( 29 ψήφοι )

Συνταξη / Επιμελεια: Θεόδωρος Χατζηκώστας | 19 Φεβρουαριου 2015
Posted in λογισμικό - Προγράμματα

Ευρετήριο Άρθρου
Το καλύτερο ελεύθερο λογισμικό για δημιουργικούς ανθρώπους!
-> Δημιουργία ταινιών
-> Επεξεργασία φωτογραφιών
-> Ηχογράφηση και δημιουργία μουσικών κομματιών (ήχος)
-> Δημιουργία 2D animations
-> Επεξεργασία διανυσματικών (vector) γραφικών
-> Επεξεργασία εικόνων
-> Σουίτες γραφείου
-> Δημιουργία 3D εικόνων και animations (3D rendering)
Επίλογος
Όλες οι Σελίδες

Ασχολείστε με ζωγραφική σε 2D ή 3D; Μήπως με τη σκηνοθεσία μικρών (ή μεγάλων) ταινιών ή τη συγγραφή μουσικής; Με φωτογραφία ή δημιουργία ιστοριών; Είναι αμαρτία να πληρώνετε χιλιάδες ευρώ για να χρησιμοποιήσετε προγράμματα που θα μπορούσατε  να έχετε δωρεάν. Δεν μιλάμε για "σπασμένα" και "πειρατικά" προγράμματα. Μιλάμε για ελεύθερο λογισμικό πού κάνει θαύματα και που θα σας βοηθήσει να δημιουργήσετε μικρά αριστουργήματα στον τομέα που σας ενδιαφέρει!

Copyrighted software ενάντια σε ελεύθερο λογισμικό

Όπως έχουμε γράψει και παλαιότερα, το μεγαλύτερο πρόβλημα που υπάρχει αυτή τη στιγμή στη βιομηχανία (κατά την ταπεινή μας γνώμη πάντα) δεν είναι η έλλειψη προγραμμάτων, όσο  η τυποποίηση που έχουν κερδίσει de facto κάποιες εταιρείες λογισμικού. Για παράδειγμα κοιτάξτε την κατάσταση στην επεξεργασία κειμένου: Η Microsoft κατέχει τα ηνία με  το Office και το Word τη στιγμή που υπάρχουν πολλές δωρεάν λύσεις που όμως δεν διαθέτουν την 100% συμβατότητα, προκαλώντας διστακτικότητα στους επίδοξους χρήστες. Το Photoshop είναι μια άλλη περίπτωση, όπως και το Corel Draw. Η βιομηχανία από την μία θα ήθελε δωρεάν εναλλακτικές σε αυτά τα προγράμματα, από την άλλη όμως, πιέζει στην αγορά εργασίας για εξειδικευμένους χρήστες πάνω σε... αυτά. Οι αντίστοιχοι παραγωγοί copyrighted software από την μία πιέζουν για την μείωση της πειρατείας, και από την άλλη δεν χαλιούνται που το μισό σύμπαν έχει μετατρέψει τα προγράμματα τους σε βιομηχανικό στάνταρ λόγω αυτής.

Το ελεύθερο λογισμικό

Σε αντίθεση με το τρόπο που παρουσιάζεται αρκετές φορές, το δωρεάν software δεν είναι κάτι το ερασιτεχνικό ούτε κάτι απλό. Έχουν ξοδευτεί εκατομμύρια εργατοώρες για την εγγραφή κώδικα δωρεάν λογισμικού που συχνά-πυκνά ξεπερνά σε δυνατότητες τον επί πληρωμής. Έχουν υπάρξει δε τρανταχτές περιπτώσεις προγραμμάτων όπου το κλείδωμα καθυστερούσε ή υποβίβαζε την ασφάλεια του υπολογιστή (περίπτωση StarForce, σκάνδαλο Sony BMG, dongle protected software κτλ). Προσοχή: Το ελεύθερο λογισμικό δεν σας αναγκάζει να το αγοράσετε - σας επιτρέπει αντ' αυτού να το δοκιμάσετε και να το χρησιμοποιήσετε επ' άπειρον χωρίς απειλές και νομικές εμπλοκές. Οι δημιουργοί του όμως είναι και αυτοί άνθρωποι με ανάγκες και υποχρεώσεις, οπότε αν χρησιμοποιήσετε κάποιο πρόγραμμα για καιρό, γιατί να μην κάνετε τον κόπο να προσφέρετε ένα μικρό ποσό στο δημιουργό του;

Οι κατηγορίες δημιουργικού ελεύθερου λογισμικού που θα εξετάσουμε ξεχωριστά, έχουν να κάνουν με:

• Την δημιουργία ταινιών
• Την επεξεργασία φωτογραφιών
• Την ηχογράφηση και δημιουργία μουσικών κομματιών (ήχος)
• Την δημιουργία 2D animations
• Την επεξεργασία διανυσματικών (vector) γραφικών
• Την επεξεργασία εικόνων
• Τις σουίτες γραφείου
• Την δημιουργία 3D εικόνων και animations (3D rendering)

Ας εξετάσουμε μία προς μία τις κατηγορίες λοιπόν, και τα προγράμματα που υπάρχουν σε αυτές:

Δημιουργία ταινιών (μοντάζ)

Όσον αφορά την δημιουργία επαγγελματικών ή ερασιτεχνικών ταινιών, υπάρχουν δεκάδες προγράμματα όπως το Adobe Premiere, το Cyberlink PowerDirector, το Corel VideoStudio και άλλα πολλά από τις Roxio, Pinnacle ή Nero. Φυσικά όλα έχουν ένα κόστος. Για όσους λοιπόν δεν καλύπτεστε από το τόσο απλοϊκό Windows Movie Maker, ιδού οι εναλλακτικές που μπορείτε να αποκτήσετε χωρίς κόστος:

1. Lightworks

Στις δωρεάν επιλογές μας, πρώτο και με διαφορά ακόμη και από επί πληρωμή προγράμματα δεν είναι άλλο από το Lightworks. Πρόκειται για ένα επαγγελματικών προδιαγραφών video editing πρόγραμμα που χρησιμοποιείται ακόμη και για υπερπαραγωγές του Hollywood. Το συγκεκριμένο λογισμικό είναι τόσο ισχυρό και πολύπλοκο που είναι απίθανο να μη διαθέτει κάποια δυνατότητα που θα χρειαστείτε.

Η μεγάλη δύναμη του Lightworks φυσικά είναι και το μεγάλο του μειονέκτημα: Η πολυπλοκότητα του δεν το καθιστά ελκυστικό για κάποιον που απλά θέλει να μοντάρει τις διακοπές του ή να κάνει μια μικρή ταινιούλα χωρίς πολλά φρου-φρού.

2. VSDC VideoEditor

Ο VSDC Videoeditor είναι ένα πρόγραμμα που τρέχει αποκλειστικά σε Windows και διαθέτει μια σειρά από δυνατότητες ημιεπαγγελματικού μοντάζ. Διαθέτει ένα πολύ καλό interface σαν και αυτό που βλέπουμε από την έκδοση 2007 του Office και μετά (Fluent User Interface) ενώ δεν θα κουράσει (ιδιαίτερα) τον περιστασιακό χρήστη με τον τρόπο λειτουργίας του.

Σε γενικές γραμμές αν η πολυπλοκότητα του Lightworks σας τρομάζει αλλά η απλότητα άλλων προγραμμάτων δεν σας καλύπτει, τότε μάλλον το VSDC είναι το πρόγραμμα σας!

3. Free Video Converter

Για όσους θέλουν τα πράγματα να γίνονται ακόμη πιο απλά αλλά και με υποστήριξη Ελληνικών, τότε το Free Video Converter ίσως να είναι το πρόγραμμα τους.

Η αλήθεια είναι πως το FVC είναι κάπως απλοϊκό και μοιάζει περισσότερο σαν μια καρτουνίστικη έκδοση του Widows Movie Maker που σας ζητάει και μερικά ευρώ εδώ και εκεί για έξτρα λειτουργίες. Στην πράξη όμως, δεν είναι διόλου άσχημο για απλές εργασίες,  αλλά όχι ιδανικό για κάτι παραπάνω...

4. Da Vinci Resolve Lite

Όπως το Free Video Converter ήταν ένα πρόγραμμα μετατροπής βίντεο που μετεξελίχθηκε σε πρόγραμμα επεξεργασίας βίντεο, έτσι και το Da Vinci Resolve ήταν ένα ισχυρό πρόγραμμα διόρθωσης χρωμάτων που πλέον έχει δυνατότητες editing. Είναι ισχυρό; Σύμφωνα με τους ειδικούς ναι. Είναι εύκολο; Με τίποτα! Φτιαγμένο για πολλαπλούς χρήστες και projects και με τόνους δυνατοτήτων, το πιθανότερο είναι να κουράσει πριν προλάβετε να καταλάβετε τί κάνει και κυρίως πως το κάνει. Αν πάντως επιμένετε, θα ανταμειφτείτε με επαγγελματικής ποιότητας δυνατότητες.

Η λίστα μας:

Πρόγραμμα	Έκδοση	Ημερομηνία τελευταίας έκδοσης	Λειτουργικό σύστημα	Σχόλια
Lightworks	12.02	16-12-2014	Win, Linux, Mac	Πολύ δυνατό αλλά ιδιαίτερα πολύπλοκο - θα αποθαρρύνει αυτούς που ψάχνουν κάτι απλό.
VSDC VideoEditor	2.3.1	10-12-2014	Windows	Πολύ ισορροπημένο και δυνατό. Ίσως η καλύτερη οδός για τον μέσο χρήστη.
Free Video Converter	4.1.5	8-8-2014	Windows	Λίγες σχετικά δυνατότητες, με Ελληνικά μενού και πολλές επιλογές για απ΄ευθείας export σε YouTube και σε άλλα μέσα.
Da Vinci Resolve Lite	11.2.1	2014	Windows, Mac, Linux (όχι η  Lite)	Θεωρείται πως είναι ιδιαίτερα ισχυρό σε ότι κάνει. Θέλει πολύ υπομονή για να καταλάβετε τον τρόπο λειτουργίας του, υπομονή που εμείς δεν είχαμε!

Άλλα προγράμματα που δεν μπορέσαμε να τεστάρουμε: Kden Live (Linux, FreeBSD), Pitivi (Linux), Cinelerra (linux). To Movie Plus Starter ζητάει μετά από 14 ημέρες την αγορά codecs, και αυτό δεν μπορεί να θεωρηθεί δωρεάν αν και πρόκειται για άριστο πρόγραμμα!

Επεξεργασία φωτογραφιών

Έχει περάσει αρκετός καιρός από τότε που "πετούσαμε" ό,τι εικόνα είχαμε στο ίδιο πρόγραμμα ζωγραφικής για επεξεργασία. Η Adobe προκειμένου να εξυπηρετήσει την νέα αγορά της ψηφιακής φωτογραφίας αναγκάστηκε πριν περίπου εννέα χρόνια να «γεννήσει» από τα σπλάχνα του Photoshop το Lightroom και μαζί με αυτό μια νέα κατηγορία προγραμμάτων αυτή της επεξεργασίας raw φωτογραφιών.

1. DigiKam

To DigiKam είναι ένας αμιγώς Unix-ειδές πρόγραμμα που πατάει πάνω στο KDE περιβάλλον. Αν δεν καταλαβαίνετε τί σημαίνει αυτό, μην ανησυχείτε -δεν έχει ιδιαίτερη σημασία! Αυτό που έχει σημασία είναι πως διαθέτει καταπληκτικές ικανότητες διαχείρισης εικόνας ή εικόνων ασχέτως του λειτουργικού συστήματος που χρησιμοποιείτε.

Το μόνο που ίσως ξενίσει τους καλομαθημένους είναι το interface που θέλει κάποιο χρόνο για να εγκλιματιστείτε σε αυτό. Κατά τα άλλα υπάρχει υποστήριξη για όλα τα formats εικόνων, καθώς και χιλιάδες εργαλεία και plug-ins για να επεξεργαστείτε τις εικόνες σας μαζικά ή μη!

2. ImageMagick

Το ImageMagick είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση software καθώς ενώ διαφημίζεται για τις δυνατότητες που έχει, στην πράξη μάλλον θα απογοητεύσει τον μέσο χρήστη αφού οι δυνατότητες που με την πρώτη ματιά μοιάζουν λιγότερες του... Microsoft Paint.

Δεν φταίει το πρόγραμμα γι' αυτό όσο μάλλον το interface που γράφτηκε για την έκδοση των Windows που δοκιμάσαμε. Αν λοιπόν τρέχετε Linux δοκιμάστε τα τόσα διαφορετικά περιβάλλοντα που σας προσφέρει. Αν όχι, μάλλον προσπεράστε το.

3. RawTherapee

To RawTherapee είναι ένα ιδιαίτερα βολικό και εύκολο στη χρήση πρόγραμμα που οι περισσότεροι χρήστες θα λατρέψουν. Κατ' αρχάς υποστηρίζει Ελληνικά. Κατά δεύτερον, έχει ένα interface που επιτρέπει ακόμη και τον αρχάριο χρήστη να πιάσει δουλειά αμέσως. Και τρίτον και σημαντικότερον, μεγάλη γκάμα από δυνατότητες που δεν θα αφήσουν κανέναν παραπονεμένο. Πραγματικά αξίζει να το δοκιμάσετε!

4. LightZone

Το LightZone είναι μια όχι τόσο σπάνια περίπτωση λογισμικού που ξεκίνησε ως εμπορικό με τους δημιουργούς να παραδίδουν τον πηγαίο κώδικα στην κοινότητα ελεύθερου λογισμικού, καθιστώντας το εν τέλει, ελεύθερο για όλους.

Το πρόγραμμα καθ' αυτό έχει πολλές και μοναδικές ικανότητες ρετουσαρίσματος φωτογραφιών, με γρήγορη real time  απεικόνιση. Είναι εξίσου εύκολο και φιλικό με το RawTherapee και το μοναδικό σημείο που μας προβληματίζει είναι το γεγονός πως έχει να εμφανιστεί νέα έκδοση εδώ και αρκετό καιρό.

Η λίστα μας:

Πρόγραμμα	Έκδοση	Ημερομηνία τελευταίας έκδοσης	Λειτουργικό σύστημα	Σχόλια
DigiKam	4.5.0 4.7.0	14-11-2014 (windows) 3-2-2015	Windows Mac, Linux	Ίσως το ισχυρότερο ελεύθερο πρόγραμμα επεξεργασίας φωτογραφιών που θα βρείτε. Το interface είναι κάπως δύσκολο.
ImageMagick	6.9.0	-	Linux, Windows, iOS, Mac, Unix	Το πρόγραμμα δείχνει πολύ λιτό στην έκδοση των Windows και προφανώς θέλει παραμετροποίηση και ψάξιμο για να γίνουν όλα αυτά που διατείνεται πως μπορεί να κάνει.
RawTherapee	4.2.74	20-1-2015	Windows, Linux, Mac	Ένα μικρό διαμάντι για τη πλειοψηφία των χρηστών!
LightZone	4.0.0	1-6-2013	Windows, Linux, Mac	Πολύ εύκολο και δυνατό πρόγραμμα που πρέπει να δοκιμάσετε!

Ηχογράφηση και δημιουργία μουσικών κομματιών (ήχος)

1. Audacity

To Audacity είναι ένα πλήρες (και εξελληνισμένο) πρόγραμμα καταγραφής και επεξεργασίας ήχου. Έχοντας μια μικρή εμπειρία μαζί του μπορούμε να πούμε πως είναι πάρα πολύ εύκολο στη χρήση ενώ ταυτόχρονα είναι εξοπλισμένο με πληθώρα εργαλείων. Συνιστάται ανεπιφύλακτα για κάθε είδους ηχογράφηση και επεξεργασία ήχου!

2. LMMS

To LMMS αποτελεί την μόνιμη απάντηση στο ερώτημα του ποιο ελεύθερου λογισμικού πρόγραμμα μπορεί να έχει δυνατότητες αντίστοιχες του γνωστού Fruity Loops.

Πρόκειται για ένα ώριμο πρόγραμμα με άπειρες δυνατότητες και με ενεργή εξέλιξη που πρέπει σίγουρα να δοκιμάσετε -τέλος!

3. Acid Xpress

To Acid Xpress είναι η δωρεάν έκδοση της γνωστής (και copyrighted) Digital Audio Workstation σουίτας της Sony.

Δεν του λείπουν ούτε οι δυνατότητες ούτε η ευχρηστία, απλά ίσως οι χρήστες σκοντάψουν στο ότι η μαμά Sony το έχει λίγο παρατήσει καθώς και το ότι πρόκειται για copyrighted πρόγραμμα που απλά η κατασκευάστρια παραχωρεί δωρεάν (προς το παρόν)...

4. Zynewave Podium Free

To Podium Free είναι άλλη μια δωρεάν έκδοση ενός copyrighted προγράμματος. Οι λίγοι περιορισμοί που υπάρχουν (και δεν αλλάζουν) στη δωρεάν έκδοση έχουν να κάνουν με τον αριθμό των MIDI interfaces, τον 64bit mixer, την πολυεπεξεργασία plugins, την απενεργοποίηση του ReWire και την αναπαραγωγή Surround.

5. Traverso DAW

To Traverso DAW είναι ένα μικρό, συμπαθητικό δωρεάν πρόγραμμα παραγωγής μουσικών κομματιών. Δεν έχει τις δυνατότητες άλλων αντίστοιχων λογισμικών, αλλά αυτό δε σημαίνει πως δεν μπορείτε να του ρίξετε μια ματιά.

Άλλα προγράμματα:

Το άριστο Musescore θα σας επιτρέψει να γράψετε μουσική σε παρτιτούρες και αξίζει να το έχετε στα υπ' όψιν ενώ το Hydrozen θα εξυπηρετήσει όλους τους επίδοξους drummer!

Μας απογοήτευσε το Ardour που είναι και... δεν είναι free software, όπως και τo άριστο MuLab όπου η δωρεάν έκδοση έχει σημαντικούς περιορισμούς.

Τέλος, υπάρχουν ντουζίνες άλλα προγράμματα όπως το Qtractor  και το OpenMPT, που όπως είναι φυσικό δεν είχαμε χρόνο να τα ρίξουμε έστω και μια ματιά!

Η λίστα μας:

Πρόγραμμα	Έκδοση	Ημερομηνία τελευταίας έκδοσης	Λειτουργικό σύστημα	Σχόλια
Audacity	2.0.6	29-9-2014	Windows, Linux, Mac	Δε θα χρειαστείτε τίποτε παραπάνω από αυτά που προσφέρει!
LMMS	1.1.0	23-12-2014	Windows, Linux, Mac	Το κορυφαίο πρόγραμμα παραγωγής μουσικών κομματιών επαγγελματικών προδιαγραφών.
Acid Xpress	7.0a	2010	Windows	Πολλές δυνατότητες, αλλά η εξέλιξη του προγράμματος έχει μείνει πίσω.
Zynewave Podium Free	3.2.1	11-3-2014	Windows	Αν και cut-down έκδοση ενός copyrighted προγράμματος, προσφέρει σχεδόν τα πάντα έτσι κι αλλιώς!
Traverso DAW	0.49.1	15-72014	Windows, Linux,	Μικρό και συμπαθητικό!

Δημιουργία 2D animations

Τί θα λέγατε να απελευθερώνατε την δημιουργικότητα σας φτιάχνοντας εύκολα δισδιάστατα καρτούν ή ιστορίες με την βοήθεια του υπολογιστή σας; Για ρίξτε μια ματιά εδώ:

1. Pencil 2D

Το Pencil 2D είναι η φυσική συνέχεια του παλιού καλού Pencil (σκέτο) όντας ένα πολύ ενδιαφέρον και εύκολο πρόγραμμα δημιουργίας animations με ένα φιλικό στην κατανόηση interface. Μπορείτε να δημιουργήσετε χαρακτήρες, background ή να κουνήσετε την κάμερα ανάμεσα στα καρέ και να φτιάξετε κάτι που δεν θα σας πάρει πολύ χρόνο ή κόπο! Το μόνο πρόβλημα είναι πως ορισμένα εργαλεία του  δείχνουν ημιτελή και πως η εξέλιξη του προγράμματος έχει κολλήσει εδώ και ενάμιση χρόνο...

2. Tupi

To Tupi αυτοπροσδιορίζεται ως ένα ελεύθερο εργαλείο δημιουργίας animations για παιδιά 8 με... 100 ετών.

Το interface είναι αρκετά εύκολο στο να εγκλιματιστεί κανείς, υπάρχει γρήγορη πρόσβαση στο preview, μεγάλο εύρος τύπων αρχείου εξαγωγής, και γενικά μπορούν να δημιουργηθούν αξιοπρεπέστατα animations μέσα σε μερικά λεπτά!

3. Synfig Studio

Το Synfig Studio είναι άλλο ένα ιδιαίτερα ισχυρό 2D animation πρόγραμμα. Από τα υπάρχοντα project που υπάρχουν θα διαπιστώσετε πως μπορείτε να φτιάξετε... "παπάδες", αρκεί φυσικά να μάθετε κάπως το interface που δείχνει κατά κάτι πιο δύσκολο από τα υπόλοιπα προγράμματα της κατηγορίας.

Πλην της πολυπλοκότητας, ένα μειονέκτημα είναι πως το πρόγραμμα δείχνει να τρέχει κάπως αργά (σημάδι των περισσότερων Linux ports), ακόμη και στον i7-3820 με 8GB RAM...

4. Vectorian Giotto

Το Vectorian Giotto είναι ένα εργαλείο δημιουργίας flash animations (σαν αυτά που βλέπουμε στις διαφημίσεις των ιστοσελίδων) και ακολουθεί και αυτό την οδό των copyrighted software που μεταλλάχθηκαν από τους δημιουργούς τους σε δωρεάν.

Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα δυνατό (αν κρίνουμε από τα έτοιμα projects που είδαμε) πρόγραμμα που θα βολέψει πολλούς web designers και όχι μόνον.

Η λίστα μας:

Πρόγραμμα	Έκδοση	Ημερομηνία τελευταίας έκδοσης	Λειτουργικό σύστημα	Σχόλια
Pencil 2D	0.5.4	26-6-2013	Windows, Mac, Linux	Εύκολο και φιλικό, δυστυχώς η ανάπτυξη του δείχνει να έχει "κολλήσει" εδώ και λίγο καιρό..
Tupi	0.2 git0-5	-	Windows, Mac, Linux	Δείχνει ιδιαίτερα ισχυρό και απλό στη χρήση ταυτόχρονα.
Sysnfig	0.64.3	23-12-2014	Windows, Mac, Linux	Κάπως πιο πολύπλοκο αργό αλλά και "buggy" σε σχέση με τα υπόλοιπα αν και δείχνει να έχει τεράστιες δυνατότητες.
Vectorian Giotto	3.0.0	14-4-2011	Windows	Έχει μείνει λίγο πίσω στο development - θα θέλαμε να δούμε μια HTML5 έκδοση

Τέλος θα θέλαμε να αναφέρουμε τα Pivot και Stykz φτιαγμένα για... ειδικά animations, σαν και αυτό περίπου:

.

Επίσης ρίξτε μια ματιά και στο Mixeek, αυτό το web based HTML5 animation tool.

Επεξεργασία διανυσματικών (vector) γραφικών

Όταν μιλάμε για διανυσματικά (vector) γραφικά, το μυαλό όλων πηγαίνει στο Corel Draw και σε όλα τα εμπορικά προγράμματα που το ακολουθούν. Και όμως, η κοινότητα ελεύθερου λογισμικού έχει και εδώ να παρουσιάσει προγράμματα υψηλών επιδόσεων:

1. Inkscape

Το Inkscape αποτελεί το δημοφιλέστερο ελεύθερο λογισμικό όσον αφορά τον διανυσματικό σχεδιασμό. Πρόκειται για ένα εύχρηστο και φιλικό πρόγραμμα που εξελίσσεται ακόμη. Ως μόνο μειονέκτημα θα θεωρήσουμε το γεγονός πως υπάρχουν μικρά κολλήματα σε κάποιες περιπτώσεις, αλλά αυτό προφανώς θα διορθωθεί σε επόμενες εκδόσεις.

2. Karbon

To Karbon είναι κομμάτι της σουίτας του Calligra και αποτελεί ένα καθ' όλα αξιοπρεπές  πρόγραμμα σχεδίασης vector γραφικών. Είναι ιδιαίτερα φιλικό και γρήγορο και αξίζει να του ρίξετε μια ματιά...

Άλλα προγράμματα:

Το sk1 τρέχει μόνο σε Linux, ενώ το καταπληκτικό Xara Xtreme παρά τις κατά καιρούς προσφορές, έγινε commercial (αν και συνεχίζει να υπάρχει μια δωρεάν Linux έκδοση).

Η λίστα μας:

Πρόγραμμα	Έκδοση	Ημερομηνία τελευταίας έκδοσης	Λειτουργικό σύστημα	Σχόλια
Inkscape	0.91	12-1-2015	Windows, Mac, Linux	Το κορυφαίο δωρεάν πρόγραμμα δημιουργίας διανυσματικών γραφικών
Karbon (Calligra)		5-3-2014	Windows, Mac, Linux	Εύκολο και γρήγορο, κομμάτι μιας εξίσου χρήσιμης σουίτας!

Επεξεργασία εικόνων

Ζούμε σε ένα κόσμο όπου το Photoshop έχει γίνει συνώνυμο με την επεξεργασία εικόνας όπως η μάρκα Jeep έχει γίνει συνώνυμο με τα εκτός δρόμου αυτοκίνητα. Και όμως, υπάρχουν εξαιρετικά προγράμματα επεξεργασίας εικόνας εκεί έξω για να διαλέξετε χωρίς να αναγκαστείτε να πληρώσετε ούτε μια δεκάρα από τα υπέρογκα ποσά που ζητούν τα εμπορικά προγράμματα:

1. GIMP

To GIMP αποτελεί το σημείο αναφοράς στα δωρεάν προγράμματα επεξεργασίας εικόνας. Πολλοί θα σας πουν πως αποτελεί ένα άξιο υποκατάστατο του Photoshop, άλλοι θα σας πουν πως το GIMP μοιάζει με το Photoshop όσο ένα Lada μοιάζει με μία Mercedes. Εξαρτάται από τις ανάγκες, την ειδίκευση αλλά και την... προκατάληψη που έχει ο καθένας για  το αν ισχύει το πρώτο ή το δεύτερο.

Εμείς θεωρούμε πως το GIMP είναι ένα από τα πιο ώριμα ελεύθερα προγράμματα που υπάρχουν σε οποιαδήποτε κατηγορία και πως διαθέτουν εργαλεία που καλύπτουν την συντριπτική πλειοψηφία των χρηστών.

2. Paint.NET

To Paint.NET αρχικά δημιουργήθηκε ως ένα εναλλακτικό του Microsoft Paint που περιλαμβάνεται στα Windows. Γρήγορα όμως εξελίχθηκε σε κάτι πολύ μεγαλύτερο με αποτέλεσμα σήμερα να αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά προγράμματα δωρεάν επεξεργασίας εικόνας.

Το Paint.NET είναι πάρα πολύ εύκολο στη χρήση (ειδικά αν χρησιμοποιούσατε το Paint για τις καθημερινές σας ψιλοδουλειές), με πληθώρα δυνατοτήτων ενώ υπάρχει  υποστήριξη Ελληνικών.

3. Pixia

To Pixia αποτελεί μια εκ... Ιαπωνίας έμπνευση που αρχικά σχεδιάστηκε για επεξεργασία Anime και Manga και που μετεξελίχθηκε σε trend/τάση με αποτέλεσμα να γιγαντωθεί και να ξεπεράσει τα σύνορα της χώρας. Το πρόγραμμα προσφέρει πολλά καλούδια αν και αδικείται κάπως από το interface του που άλλοτε δείχνει παιδικό και άλλοτε δεν προσφέρει όλες τις επιλογές στα γρήγορα όπως λ.χ. κάνει το Paint.NET. Όπως και να έχει, το πρόγραμμα δεν είναι διόλου κακό. Υπάρχει και μια νέα έκδοση ονόματι Phierha η οποία κατά κάποια reviews είναι ακόμη πιο εξελιγμένη. Δυστυχώς, λόγω του ότι δεν υπάρχει επίσημη ιστοσελίδα παρά μόνο απ' ευθείας downloads από CNET και Softpedia, δεν το δοκιμάσαμε.

4. Photoplus Starter Edition

Σε αυτό το άρθρο γενικά αποφύγαμε πάμπολλες δωρεάν εκδόσεις εμπορικών προγραμμάτων για διάφορους λόγους, παρόλα αυτά, η Serif κατάφερε να... μπουκάρει στη λίστα μας, αφού η "ελαφριά" έκδοση του Photoplus είναι ένα πολύ ενδιαφέρον πρόγραμμα που προσφέρει πολλά περισσότερα από ένα τυπικό image processing ανταγωνιστή, με πολύ βοήθεια προς τον χρήστη και δυνατότητες πέραν του μέσου όρου.

Στα κατά του προγράμματος (εκτός από τα βασανιστήρια που θα περάσετε για να το κατεβάσετε) είναι το γεγονός πως αποτελεί "ελαφριά" έκδοση ενός εμπορικού προγράμματος (άρα σήμερα είμαστε αύριο δεν είμαστε) καθώς και το ότι δείχνει να έχει καιρό να εξελιχθεί.

Τέλος θα πρέπει να αναφέρουμε μια πλειάδα προγραμμάτων που δεν μπόρεσαν να χωρέσουν στη παρουσίαση μας όπως:

Τα Web based προγράμματα:

1. Pixlr.com - πολύ καλό ενώ πλέον τρέχει και σε Windows, Mac, Android και iOS
2. PicMonkey.com - εύκολο και διασκεδαστικό για γρήγορα αποτελέσματα!

Τα εγκαταλελειμμένα και shareware:

• Το CinePaint που χρησιμοποιείται από κάποιους χρήστες δεν παρουσιάστηκε γιατί απλά η ιστοσελίδα του ήταν απαξιωμένη, την στιγμή που κάναμε τη παρουσίαση αυτή.
• Το Photofiltre πάλι δεν είναι freeware και μετά από 30 ημέρες πρέπει να αγοραστεί.

Άλλα λειτουργικά:

Τέλος δεν είχαμε τη δυνατότητα να δοκιμάσουμε τα Mac only προγράμματα όπως το Seashore ή το ChocoFlop, όπως δεν είχαμε το χρόνο για το Krita που τρέχει μόνο σε Linux.

Η λίστα μας:

Πρόγραμμα	Έκδοση	Ημερομηνία τελευταίας έκδοσης	Λειτουργικό σύστημα	Σχόλια
GIMP	2.8.14	2-9-2014	Windows, Mac, Linux	Το πιο γνωστό δωρεάν πρόγραμμα επεξεργασίας εικόνας. Εύκολο και με υποστήριξη Ελληνικών. Κατεβάστε το χωρίς δεύτερη σκέψη. Μακάρι να αξιοποιούσε και την GPU του υπολογιστή..
Paint.NET	4.0.5	7-12-2014	Windows	Πολύ καλό εύκολο και ελαφρύ πρόγραμμα που δυστυχώς τρέχει μόνο σε Windows.
Pixia	6.0.1t	3-2-2015	Windows	Ενδιαφέρον πρόγραμμα, με φανατικούς υποστηρικτές ανά το κόσμο.
Photoplus Starter Edition	3	22-2-2011	Windows	Η δωρεάν έκδοση δείχνει να έχει πολύ καιρό να εξελιχθεί.

Σουίτες γραφείου

Πως θα μπορούσαμε να μην περιλάβουμε τις σουίτες γραφείου στο άρθρο μας; Άλλωστε για να γράψετε το αριστούργημα σας χρειάζεστε έναν αξιοπρεπή κειμενογράφο -εκτός και αν ονομάζεστε George R.R. Martin! Ας δούμε λοιπόν τα δωρεάν αντίστοιχα του Word, του Powerpoint και των λοιπών προγραμμάτων:

1. OpenOffice

To OpenOffice είναι η γνωστότερη δωρεάν σουίτα, ένα πρώην εμπορικό πρόγραμμα που έχει περάσει από χίλια μύρια κύματα για να φτάσει στη μορφή που βρίσκεται σήμερα.

2. LibreOffice

Το LibreOffice είναι το αντίπαλο δέος του OpenOffice με μεγάλες δυνατότητες, με υποστήριξη Ελληνικών και συνεχή ανάπτυξη από τους δημιουργούς του. Ένα must-see πακέτο προγραμμάτων!

3. FreeOffice

To FreeOffice ως μέγεθος είναι περίπου το 1/4 των OpenOffice/LibreOffice και όπως είναι φυσικό δεν διαθέτει όλες τις δυνατότητες που προσφέρουν οι παραπάνω σουίτες. Παρ' όλα αυτά, αν ψάχνετε για ένα ελαφρύ και γρήγορο πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένου, spreadsheet και παρουσιάσεων, τότε ίσως το FreeOffice να είναι αυτό που ζητάτε! Στα υπέρ, η υποστήριξη docx format -ακόμη και των encrypted αρχείων του είδους!

Παραλειπόμενα

Το WPS Office δεν πέρασε στη παρουσίαση μας, αφού είναι έκδοση 30 ημερών και μετά το πρόγραμμα κάνει "downgrade" στην "Free Home Basic edition", ενώ το Kingsoft Office δείχνει να έχει μείνει πίσω σε εξέλιξη.

Η λίστα μας:

Πρόγραμμα	Έκδοση	Ημερομηνία τελευταίας έκδοσης	Λειτουργικό σύστημα	Σχόλια
OpenOffice	4.1.1	21-8-2014	Win, Linux, OSX	Είναι λίγο αργή η διαδικασία κατεβάσματος (ίσως λόγω φόρτου server), κατά τα άλλα πρόκειται για τη παλιά καλή σουίτα που όλοι αγαπάμε
LibreOffice	4.4.0	29-1-2015	Win, Linux, Mac	Απλά ένα από τα καλύτερα δωρεάν προγράμματα που θα βρείτε - αν όχι το καλύτερο.
FreeOffice	Rev.698	-	Win, Linux, Android	Ελαφρύ με πληθώρα δυνατοτήτων.

Δημιουργία 3D εικόνων και animations (3D rendering)

Δεν θα περίμενε κανείς σε ένα τόσο πολύπλοκο και απαιτητικό τομέα όπως το 3D rendering να υπάρχουν σοβαρά προγράμματα ελεύθερου λογισμικού. Και όμως!

1. Blender

To Blender είναι το δημοφιλέστερο λογισμικό παραγωγής 3D εικόνων και animations. Το πρόγραμμα πραγματικά είναι πλήρες όσον αφορά τις δυνατότητες που περιλαμβάνουν 3D modelling, texturing, raster graphics editing, simulation (fluid / smoke / particle), sculpting, moving, κ.α. Είναι σίγουρα δύσκολο κάποιος να γίνει expert σε λίγες ώρες ή μέρες, αλλά αυτό κρίνεται φυσικό για λογισμικό τέτοιου διαμετρήματος. Επιπρόσθετα υπάρχουν δεκάδες plug ins εμπορικά και μη, ενώ το μόνο μελανό σημείο κατ' εμάς είναι η ελλιπής υποστήριξη GPU (καθώς το rendering με CPU είναι απελπισία), κάτι που πάντως διορθώνεται με την χρήση plug-ins τη στιγμή που υπάρχει δυνατότητα ακόμη και για διασύνδεση με... render farms!!

2. POV-Ray

Το POV-Ray είναι ίσως ένα από τα πιο παλιά ray tracing προγράμματα, έχοντας τις ρίζες του στη θρυλική Amiga. Το πρόγραμμα βασικά λειτουργεί με text based εντολές.

Επειδή όμως οι εποχές που παίζαμε με τη χελωνίτσα της γλώσσας προγραμματισμού LOGO έχουν περάσει ανεπιστρεπτί, έχουν δημιουργηθεί πολλοί modellers (όπως το Moray) που σας επιτρέπουν να φτιάξετε κάτι με το ποντικάκι σας και κατόπιν να το "περάσετε" στο POV-Ray προς... εμφάνιση.

3. Daz Studio

Το Daz Studio είναι άλλη μια περίπτωση copyrighted software που αν και διατηρεί αυτή του την κατάσταση, διατίθεται πλέον δωρεάν. Με δυνατότητες scene building, rigging, morphing, animation και rendering, διατείνεται πως είναι ότι καλύτερο σε σχέση με εμπορικά προγράμματα τύπου Maya και 3DS Max.

Ως είθισται η εγκατάσταση είναι ένας μικρός εφιάλτης με καταχώρηση emails κτλ, αλλά θα ανταμειφτείτε με ένα πρόγραμμα που εκτός από τεράστιες δυνατότητες, προσφέρει ευκολία και μεγάλη ταχύτητα στο rendering ενώ υπάρχουν δεκάδες απίστευτα plug ins (λέγε με Reality plug-in και σία)...

Άλλα προγράμματα:

Το Sculptris είναι ένα δωρεάν και εύκολο πρόγραμμα ψηφιακής γλυπτικής που αξίζει να δοκιμάσετε αν αυτός είναι ο τομέας σας, ενώ το Guerilla Render είναι ένα επίσης πολύ δυνατό πακέτο που όμως διαχωρίζει το δωρεάν με το επί πληρωμή με τρόπο που δεν μας επιτρέπει να το περιλάβουμε στη λίστα μας.

Πάντως ρίξτε μια ματιά στο βιντεάκι εδώ:

Η λίστα μας:

Πρόγραμμα	Έκδοση	Ημερομηνία τελευταίας έκδοσης	Λειτουργικό σύστημα	Σχόλια
Blender	2.73	20-1-2015	Win, Linux,  Mac	Το κορυφαίο πρόγραμμα που θεωρείται στάνταρ στη βιομηχανία παραγωγής 3D!
POV-Ray	3.7.0	9-11-2013	Win, Linux,  Mac	Παλιά ήταν η μόνη επιλογή για 3D rendering χωρίς να πληρώσετε μια περιουσία. Συνεχίζει να είναι ισχυρό και να δημιουργεί αριστουργήματα, αλλά η εξέλιξη του έχει μείνει πίσω..
Daz Studio	4.7	1-11-2014	Win, Mac	Ολοκληρωμένη πλατφόρμα παραγωγής 3D περιεχομένου. Δείτε μερικά renders του Daz και θα καταλάβετε!

Επίλογος

Σίγουρα αγγίξαμε μόνο την κορυφή του παγόβουνου όσον αφορά τις κατηγορίες αλλά και τα προγράμματα αυτών που εξετάσαμε. Προσπαθήσαμε παρόλα αυτά να σας δώσουμε μια ιδέα του περί τίνος πρόκειται αλλά και να σας προσφέρουμε εύκολη πρόσβαση στο ελεύθερο λογισμικό που σας παρουσιάσαμε. Ελπίζουμε να δοκιμάσετε και γιατί όχι να χρησιμοποιήσετε κάποια από αυτά τα προγράμματα στη δημιουργία μικρών και μεγάλων αριστουργημάτων!