Apple: Η νέα Microsoft που όλοι θα αγαπούν να μισούν;

Συνταξη / Επιμελεια: Θεόδωρος Χατζηκώστας | 27 Σεπτεμβριου 2010
Posted in υλικό - Γενικά Τεχνικά Θέματα

Όσοι ασχολούνται έστω και κατ' ελάχιστον με την πληροφορική, σίγουρα θα έχουν έρθει σε επαφή μια επικριτική τάση που υπάρχει στο κοινό ενάντια στην Microsoft. Τάση που σε γενικές γραμμές, οφείλεται τόσο στην επιθετική της πολιτική ενάντια σε τρίτες εταιρίες, όσο και στην θέση καθ' αυτή που κατέχει στην αγορά (=όλοι αγαπούν να μισούν τον ισχυρό) αλλά και στην ποιότητα κάποιων προϊόντων/υπηρεσιών της.

Η Apple από την άλλη, αποτελεί την ιστορία της Σταχτοπούτας της πληροφορικής, η ιστορία της εταιρίας που εισήγαγε νεοτερισμούς, που πάλεψε, και τελικά επιβίωσε και αρνήθηκε να μετατραπεί σε άλλον έναν δεινόσαυρο, όπως τόσες άλλες εταιρίες υπολογιστών της δεκαετίας του '80.  Έχοντας το ποιο αναγνωρίσιμο λογότυπο στην πληροφορική και πλέον έχοντας βάλει πόδι σε τόσες πολλές διαφορετικές αγορές (κινητά, υπολογιστές, μουσική, ταινίες κ.λπ.), είναι φυσικό, η Apple να μην μοιάζει τόσο με την εταιρία-γκαράζ που ίδρυσε ο Steve Jobs πριν πολλά πολλά χρόνια. Προς τι όμως το μένος;

Όχι μία, όχι δύο..

Κάνοντας μια πολύ μικρή ιστορική παρένθεση, θα θέλαμε να τονίσουμε ένα απίστευτο ρεκόρ της Apple, αυτό των... τεσσάρων (!) μεταβάσεων σε αρχιτεκτονική επεξεργαστή, όπου από τον 8bit 6502 υπήρξε η μετάβαση στον 680xx, από αυτόν στον PPC και από τον PPC στους x86-x64 που έχουν τα κοινά PC. Είναι πραγματικά αξιοθαύμαστο το γεγονός πως η Apple κατάφερε παρά τις τέσσερις ριζικές αλλαγές αρχιτεκτονικής, να διατηρήσει -και να αυξήσει- την βάση των χρηστών της.

Είναι η Apple, εταιρία υπολογιστών;

Η Apple σήμερα, κάθε άλλο από ένας απλός κατασκευαστής υπολογιστών είναι. Η εταιρία έχει μεγάλα κέρδη από δευτερεύοντα προϊόντα, όπως το iPod (και το on-line κατάστημα μουσικής που το συνοδεύει), το iPhone, το iPad (και το κατάστημα.. εφαρμογών που τα συνοδεύουν), καθώς και πολλά τρίτα προγράμματα για Mac υπολογιστές. Αυτή ακριβώς η "επέκταση" της Apple (που από το 2007 μετονομάστηκε από Apple Computer σε Apple Inc για να τονίσει αυτό το γεγονός), έχει φέρει μεν έσοδα και επιτυχίες στην εταιρία, με το τίμημα όμως του να αποκτά σιγά αλλά σταθερά μια βάση "εχθρών", τόσο για τις πρακτικές της, όσο και για τα προϊόντα της, καθ' αυτά. Προστιθέμενοι δε με τους μόνιμους αντι-Mac χρήστες (βλ. PC χρήστες που από το '80 ακόμη κριτικάρουν την εταιρία), δημιουργούν ένα ενδιαφέρον αρνητικό ρεύμα στην εταιρία με σήμα το μήλο. Ποιες είναι αλήθεια όμως οι κυριότερες επικρίσεις;

Κόστος

Οι Apple υπολογιστές είναι πολύ ακριβοί για αυτό που προσφέρουν. Αυτό πρόκειται και για ένα μόνιμο σημείο τριβής μεταξύ φανατικών φίλων και εχθρών της εταιρίας. Χρήστες από τον χώρο των PCs θεωρούν τραγικά υπερτιμολογημένα τα Apple σε σύγκριση με τα κοινά PC.

Μάλιστα, μετά την τελευταία μετάβαση (όπου πλέον τα Apple ουσιαστικά αποτελούνται  κατά 99% από PC hardware), είναι ποιο εύκολες και συχνές τέτοιου είδους συγκρίσεις. Χρήστες που εναντιώνονται στα Apple, "κράζουν" όχι μόνο το γεγονός πως αυτά ουσιαστικά είναι "ένα PC με ωραίο design και διαφορετικό λειτουργικό σύστημα" αλλά δεν ξεχνούν να υπενθυμίζουν και την μόνιμη απάντηση των Mac χρηστών στην προ-μετάβασης εποχή, όπου θεωρούσαν πως η μαγεία των Mac είχε να κάνει με το custom hardware, δηλαδή τα "μαγικά" τσιπάκια γραφικών ή τους ουτοπικούς PPC επεξεργαστές, που στα 2GHz απέδιδαν καλύτερα από τους 3.6GHz επεξεργαστές της Intel (?). Πλέον, η ίδια η Apple έχει ακυρώσει αυτό το επιχείρημα της βάσης της, και αυτοπροσδιορίζει την διαφορετικότητα της, στο design και στο λειτουργικό της, σύστημα.

Όσον αφορά το κόστος, η ίδια η εταιρία απαντάει στις επικρίσεις με διάφορες μελέτες που αναφέρουν πως οι χρήστες Apple έχουν κατά μέσο όρο λιγότερο χρόνο service και καλύτερη αποδοτικότητα σε σχέση με αυτούς που χρησιμοποιούν PC. Δεν θα μπορούσαμε να διαφωνήσουμε με αυτό, αλλά ας μην ξεχνάμε πως το κόστος συντήρησης και η αξιοπιστία, εξαρτώνται από τον εκάστοτε κατασκευαστή/συναρμολογητή PC και δεν αφορούν όλα τα PC ως μία οντότητα.

Κλειστό σύστημα

Ένα άλλο σημείο στο οποίο πολλοί συγκεντρώνουν τα πυρά τους, είναι το γεγονός πως η Apple από τα γεννοφάσκια της, ήθελε να έχει έλεγχο πάνω στο υλικό που πουλούσε. Ως αποτέλεσμα αυτού, υπήρξαν δεκάδες custom περιφερειακά (που δούλευαν μόνο για Apple) και τα οποία διαχώριζαν την εταιρία από τον κόσμο των PCs. Ακόμη και όταν αναγκάστηκε να υιοθετήσει βιομηχανικά στάνταρ, όπως AGP/PCIe θύρες ή standard RAM modules, και πάλι βρήκε τρόπο να τα κλειδώσει. Για παράδειγμα, μία μνήμη των 2GB τρίτου κατασκευαστή,  κοστίζει Χ. Η αντίστοιχη (που είναι και ίδια ουσιαστικά) που έχει την ταμπέλα "Apple Certified" κοστίζει Χ+Y, όπου το Y είναι ένα ιδιαίτερα ακριβό καπέλο. Αυτός ο έλεγχος υφίσταται σε όλους τους τομείς, και ουσιαστικά δείχνει και την φιλοσοφία της Apple: Από το Apple Store, από την αυτολογοκρισία του... πορνό ή το άτυπο εμπάργκο του Flash πρότυπου,  η Apple δείχνει σε κάθε τόνο πως δεν θέλει να γίνει ξέφραγο αμπέλι σαν τα PC, και πως πάντα θα έχει τον τελευταίο λόγο για το τι μπορεί και κυρίως το τι ΔΕΝ μπορεί να κάνει κάποιος με τα προϊόντα της.

Αυτό δημιουργεί μεγάλες τριβές με hackers και προγραμματιστές ελεύθερου λογισμικού, οι οποίοι γενικά δεν... σηκώνουν μύγα στο σπαθί τους. Ως αποτέλεσμα, έχουμε γίνει μάρτυρες δεκάδων "σπασιμάτων" όπως εκδόσεις του MacOS που μπορούν να τρέξουν σε κανονικά PC (κάτι που η Apple μέσω μηνύσεων προσπαθεί να σταματήσει), ή πειραγμένα λειτουργικά σε iPhone.

Έμμεση διαφήμιση 

Έχοντας την υποστήριξη (προφανώς με το αζημίωτο) των κινηματογραφικών studio, η Apple είναι ίσως η μεγαλύτερη έμμεσα διαφημιζόμενη εταιρία στον κόσμο (αυτό που οι Αμερικανοί αποκαλούν product placement). Αρκεί να προσέξετε το λογότυπο της στις σειρές ή ταινίες που παρακολουθείτε για να ασπαστείτε το ανέκδοτο που λέει πως «...αν οι εξωγήινοι έχουν μια άποψη για τους ανθρώπους μέσω των τηλεοπτικών εκπομπών, τότε θα νομίζουν πως το 95% της γης, χρησιμοποιεί Mac»!

iPod

Το απίστευτα επιτυχημένο player μουσικής που συνδυάστηκε με το ακόμη ποιο πετυχημένο ηλεκτρονικό κατάστημα της Apple, αποτελεί και αυτό ένα ακόμη σημείο τριβής. Ο λόγος; Το γεγονός πως η μουσική που κατέβαζε ο χρήστης έως μέχρι πέρσι, είχε DRM (Digital Right Management) προστασία, και ουσιαστικά περιόριζε και ταλαιπωρούσε τους χρήστες στην ακρόαση από τρίτες συσκευές. Εν τέλει η Apple αναγκάστηκε να πουλάει και "ξεκλείδωτα" τραγούδια στους πελάτες, απόρροια -σύμφωνα με πολλούς- του ανταγωνισμού που υπέστη από την Amazon.

iPhone

Ο καρπός της Apple που την έκανε να δημιουργήσει... νέους εχθρούς, δεν είναι άλλο από το iPhone, το έξυπνο τηλέφωνο με τεχνολογία multitouch που πραγματικά σάρωσε τον κόσμο και μετατράπηκε σε ενός είδους pop-icon gadget. Οι επικριτές δεν έχασαν την ευκαιρία λοιπόν να υπερβάλλουν πέραν του δέοντος όταν το τελευταίο μοντέλο παρουσίασε προβλήματα με την κεραία, ενώ οι επικρίσεις συνεχίστηκαν και για την συνεργασία με την Foxconn, όπου αποκαλύφθηκε πως τα πανάκριβα iPhone των €500 και €700, κατασκευάζονται σε εργοστάσια όπου οι εργάτες ζούσαν και δούλευαν κάτω από άθλιες συνθήκες. Η Apple απαίτησε βελτιώσεις στο επίπεδο διαβίωσης και εργασίας, και μάλιστα φημολογείται πως αυτή πίεσε (και πλήρωσε) τις αυξήσεις που δόθηκαν, αλλά η PR ζημιά (με τις επανειλημμένες αυτοκτονίες εργατών) είχε ήδη γίνει.

iPad

Και φυσικά φτάνουμε στο iPad, το οποίο και αποτέλεσε άλλη μια καινοτομία της εταιρίας. Στην αρχή υπήρξε η μουρμούρα πως η Apple πουλούσε κάτι που "δεν το χρειάζεται κανένας". Κατόπιν άρχισαν οι χοροί των μηνύσεων (από την Nokia για παραβίαση πατεντών) και ακολούθησαν διαφημίσεις άλλων ανταγωνιστών που είναι σχεδόν φωτογραφικές:

Μουρμούρα ακόμη και εκεί που δεν υπάρχει θέμα

Πριν από λίγες ημέρες, μία φοιτήτρια ονόματι Chelsea Kate Isaacs, δημοσίευε την αλληλογραφία της με τον Steve Jobs (ο οποίος τείνει να απαντάει σε αρκετά mails) όπου αφού η ίδια του είχε ζητήσει βοήθεια ώστε να... ολοκληρώσει μία εργασία της, εκείνος αρχικά της απάντησε πως αυτή δεν είναι η δουλειά της Apple (να βγάλει η φοιτήτρια καλούς βαθμούς), και αφού αυτή συνέχισε να πιέζει, εν τέλει πήρε μια μάλλον οργισμένη απάντηση του στυλ "Παράτα μας" (ή όπως αλλιώς μεταφράζεται το "Please leave us alone"). Φυσικά αυτό δεν έμεινε ασχολίαστο από τον τύπο, πράγμα πραγματικά άδικο για την Apple αλλά και για τον Jobs (κάνε το καλό μετά σου λέει...).

Apple: Μια προσωποπαγής εταιρία;

Όταν ο Steve Jobs εκδιώχθηκε από την Apple, αυτή πραγματικά πήρε τον κατήφορο, σε βαθμό που πολλοί προέβλεπαν το κλείσιμο της, όπως συνέβη με τόσες άλλες εταιρίες του χώρου. Η επιστροφή του σε αυτή, όχι απλά την έσωσε, αλλά της έδωσε νέα ζωή. Αυτό το γεγονός, έχει και τις παρενέργειες του, με πολλούς να θεωρούν πως η ιδέα του ότι Apple=Steve Jobs είναι πρόβλημα για μία τόσο μεγάλη εταιρία. Π.χ. τα προβλήματα υγείας του Jobs ή μία παρουσίαση νέων προϊόντων που δεν δείχνουν "επαναστατικά" τείνει πάντα να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην αγορά και το χρηματιστήριο, όσον αφορά την Apple. Εύλογα λοιπόν γεννιέται το ερώτημα, μετά τον Steve Jobs, τι; Ένα ερώτημα που π.χ. η Microsoft έχει απαντήσει εδώ και πολύ καιρό.

Θα γίνει η Apple η νέος σουπερ-κακός της πληροφορικής;

Οι "I'm a Mac" (και αντίστοιχες "I'm a PC") διαφημίσεις, έχουν γίνει πηγή έμπνευσης για πολλούς!

Όταν κάποιος γίνεται ισχυρότερος, τόσο αποκτά και ισχυρότερους εχθρούς. Η Apple δεν εξαιρείται από αυτόν τον κανόνα. Το θέμα είναι εκτός από τις εταιρικές κόντρες, κατά πόσο η Apple είναι user-friendly, και εκεί πάσχει πραγματικά. Αν η Microsoft κατάφερε να πετύχει επειδή πρακτικά ενστερνίστηκε την ανοιχτή αρχιτεκτονική, η Apple ακολουθεί τον εντελώς ανάποδο δρόμο, αυτόν του πλήρους ελέγχου της χρήσης των προϊόντων της, σε βαθμό που είναι κάπως αστείο ο Jobs να ειρωνεύεται της διαδικασία ενεργοποίησης των Windows όταν τα συγκρίνει με το δικό του (MacOS) λειτουργικό, την ίδια ώρα που δεν αφήνει κανέναν άλλο υπολογιστή πλην των Mac να το τρέξει!

Πάντως η Apple δεν είναι η μόνη εταιρία που διεκδικεί τον τίτλο του χαλίφη στην θέση του χαλίφη. Το ίδιο συμβαίνει και με άλλους γίγαντες, όπως π.χ. η Google, όπου το σκάνδαλο με την καταγραφή δεδομένων από ξεκλείδωτα ασύρματα δίκτυα την έχει βάλει στο στόχαστρο των απανταχού κραχτών του IT χώρου.

Θα εκθρονιστεί η Microsoft από τον διόλου κολακευτικό άτυπο τίτλο του "σουπερ κακού της πληροφορικής"; Ίσως. Θα είναι η Apple αυτή που θα τα καταφέρει; Αν συνεχίσει να έχει επιτυχίες, πολύ πιθανόν!

Όπως και να έχει, εμείς, δεν έχουμε παρά να χαλαρώσουμε, και γιατί όχι, να γελάσουμε, με την εφευρετικότητα των κωμικών πάνω στο θέμα: