! Επιπλέον οι σύγχρονες (καλές) φωτογραφικές μηχανές μπορούν να εστιάσουν σε ένα συγκεκριμένο σημείο και να το ακολουθούν καθώς εσείς τραβάτε άπειρες φωτογραφίες σε αυτό το αντικείμενο. Πολύ καλή δυνατότητα για αποθανάτιση εικόνων σπορ και όχι μόνον! Υπάρχουν δύο τύποι εστίασης, το Phase detect (mirrorless) το οποίο είναι πολύ ακριβές αλλά πιο αργό, και το contrast detect (dslr) που είναι πολύ γρήγορο, πιο πολύπλοκο, ογκώδες, και λιγότερο ακριβές.

Burst Rate. Αυτό ακριβώς που αναφέραμε παραπάνω. Μια καλή φωτογραφική μηχανή μπορεί να τραβήξει σε ένα δευτερόλεπτο πολλαπλές φωτογραφίες του αντικειμένου, μια δυνατότητα που παλιά μπορούσαμε να συναντήσουμε μόνο σε πανάκριβες επαγγελματικές μηχανές.

HDR. Πρόκειται για μια τεχνική η οποία συνδυάζει δύο ή περισσότερες φωτογραφίες του ίδιου αντικειμένου (τραβηγμένες με διαφορετικό χρόνο έκθεσης) προκειμένου να δώσει μεγαλύτερο δυναμικό εύρος σε αυτές. Η τεχνική HDR υπάρχει ήδη σε αρκετές εφαρμογές μέσα στην φωτογραφική μηχανή, ενώ σύντομα θα την δούμε και «πάνω» στον ίδιο τον αισθητήρα συσκευών που θα κυκλοφορήσουν σύντομα.

Μπαταρίες. Ο τύπος της μπαταρίας, η δυνατότητα να μπει battery grip καθώς και το πόσες φωτογραφίες μπορείτε να τραβήξετε πριν αυτές αδειάσουν, είναι μερικές από τις παραμέτρους που ίσως σας ενδιαφέρουν εφόσον τρέχετε στα όρη και στα άγρια βουνά.

Weather Sealing.  Και πάλι, αν σκοπεύετε να φωτογραφίσετε σε τίποτα ανεμοδαρμένα ύψη ή στις βροχές και τις καταιγίδες, τότε καλό είναι να σκεφτείτε την αγορά μιας μηχανής που δεν θα τα φτύσει στα δύσκολα.

Συνεργασία με κινητό/ασύρματο δίκτυο. Οι σύγχρονες μηχανές έχουν την δυνατότητα να τις ελέγχετε μέσω δικτύου από το κινητό σας ή/και να μεταφέρετε τις φωτογραφίες σας ασύρματα. Γενικά όλα αυτά τα ψηφιακά καλούδια κάνουν την ζωή σας πιο εύκολη, οπότε μην τα αγνοείτε!

Software / firmware. Η υποστήριξη σε επίπεδο λογισμικού είναι πάρα πολύ σημαντική. Για παράδειγμα η Samsung με ένα firmware upgrade κατάφερε να βελτιώσει σημαντικά το focus της NX500 και να αναγκάσει δύο ντουζίνες reviewers να διορθώνουν τα άρθρα τους. Ψάξτε για την υποστήριξη που προσφέρει ο κάθε κατασκευαστής, ενώ ερευνήστε και τυχόν επιπλέον καλούδια που προσφέρει ο καθένας. Η Sony λ.χ. έχει στήσει κανονικό κατάστημα με επιπλέον εφαρμογές για τις φωτογραφικές της μηχανές που σας επιτρέπουν να τραβάτε time lapse φωτογραφίες κ.λπ.

Shutter Count. Οι κατασκευαστές δίνουν έναν συγκεκριμένο αριθμό «κλικ» που πιστοποιούν πως μπορεί να αντέξει η φωτογραφική σας πριν αποδημήσει εις κύριο. Αν ενδιαφέρεστε για πολύ δουλειά ή αν ψάχνετε για μεταχειρισμένη μηχανή, ο αριθμός των «κλικ» της κάμερας είναι κρίσιμη παράμετρος (πληροφοριακά, άλλες κάμερες έχουν όριο τα 500.000 κλικ, άλλες πολύ λιγότερο).

Επιλογή φακών με αγορά mirrorless / DSLR

Εφόσον αγοράσετε μόνο το σώμα μιας από τις παραπάνω φωτογραφικές μηχανές, τότε θα χρειαστείτε και έναν φακό. Αν από την άλλη αγοράσετε την φωτογραφική μηχανή μαζί με φακούς (kit lens) τότε μπορείτε να δουλέψετε με αυτούς, μέχρι τουλάχιστον την αγορά ενός ή περισσότερων καλών φακών.

Εταιρείες με παράδοση στο χώρο (βλ. Canon, Nikon) έχουν εκατοντάδες φακούς που ταιριάζουν με τις φωτογραφικές τους μηχανές. Προσοχή, γιατί τυγχάνει η ίδια εταιρεία να έχει δύο και τρεις διαφορετικούς τύπους διασύνδεσης (=δεν ταιριάζουν όλοι οι Canon φακοί σε όλες τις Canon φωτογραφικές κτλ), και το κυριότερο, αν αγοράσετε Full Frame φωτογραφική, ο φακός να είναι πιστοποιημένος για Full Frame και όχι μόνο για APS-C.

Άλλοι κατασκευαστές –νεότεροι στο χώρο– όπως η Sony η Samsung ή η Panasonic, δίνουν λιγότερες επιλογές. Ας μην ξεχνάμε πως σε γενικές γραμμές είναι καλύτερο να έχει κάποιος καλό φακό και μέτρια φωτογραφική μηχανή παρά το ανάποδο.

Όσον αφορά τους «μανήσιους» (kit lens) φακούς που αναφέραμε παραπάνω, αυτοί αποτελούν μια πολύ φτηνή και παράλληλα άριστη αρχή καθώς σας επιτρέπουν να εξοικειωθείτε με τη μηχανή σας, χωρίς να πληρώσετε επιπλέον μερικές εκατοντάδες  ευρώ. Άλλωστε δεν παίζει π.χ. να αγοράσετε Zeiss φακό με €100 stand alone (=σαν το kit lens δεν υπάρχει)!

Για όσους θέλουν να τοποθετήσουν τον Canon φακό τους στην Sony τους (ή τέλος πάντων τον Χ φακό στην Υ μάρκα), υπάρχουν στην αγορά  πολλοί μετατροπείς που κάνουν ακριβώς αυτή τη δουλειά. Αυτή η «πατέντα» δύναται να δουλέψει, αν και συνήθως χάνονται κάποια χαρακτηριστικά του φακού (σταθεροποίηση κ.λπ). Γενικά η χρήση αντάπτορα θα πρέπει να θεωρείται λύση ανάγκης με όχι σίγουρα αποτελέσματα (ποιότητα, alignment issues κ.λπ.).

Στην αγορά δραστηριοποιούνται και τρίτοι κατασκευαστές φακών (συχνά πυκνά είναι η ίδια μάρκα με διαφορετικό όνομα – βλέπε Rokinon, Samyang κ.λπ.), που προσφέρουν αποδεκτότατους φακούς σε προσγειωμένες τιμές και μάλιστα σε ειδική έκδοση για κάθε κατασκευαστή κάμερας (Canon, Nikon, Sony, Samsung, κ.λπ.). Αν και η τιμή μεταπώλησης δεν είναι σπουδαία, αποτελούν για τον γράφοντα μια άριστη όσον αφορά το κόστος προς απόδοση επιλογή.

Όσον αφορά τους zoom φακούς, στις μέρες μας, η συντριπτική πλειοψηφία των φωτογραφικών μηχανών έχει αποδεκτό ISO1600 (κάτι που ισοδυναμεί τέσσερις φορές / f-stops πάνω από το 100) και αυτό σημαίνει πως η αγορά ενός «γρήγορου» zoom φακού δεν είναι τόσο αναγκαία όσο παλιά, και αυτό με τη σειρά του σημαίνει μεγάλη οικονομία (καθώς οι καλοί φακοί κοστίζουν).

Εκτός των zoom φακών υπάρχουν και οι prime, με σταθερή εστιακή απόσταση. Χάνετε έτσι την δυνατότητα μιας ευκαιριακής λήψης, αλλά κερδίζετε σε κόστος, σε φωτεινότητα (f) και σε ποιότητα εικόνας καθώς ένα αρχαίο ρητό λέει πως κανένας zoom δεν μπορεί να φτάσει σε ποιότητα έναν αντίστοιχο prime. Οι Prime φακοί αποτελούν μια καλή επιλογή για να μάθει κάποιος φωτογραφία αφού το κάδρο είναι σταθερό, ενώ με λίγη εξοικείωση, καδράρεις και με το μάτι. 35mm και ξερό ψωμί όπως λένε οι παλιοί! ;-)

Οι superzoom από την άλλη, είναι φακοί που θεωρητικά τα κάνουν όλα σε ένα, ή κατ΄άλλους, τίποτα από όλα. Έχουν αρκετά μειονεκτήματα και αναιρούν κατά κάποιο τρόπο την αγορά φωτογραφικής με εναλλάξιμους φακούς. Σε μια τέτοια περίπτωση, ίσως καλύτερη λύση είναι μια point-and-shoot με μεγάλο zoom.

Πριν κλείσουμε το θέμα αυτό, οφείλουμε να αναφέρουμε πως οι φακοί δεν είναι ένα απλό αξεσουάρ στην φωτογραφία. Ένα «καλό» σώμα φωτογραφικής μπορεί να κοστίζει €2.000 ή €4.000 (άντε €7.000 αν κερδίσετε το Τζόκερ και αγοράσετε την Pentax 645z). Ένας καλός φακός όμως κοστίζει 8.000€ ή και παραπάνω! Οι φωτογραφικές μηχανές έρχονται και φεύγουν, οι φακοί όμως είναι κάτι σαν επένδυση: Κρατούν σταθερή την αξία τους και μπορούν να δουλεύουν το ίδιο καλά, 20 χρόνια μετά την αγορά τους.

Η ώρα της επιλογής

Η επιλογή της φωτογραφικής μηχανής δεν είναι εύκολη υπόθεση. Εφόσον η οικονομική σας κατάσταση δεν σας επιτρέπει να ξοδέψετε περισσότερα από €100-€200 τότε η επιλογή σας θα πρέπει να είναι κάποια point-and-shoot camera. Εφόσον έχετε την ευχέρεια να επενδύσετε ποσά της τάξης των €280 έως €700 τότε μπορείτε να αγοράσετε μια mirrorless ή DSLR camera. Φυσικά μερικές φορές το θέμα δεν είναι καν οικονομικό αλλά πρακτικό. Για φωτογραφική μηχανή διακοπών, η DSLR είναι μη πρακτική, και θα πρέπει είτε να κάνετε έναν συμβιβασμό στο μέγεθος της mirrorless είτε έναν συμβιβασμό στην ποιότητα της point-and-shoot.  Αν πάλι ενδιαφέρεστε για φωτογράφιση τοπίων, αστεριών (βλ. Εισαγωγή στην Αστροφωτογράφιση) κτλ, τότε το πρώτο σας μέλημα θα είναι η ποιότητα του αισθητήρα αλλά και το μέγεθος του. Οι πιο φθηνές Full Frame αυτή τη στιγμή κυμαίνονται μεταξύ 1.200~1300€ (Canon 6D, Sony a7), ενώ ποιοτικές mirrorless περί τα 550-700€ (Sony a6000, Samsung NX500).

Όσον αφορά την αγορά και τους κατασκευαστές, θα πρέπει να πούμε πως η Sony είναι η εταιρεία που έχει «μπουκάρει» πολύ δυναμικά στο χώρο, με μηχανές σε όλες τις κατηγορίες. Αυτή τη στιγμή ξεχωρίζουν η A7s και A7R II στις Full Frame, καθώς και η A6000 της οποίας ο αντικαταστάτης θα εμφανιστεί μάλλον τέλη καλοκαιριού. Η Panasonic όπως γράψαμε έχει πολύ καλές προτάσεις όσον αφορά την βιντεοσκόπηση (βλ. 4K video), ενώ η Samsung έχει μερικές πολύ καλές προτάσεις, αν και η Ελληνική αντιπροσωπεία αποφάσισε να σταματήσει την διανομή στη χώρα μας για αστείους λόγους (ανταγωνισμός με... smartphones). Από εκεί και πέρα υπάρχουν οι «μεγάλοι» παίκτες Canon και Nikon, αν και προσωπικά ο γραφών θεωρεί πως έχουν επαναπαυθεί λίγο στις δάφνες τους –ειδικά στις κατηγορίες των ερασιτεχνικών (enthousiast) / ημιεπαγγελματικών μοντέλων.

Σε γενικές γραμμές για όσους ερασιτέχνες θέλουν να κάνουν αυτό το παραπάνω βήμα, θα θέλαμε να πούμε πως κανείς δεν πρέπει να περιμένει αγοράζοντας μια ακριβή μηχανή, κατευθείαν να τραβήξει φωτογραφίες για γκαλερί. Η φωτογραφία θέλει διάβασμα και κυρίως εξάσκηση / χτίσιμο εμπειρίας. Την καλή φωτογραφία δεν την κάνει η μηχανή πρώτιστα, αλλά ο φωτογράφος, όπως χιουμοριστικά παρουσιάζει η Sony (για δικούς της promotional λόγους) στο παρακάτω βίντεο:

Επίσης για ερασιτεχνική χρήση, η καλύτερη μηχανή είναι αυτή που έχεις μαζί σου –είναι πάρα πολλές πανάκριβες DSLR που κάθονται στα ντουλάπια λόγω όγκου και τρώνε σκόνη. Όπως και να έχει, ελπίζουμε να σας δώσαμε μια ιδέα για τα του χώρου της φωτογραφίας αυτή την εποχή, και ελπίζουμε να σας ανοίξαμε την όρεξη για απαθανάτιση πολλών υπέροχων στιγμών!

Σσ. Τις θερμές μου ευχαριστίες στον Σολακίδη Χάρη για την βοήθεια που προσέφερε στην συγγραφή του παραπάνω άρθρου!

Πηγές: gizmag.com | photo.stackexchange.com