Διαφήμιση
( 3 ψήφοι )
Ευρετήριο Άρθρου
Τεχνολογικό χάσμα και ελλειματική ανάπτυξη
- Καινοτομούν οι ελληνικές επιχειρήσεις;
- Τεχνολογικός μετασχηματισμός και διεθνείς άμεσες επενδύσεις
- Οικονομική προσαρμογή και καινοτομία μετά την κρίση
- Χρηματοδοτούμενα έργα έρευνας και αποτελέσματα καινοτομίας
- Ηλεκτρονική διακυβέρνηση
- Ανοιχτό λογισμικό
- Εθνική ερευνητική πολιτική...
- Η δραστηριότητα ευρεσιτεχνιών
- dot-communism
Όλες οι Σελίδες
Ηλεκτρονική διακυβέρνηση
Ο «άρτος ο επιούσιος» της διοικητικής μεταρρύθμισης
Γιάννης Καλογήρου, αν. καθηγητής τεχνολογικής οικονομικής και βιομηχανικής στρατηγικής στο ΕΜΠ, Πέτρος Καβάσαλης, αν. καθηγητής πληροφορικής στο πανεπιστήμιο Αιγαίου

Κατά την τρέχουσα αντίληψη η ηλεκτρονική διακυβέρνησηπροσλαμβάνεται με έναν ατελή και ατελέσφορο τρόπο .Εξισώνεται συχνά με κάποιο site ή portal που δημιουργεί ένας δημόσιος οργανισμός ή ένας δήμος για να παρέχει ενημέρωση και κάποιες στοιχειώδεις ηλεκτρονικές υπηρεσίες. Ακόμη χειρότερα, η προώθηση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης ταυτίζεται με ένα πακέτο ασυντόνιστων, αποσπασματικών, πολλές φορές κακοσχεδιασμένων και ασύνδετων μεταξύ τους έργων πληροφορικής και επικοινωνιών που υλοποιούνται από τους διάφορους φορείς της Δημόσιας Διοίκησης και της Αυτοδιοίκησης. Ωστόσο η ηλεκτρονική διακυβέρνηση δεν μπορεί να προκύψει αυτόματα από ένα απλό άθροισμα τέτοιων έργων. Δεν πρόκειται για μια απλή εμφύτευση των αναγκαίων πληροφορικών συστημάτων και δικτυακών υποδομών στον κορμό του δημοσίου τομέα. Αλλωστε η τεχνολογία δεν είναι αυτοσκοπός.
Σημασία έχει η οργανική ενσωμάτωση των Τεχνολογιών Πληροφορικής για:
1) την ποιότητα της δημοκρατίας (καθώς διευκολύνει την καλύτερη τεκμηρίωση των δημόσιων πολιτικών, την ποιότητα των αποφάσεων και τον έλεγχο της υλοποίησής τους, την κοινωνική διαβούλευση και δικτύωση),
2) την εξοικονόμηση πόρων μέσω της αποδοτικότερης διαχείρισής τους (στους προϋπολογισμούς, στις κρατικές προμήθειες, στα τεχνικά έργα, στα τηλεπικοινωνιακά τέλη),
3) την οικονομία της γνώσης, καθώς διαμορφώνει ένα απόθεμα γνώσης που είναι διαθέσιμο στην κοινωνία και που παράγεται από και για τον δημόσιο τομέα,
4) την καλύτερη οργάνωση και εξυπηρέτηση πολιτών, επαγγελματιών και επιχειρήσεων (μέσω της παροχής ηλεκτρονικών υπηρεσιών σε πραγματικό χρόνο),
5) τον εκσυγχρονισμό του κράτους (καθώς ο πολεοδομικός σχεδιασμός, η φορολογία ή η διαχείριση δικτυακών υποδομών θα έχουν την κατάλληλη τεχνολογική υποστήριξη) και
6) την οικοδόμηση μιας νέας σχέσης εμπιστοσύνης κράτους- πολιτών με κύριο γνώρισμα τη διαφάνεια.

Η ανάπτυξη της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης (με άλλα λόγια, η λειτουργική και αναπτυξιακή αξιοποίηση των ΤΠΕ) είναι πολύτιμη
και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) στις λειτουργίες και στις δραστηριότητες του δημοσίου τομέα και στον τρόπο οργάνωσης της εργασίας των δημοσίων λειτουργών. Κλειδί για τη λειτουργική και αναπτυξιακή αξιοποίηση των ΤΠΕ αποτελεί η διασύνδεση των τεχνολογικών επενδύσεων με την ανθρώπινη προσπάθεια για την αξιοποίησή τους. Οπως χαρακτηριστικά επισημαίνει ο ευρωπαίος πρεσβευτής για την Καινοτομία Βengt-Εke Lundval, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Αalborg (στη Δανία): «Η αξιοποίηση των ΤΠΕ πρέπει να συνδεθεί με τη διαχείριση και την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού,που υπερβαίνει την αναγκαία κατάρτιση. Οι άνθρωποι και όχι η τεχνολογία είναι το κλειδί για την ανάπτυξη της καινοτομίας».O Lundval, αναφερόμενος στη μακρόχρονη προσπάθεια της Δανίας να γίνει η πιο προωθημένη χώρα στην αξιοποίηση των ΤΠΕ, επισημαίνει ότι αρχικά οι σχετικές επενδύσεις οδήγησαν σε μείωση της παραγωγικότητας και μόνον όταν συνδυάστηκαν με την ανάπτυξη και την εξοικείωση του ανθρώπινου δυναμικού οδήγησαν σε οφέλη παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας. Η αξιοποίηση των ΤΠΕ προϋποθέτει και απαιτεί συμπληρωματικά: ενεργά ανθρώπινα δίκτυα, τεχνική υποστήριξη, οργανωτικές και θεσμικές αλλαγές, αλλαγές στην οργάνωση της εργασίας και, κυρίως, αλλαγές στις νοοτροπίες (π.χ., καταπολέμηση της τεχνοφοβίας), στις αντιλήψεις, στις συμπεριφορές.
Συνοψίζοντας, η ηλεκτρονική διακυβέρνηση αποτελεί μια νέα κουλτούρα και ένα αναγκαίο εγχείρημα κοινωνικο-τεχνολογικής αλλαγής με σημαντικά οικονομικά και αναπτυξιακά οφέλη.

Η επικαιρότητα της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και τα σημερινά μεγάλα διακυβεύματα της δημόσιας πολιτικής
Η ηλεκτρονική διακυβέρνηση αποτελεί σήμερα μια από τις βασικές προϋποθέσεις για την επιτυχή αντιμετώπιση σημαντικών προβλημάτων της χώρας και μπορεί να υποστηρίξει πολιτικές πρωτοβουλίες μεγάλης εμβέλειας που προωθεί η νέα κυβέρνηση. Συγκεκριμένα, η ηλεκτρονική διακυβέρνηση συνδέεται κατ΄ αρχάς με τη διοικητική μεταρρύθμιση, την ορθολογική διαχείριση των δημόσιων οικονομικών, την πολιτική με επίκεντρο την εξυπηρέτηση του πολίτη και ευρύτερα με την αναζωογόνηση του αναπτυξιακού προτύπου της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας. Ταυτόχρονα είναι απαραίτητη η διασύνδεση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης με μεγάλους πολιτικούς στόχους, για να δοθεί μια ιδιαίτερη ώθηση στο ίδιο το εγχείρημα της λειτουργικής αξιοποίησης των ΤΠΕ στη Δημόσια Διοίκηση και στην Αυτοδιοίκηση.

Η ηλεκτρονική διακυβέρνηση είναι μια δύσκολη υπόθεση, ειδικότερα στη χώρα μας
Η περιπέτεια της αξιοποίησης της πληροφορικής στην ελληνική Δημόσια Διοίκηση έχει μια μακρά ιστορία περιορισμένων επιτυχιών και επαναλαμβανόμενων αδυναμιών. Τρεις παράγοντες προσφέρουν κάποια εξήγηση:
Πρώτον, η νέα τεχνολογία διαχέεται εύκολα όταν διατίθεται ενσωματωμένη σε τελικά καταναλωτικά προϊόντα (π.χ. κινητή τηλεφωνία, DVD), ενώ η αξιοποίησή της δυσχεραίνεται όταν απαιτείται αφομοίωση, εμβάθυνση και οργανική διασύνδεση
με την οργάνωση της εργασίας και της παραγωγής.
Δεύτερον, η εμμονή στα μεγάλα «ολοκληρωμένα» συστήματα (τις «φάλαινες» της πληροφορικής) και η ελλιπής αντίληψη των καινοτομιών που επιφέρει το Διαδίκτυο στη δομή και στην αρχιτεκτονική των συστημάτων και των παρεχομένων υπηρεσιών (π.χ. Service Οriented Αrchitecture).
Τρίτον, τα έργα πληροφορικής στη Δημόσια Διοίκηση, στη χώρα μας, σχεδιάζονται κατά κανόνα με βάση τις «έτοιμες λύσεις» που διαθέτει ο εκάστοτε προμηθευτής/ανάδοχος και όχι με τις πραγματικές ανάγκες των χρηστών, που άλλωστε- με λίγες εξαιρέσεις- έχουν μικρή γνώση και ακόμη μικρότερη ανάμειξη στον κύκλο της υλοποίησής τους. Τα έργα αυτά, κατά κανόνα, υλοποιούνται σε κλίμακα μεγέθους δυσανάλογη με τις πραγματικές απαιτήσεις, με μεγάλη χρονική καθυστέρηση και σε αναντιστοιχία με τον τεχνολογικό κύκλο που είναι σαφώς βραχύτερος. Ετσι, ένα έργο πληροφορικής συρρικνώνεται στην απλή διαχείριση μιας σύμβασης και απομακρύνεται από την επίλυση του προβλήματος για την αντιμετώπιση του οποίου σχεδιάστηκε.

«Τι να κάνουμε»
Η αποτελεσματική προώθηση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης περιλαμβάνει παρεμβάσεις σε τρεις άξονες:

α) Μετατροπή του κράτους σε ευφυή χρήστη ΤΠΕ Ολη η αλυσίδα παραγωγής διοικητικού έργου οφείλει να ψηφιοποιείται στην πηγή. Η αυτοματοποίηση των διαδικασιών, η εξοικείωση των δημοσίων υπαλλήλων με τη χρήση των ΤΠΕ και η σταδιακή διαμόρφωση ενός περιβάλλοντος που επιτρέπει την ηλεκτρονική διεκπεραίωση των εργασιών, η συγκρότηση μηχανισμών υποστήριξης της χρήσης, η πλήρης αξιοποίηση του Δικτύου «Σύζευξις», η διαλειτουργικότητα μεταξύ των πληροφορικών συστημάτων του δημόσιου τομέα σε όλες της τις πτυχές (νομοθετική, τεχνολογική, επιχειρησιακή, σημασιολογική) και η αποκατάσταση μιας συνεχούς ροής πληροφοριών και εγγράφων που κάνει περιττή τη συνεχή παρουσία των πολιτών σε διάφορες δημόσιες υπηρεσίες για τη διεκπεραίωση των υποχρεώσεών τους προς τη Διοίκηση (π.χ., ηλεκτρονική διακίνηση πιστοποιητικών μεταξύ δύο υπηρεσιών του Δημοσίου), σε συνδυασμό με πολιτικές και τεχνικές προστασίας των προσωπικών δεδομένων, αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για μια τέτοια εξέλιξη.

β) Αναβάθμιση του κράτους σε ικανό και απαιτητικό αγοραστή Η επιτυχής υλοποίηση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης απαιτεί την αλλαγή στον τρόπο υλοποίησης έργων ΤΠΕ με τη μετατόπιση της έμφασης στο επίπεδο των προσφερομένων υπηρεσιών, την υιοθέτηση λειτουργικών προδιαγραφών, ανοιχτών προτύπων και αρχιτεκτονικών και τη χρήση ανοιχτού λογισμικού, με τη σταδιακή και σπονδυλωτή ανάπτυξη ευέλικτων λύσεων που στηρίζονται στην αξιοποίηση του Διαδικτύου (τα «δελφίνια» της πληροφορικής), την ανάπτυξη μιας εφαρμογής για την πολλαπλή επαναχρησιμοποίησή της, τη συμμετοχή των χρηστών στον σχεδιασμό ενός έργου ΤΠΕ από την αρχική σύλληψη ως την παραγωγική λειτουργία του, την υιοθέτηση συνεργατικών πρακτικών και την αξιοποίηση νέων εργαλείων και τάσεων (cloud computing, software as a service, virtualization κτλ.), με την ανακατανομή των προϋπολογισμών των έργων με τη διάθεση περισσότερων πόρων για τον σχεδιασμό και την παρακολούθηση της υλοποίησης, την ενεργοποίηση των υποψηφίων χρηστών και την υποστήριξη της λειτουργίας τους. Αναφέρουμε ως επιτυχή παραδείγματα άσκησης αυτού του ρόλου του κράτους το Εθνικό Δίκτυο Ερευνας και Τεχνολογίας (http://www. grnet.gr) και, πιο πρόσφατα, το υπό ολοκλήρωση, πιλοτικό, Ενιαίο Διαδικτυακό Περιβάλλον ΟΤΑ για την παροχή Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών της ΚΕΔΚΕ.

γ) Πολιτικές για την ανασυγκρότηση της βιομηχανίας πληροφορικής Η ανάπτυξη μιας απαιτητικής και προωθημένης δημόσιας ζήτησης σε συνδυασμό με τον νέο τρόπο σχεδιασμού και υλοποίησης έργων ΤΠΕ και σε συνεργασία με ακαδημαϊκούς και ερευνητικούς φορείς μπορεί να ωθήσει στον αναπροσανατολισμό και στην αναδιάρθρωση της βιομηχανίας πληροφορικής στην Ελλάδα μέσω του μετασχηματισμού των υφισταμένων επιχειρήσεων (και της ανάδειξης νέων) που επενδύουν στη γνώση και στο ανθρώπινο δυναμικό και αναζητούν ευκαιρίες και στις διεθνείς αγορές. Επιπροσθέτως, οι πολιτικές αυτές μπορούν να οδηγήσουν σε αλλαγές στον τρόπο παραγωγής καινοτομιών προς ένα πιο συνεργατικό, ανοιχτό και κατευθυνόμενο από τη χρήση νέο υπόδειγμα.
Εν κατακλείδι, η ηλεκτρονική διακυβέρνηση δεν είναι και δεν πρέπει να είναι το «παντεσπάνι» της Δημόσιας Διοίκησης. Είναι ο «άρτος αυτής ο επιούσιος».


δημοψήφισμα

Νέα επικαιρότητας: Ποιότητα ή ποσότητα;