Διαφήμιση
( 6 ψήφοι )
Ευρετήριο Άρθρου
Προς την εποχή του ψηφιακού βιβλίου
- ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΣ ΔΕΝ ΘΑ ΔΙΑΒΑΖΟΥΝ ΟΠΩΣ ΕΜΕΙΣ
- ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΔΑΙΜΟΝΙΑ
- ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΚΔΟΤΙΚΟ ΚΟΣΜΟ
- ΕΞΕΛΙΞΗ ΄Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ;
- ΕΠΕΙΤΑ ΑΠΟ ΠΕΡΙΠΟΥ 600 ΧΡΟΝΙΑ ΤΥΠΟΓΡΑΦΙΑΣ
Όλες οι Σελίδες

 

 

ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΔΑΙΜΟΝΙΑ

E-book readerΗ ανθρώπινη φύση θέλει χρόνο για να υιοθετήσει καθετί νέο και αυτό σημαίνει ότι πρέπει να προετοιμαστούμε

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΓΑΡΟΥΦΑΛΛΟΥ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΤΟΥ Α ΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Είναι σχεδόν σίγουρο ότι όταν ο Vannevar Bush το 1945 δημοσίευε την ιδέα μιας μηχανής διαχείρισης της γνώσης, την οποία ονόμασε «Memex», δεν πίστευε ότι ξεκινούσε μια συζήτηση γύρω από την ηλεκτρονική δημοσίευση η οποία θα συνεχιζόταν ως τις μέρες μας. Στο «Memex» θα μπορούσε κάποιος να αποθηκεύσει βιβλία (σε ηλεκτρονική μορφή), μουσική, εικόνες, περιοδικά και εφημερίδες, να αναζητήσει πληροφορίες, να περιδιαβεί τεκμήρια που θα συν δέονταν μεταξύ τους δίνοντας στον χρήστη δυνατότητες που δεν μπορούσε τότε να τις χωρέσει ο νους του ανθρώπου. Ήμαστε ούτως ή άλλως στην προ ηλεκτρονικού υπολογιστή εποχή. Εξήντα πέντε χρόνια μετά, ο προβληματισμός δεν είναι αν θα έχουμε βιβλία σε ηλεκτρονική μορφή, αλλά αν θα έχουμε έντυπα βιβλία.

Το πρώτο ηλεκτρονικό βιβλίο εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1987 με τη δημοσίευση της νουβέλας του Michael Joyce «Afternoon, a story». Από τότε η «ηλεκτρονική λογοτεχνία» έκανε την επανεμφάνισή της δυναμικά στις 15 Μαρτίου του 2000, όταν ο Stephen King διέθεσε αποκλειστικά σε ηλεκτρονική μορφή το βιβλίο του «Riding the Bullet» αντί 2,50 δολαρίων. Τις πρώτες 24 ώρες το βιβλίο πούλησε πάνω από 400.000 αντίτυπα, προκαλώντας την κατάρρευση του συστήματος προμήθειας του βιβλίου και δίνοντας το έναυσμα στους εκδότες που παρακολουθούσαν το εγχείρημα να προβληματιστούν για το μέλλον του ηλεκτρονικού βιβλίου.

Αξίζει να σταθούμε σε ένα παράδειγμα στον χώρο του βιβλίου, στο πρόγραμμα Gutenberg που τα τελευταία 20 χρόνια προσφέρει δωρεάν πρόσβαση σε ψηφιοποιημένα βιβλία. Το Gutenberg δίνει πρόσβαση σήμερα σε πάνω από 30.000 βιβλία τα οποία δεν υπόκεινται στον νόμο περί πνευματικών δικαιωμάτων.

Από την άλλη πλευρά, δημιουργούνται ψηφιακές βιβλιοθήκες ως μια προσπάθεια να δοθεί εύκολη και γρήγορη πρόσβαση στην πληροφορία, στα ηλεκτρονικά βιβλία, αλλά και να διατηρηθεί το σπάνιο υλικό που κατέχουν οι πολιτιστικοί οργανισμοί. Αυτά όλα συνέβαιναν πολύ πριν από το εγχείρημα της Google Books. Ακολούθησαν αξιόλογες προσπάθειες, όπως αυτή της Ευρώπης να δημιουργήσει τη δική της ψηφιακή βιβλιοθήκη με πολιτιστικό περιεχόμενο, τη Europeana, η οποία στο τέλος του 2011 υπολογίζεται ότι θα έχει πάνω από 20 εκατομμύρια τεκμήρια (βιβλία, εικόνες, video, ηχητικά τεκμήρια, παρτιτούρες κ.ά.).

Η ηλεκτρονική έκρηξη των πληροφοριών (και εδώ ο παγκόσμιος ιστός έχει παίξει καταλυτικό ρόλο) και η ραγδαία ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών έχουν κάνει τους χρήστες, κυρίως τους νέους, να είναι πιο δεκτικοί στις νέες τεχνολογικές εφαρμογές και η προσαρμογή τους στο ηλεκτρονικό έντυπο να μην ακολουθείται από ιδιαίτερες αντιστάσεις. Η ιστορία μάς έχει διδάξει ότι η τεχνολογία, όποια ανάπτυξη κι αν έχει και ό,τι καινοτόμες εφαρμογές κι αν προσφέρει, είναι το μέσο με το οποίο ο ανθρώπινος παράγοντας καθορίζει τις αλλαγές και τις προσαρμογές στα νέα δεδομένα.

Το ελληνικό ηλεκτρονικό βιβλίο είναι ακόμη σε νηπιακή ηλικία. Είναι όμως θετικό το γεγονός να βλέπει κάποιος, έστω και με κάποια καθυστέρηση, εκδότες να εκδίδουν ηλεκτρονικά βιβλία και να σχεδιάζουν το ψηφιακό τους μέλλον, φορείς όπως το υπουργείο Παιδείας, το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) και ο Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης Έργων του Λόγου (ΟΣΔΕΛ) να προβληματίζονται και να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες, συγγραφείς να επαναπροσδιορίζουν τον ρόλο τους σε αυτό το νέο πεδίο δράσης, βιβλιοπώλες να διεκδικούν κομμάτι του ψηφιακού γίγνεσθαι, βιβλιοθήκες να προσαρμόζονται στα νέα δεδομένα και βιβλιοθηκονόμους να λειτουργούν ως διαχειριστές μετάδοσης της ηλεκτρονικής γνώσης προς το κοινό τους.

Σε αυτό το νέο τοπίο εκδοτικής παραγωγής που εμπλέκει περισσότερους φορείς, επαγγέλματα και επιστήμονες απ’ όσους φανταζόμασταν, το ηλεκτρονικό βιβλίο ήρθε για να μείνει, ήρθε για να δημιουργήσει νέα δεδομένα στον χώρο του βιβλίου. Καλό είναι λοιπόν όλοι μας να αποδαιμονοποιήσουμε κάποια πράγματα γύρω από το ηλεκτρονικό βιβλίο. Παρακάτω παρουσιάζω δέκα σημεία στα οποία θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ;

Σε αυτό το ερώτημα δυστυχώς δεν έχουμε καταλήξει σε έναν κοινά αποδεκτό ορισμό. Το ηλεκτρονικό ή ψηφιακό βιβλίο είναι η μεταφορά ή η έκδοση του έντυπου βιβλίου σε ηλεκτρονική μορφή, που δίνεται πρόσβαση σε αυτό μέσω μιας διαδικτυακής πλατφόρμας ή άλλων εφαρμογών. Αυτός είναι ένας ορισμός που νομίζω ότι είναι πιο κοντά στους έλληνες εκδότες.

Το ηλεκτρονικό βιβλίο περιέχει τέσσερις διαστάσεις: το μέσο, το περιεχόμενο και τη μορφή του αρχείου, τη συσκευή ανάγνωσης και τον τρόπο παράδοσης του αρχείου. Κατά συνέπεια, ένα ηλεκτρονικό βιβλίο μπορεί να είναι μεν, κατά μια έννοια, η μεταφορά του έντυπου σε ηλεκτρονική μορφή, αλλά ένα τέτοιο βιβλίο γεννήθηκε ηλεκτρονικά αλλά δεν ολοκληρώθηκε ποτέ.

Το ηλεκτρονικό βιβλίο μπορεί να είναι απλό ψηφιακό κείμενο, πολυμεσικό, διαδραστικό· με δυνατότητα αναζήτησης κειμένου, δημιουργίας σημειώσεων από τον αναγνώστη, δημιουργίας σχέσεων αλληλεπίδρασης με τον αναγνώστη, εύκολα προσβάσιμο από πληθώρα μέσων και εφαρμογών (κινητά τρίτης γενιάς, ηλεκτρονικούς υπολογιστές, Διαδίκτυο, ειδικές συσκευές ανάγνωσης κτλ.), καθώς και με δυνατότητα αποθήκευσης, εκτύπωσης και επεξεργασίας του κειμένου. Ας δούμε μαζί δύο παραδείγματα:

Ενα βιβλίο μαγειρικής το οποίο ο χρήστης το «διαβάζει» από τον φορητό του υπολογιστή με σκοπό να μαγειρέψει μια μακαρονάδα. Ο πρωταγωνιστής μας μπορεί να ψάξει, να εντοπίσει και να τυπώσει τη συνταγή που τον ενδιαφέρει. Έχει επίσης τη δυνατότητα να παρακολουθήσει μέσω ενός βίντεο τον αγαπημένο του σεφ να παρουσιάζει τη συνταγή, να γράψει σχόλια δίπλα στη συνταγή ή να προσθέσει υλικά στη συνταγή που ο ίδιος θα ήθελε, να ανανεώσει τον θερμιδομετρητή της συνταγής, να στείλει e-mail στον συγγραφέα, να ανανεώσει το βιβλίο με νέες συνταγές κ.ά. Αυτό είναι ένα ζωντανό ηλεκτρονικό βιβλίο που το μόνο που δεν μπορεί ακόμη να μας δώσει είναι τη μυρωδιά της μακαρονάδας.

Ένα βιβλίο Ιστορίας για τα παιδιά του Δημοτικού που θα έδινε τη δυνατότητα στους εκπαιδευτικούς να κάνουν πιο ενδιαφέρον το μάθημα και στα παιδιά να απολαμβάνουν και να αφομοιώνουν πιο εύκολα την ύλη του μαθήματος, να κατανοούν πιο εύκολα τα γεγονότα. Για οικονομία χώρου αναφέρω μόνο τη δυνατότητα πολυμεσικών εφαρμογών (εικόνες, βίντεο με γεγονότα, σύντομα ντοκιμαντέρ με σχετικό υλικό, ηχητικές μαρτυρίες, συνεντεύξεις ή αποσπάσματα από εκπομπές της τηλεόρασης), δυνατότητα να κρατούν οι μαθητές σημειώσεις σαν ένα ηλεκτρονικό τετράδιο, online ασκήσεις προσαρμοσμένες στην τάξη ή κουίζ, διαδραστικές ασκήσεις κ.ά.

Kindle ανάμεσα σε βιβλίαΕΚΔΟΤΕΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ

Οι εκδότες είναι το Α, αλλά όχι το Ω στο ψηφιακό βιβλίο. Έχουν στη φαρέτρα τους πλούσιο εκδοτικό έργο, πλειάδα συγγραφέων, τεχνογνωσία, εξειδικευμένο προσωπικό, αλλά και έναν ανταγωνισμό που δεν μπορούν να ελέγξουν, καθώς δεν προέρχεται μόνο από τον χώρο των εκδοτών. Για παράδειγμα, κάθε «συγγραφέας» μπορεί να είναι και ένας εν δυνάμει εκδότης στο Διαδίκτυο και κάθε οργανισμός μπορεί να αναπτυχθεί σε ένα νέο «μοντέλο ψηφιακού εκδότη». Από την άλλη πλευρά, οι εκδότες χρειάζονται εργαλεία υποστήριξης αυτού του νέου εγχειρήματος: εργαλεία δημιουργίας των ψηφιακών βιβλίων, πλατφόρμες ή εφαρμογές διάθεσης των βιβλίων, εργαλεία υποστήριξης και συσκευές ανάγνωσης. Κατά την άποψή μου δεν έχει σημασία αν ο κάθε εκδότης, ή φορέας, ή όλοι μαζί δημιουργήσουν μία ή δέκα πλατφόρμες διάθεσης των ψηφιακών βιβλίων. Σε ελεύθερη αγορά είμαστε, περιορισμούς δεν μπορεί κανένας να θέσει. Το σημαντικότερο είναι να μπορούν αυτά τα διαφορετικά σχήματα να διαλειτουργούν, να επικοινωνούν μεταξύ τους με σκοπό να ανταλλάσσουν δεδομένα.

Το ίδιο ισχύει και για τις συσκευές ανάγνωσης. Όσο πιο μεγάλη είναι η γκάμα των μέσων ανάγνωσης ενός ψηφιακού βιβλίου τόσο πιο εύκολα προσβάσιμο είναι το βιβλίο στο ευρύ κοινό.

ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΧΡΗΣΤΙΚΟΤΗΤΑ

Τόσο τα ηλεκτρονικά βιβλία, οι εφαρμογές που δίνουν πρόσβαση σε αυτά, όσο και οι συσκευές ανάγνωσης θα πρέπει να είναι χρηστικά και προσβάσιμα στο αναγνωστικό κοινό, στους συγγραφείς και στους επαγγελματίες του χώρου. Στις συσκευές ανάγνωσης λίγες είναι οι δυνατότητες παρέμβασης. Στα συστήματα όμως διαχείρισης ηλεκτρονικών βιβλίων είναι υπόθεση των εκδοτών, του ΕΚΕΒΙ, ή ενός υπουργείου, των φορέων δηλαδή που δημιουργούν τις «πύλες πρόσβασης», να μην ξεχνούν τον παράγοντα χρήστη. Χωρίς σωστή διαχείριση του ηλεκτρονικού περιβάλλοντος το όλο εγχείρημα μπορεί να μην έχει το αναμενόμενο αποτέλεσμα. Εύκολη πρόσβαση στο ψηφιακό υλικό σημαίνει αυξημένη χρήση ή πωλήσεις για τους εκδότες· χρηστικότητα του ψηφιακού περιβάλλοντος εργασίας για τον χρήστη σημαίνει ικανοποιημένος αναγνώστης ή αγοραστής.

ΟΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΚΑΙ ΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

«Ο φόβος του τερματοφύλακα πριν από το πέναλτι». Αβεβαιότητα για κά ποιους, αδιαφορία ότι δεν τους αγγίζει το θέμα για άλλους, ευκαιρία για αυτούς που γράφουν στα ηλεκτρονικά μέσα, προβληματισμός για τη μεγαλύτερη μερίδα των συγγραφέων. Θέματα όπως τα πνευματικά δικαιώματα (και εδώ ο ΟΣΔΕΛ έχει κυρίαρχο ρόλο), η διαφάνεια των πωλήσεων από τους εκδότες, η διευθέτηση του ΦΠΑ για το ηλεκτρονικό βιβλίο (η πολιτεία έχει τις ευθύνες της), η διασφάλιση της ποιότητας του έντυπου βιβλίου στην ηλεκτρονική του μορφή, είναι αρκετά για να δημιουργηθεί ένα κλίμα ανασφάλειας γύρω από το νέο μέσο. Κατανοητά και αναμενόμενα όλα αυτά. Είναι όμως μια ευκαιρία για το ΕΚΕΒΙ να σταθεί δίπλα στους συγγραφείς και με τακτικές ενημερώσεις να δημιουργήσει ένα κλίμα εμπιστοσύνης προς το ηλεκτρονικό βιβλίο.

ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ

Δεν είναι της παρούσης να μιλήσουμε για τα μεταδεδομένα δίνοντας την προσοχή που τους αξίζει. Αυτό που πρέπει να επισημανθεί είναι ότι τα μεταδεδομένα είναι οι αναλυτικές περιγραφές των ηλεκτρονικών τεκμηρίων, και άρα των ηλεκτρονικών βιβλίων, οι οποίες είναι απαραίτητες για να μπορούν τα βιβλία να λειτουργούν σε ένα οργανωμένο ηλεκτρονικό περιβάλλον. Τα μεταδεδομένα ακολουθούν διεθνή πρότυπα περιγραφής όπου επιστήμονες της πληροφόρησης και ειδικοί της πληροφορίας πραγματοποιούν τις περιγραφές.

Ένα ηλεκτρονικό βιβλίο αποθηκευμένο σε μια διαδικτυακή πλατφόρμα χωρίς μεταδεδομένα είναι ένα χαμένο βιβλίο που κανείς δεν θα το εντοπίσει, ακόμη κι αν ξέρει ότι βρίσκεται εκεί. Και ας μην ξεχνάμε ότι οι περιγραφές αυτές, σε κάποιες χώρες, υπόκεινται στον νόμο περί πνευματικών δικαιωμάτων.

ΤΙΜΗ vs ΠΕΙΡΑΤΕΙΑ

Ένα από τα πλεονεκτήματα των ψηφιακών βιβλίων είναι το χαμηλό κόστος παραγωγής και διάθεσης. Θα ήταν λάθος, κατά την άποψή μου, να ακολουθηθεί το κακό παράδειγμα των CD μουσικής, με όλες τις γνωστές συνέπειες. Η παράνομη διακίνηση του ψηφιακού υλικού μπορεί να αναχαιτιστεί μόνο με τη χαμηλή τιμή των προϊόντων. Σε πολλές χώρες του εξωτερικού μπορεί κάποιος να αγοράσει ένα ηλεκτρονικό βιβλίο κάτω από ένα ευρώ. Η τιμή και ο ΦΠΑ είναι πεδία ανοικτά προς διαβούλευση, αλλά θα πρέπει να θυμόμαστε ότι στην πειρατεία και στο παράνομο «κατέβασμα» από το Διαδίκτυο η καλύτερη απάντηση είναι οι προσιτές τιμές των προϊόντων.

ΟΙ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ

Οι βιβλιοθήκες προσφέρουν ένα οργανωμένο και μεγάλο δίκτυο παροχής πληροφόρησης που ωφελεί το βιβλίο, προάγει αυτό το πολιτιστικό αγαθό στην κοινωνία και ενισχύει τη βιβλιοπαραγωγή, όσο κι αν αυτό ακούγεται παράξενο στ’' αφτιά των εκδοτών. Ενα πετυχημένο ηλεκτρονικό βιβλίο στις βιβλιοθήκες είναι σίγουρα ένα βιβλίο best seller για τον εκδότη. Ας μην υποτιμάμε τη δύναμη της συλλογικότητας και της διάχυσης της πληροφορίας μέσα από αυτόν τον θεσμό.

ΤΑ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ

Τα ηλεκτρονικά βιβλία θέλουν δυνατά βιβλιοπωλεία και τα βιβλιοπωλεία θέλουν να εισχωρήσουν στο ηλεκτρονικό εμπόριο. Το ηλεκτρονικό βιβλίο είναι το εισιτήριό τους. Σε αυτή την προσπάθεια δεν πρέπει να αφήσουμε τα βιβλιοπωλεία έξω από αυτή την εξέλιξη. Δεν είναι ο ρόλος των εκδοτών να γίνουν «εκδότες λιανικής πώλησης», παρ'’ ότι αυτό είναι θεμιτό να γίνει ως ένα σημείο και είναι αναπόφευκτη εξέλιξη στο πλαίσιο του ανταγωνισμού. Ας μην ξεχνάμε όμως ότι τα ηλεκτρονικά ή συμβατικά βιβλιοπωλεία θα είναι πάντα εκεί, με την τεχνογνωσία που έχουν, με τις επαφές με το αγοραστικό κοινό, με τη διείσδυση που έχουν στην αγορά, στα αστικά κέντρα αλλά και στην επαρχία.

ΤΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ ΕΙΝΑΙ ΕΔΩ!

Είναι τα βιβλία που κυριαρχούν στη διεθνή βιβλιοπαραγωγή. Η εύκολη πρόσβαση στην επιστημονική πληροφόρηση είναι ένα ατού αυτών των βιβλίων που τα κάνει προσιτά και διεισδυτικά στο κοινό τους. Ούτως ή άλλως, τα επιστημονικά ηλεκτρονικά βιβλία και εν γένει το ψηφιακό υλικό αυτού του είδους έχουν παίξει καθοριστικό ρόλο στην εκπαιδευτική ψηφιακή επανάσταση. Και στην Ελλάδα οι ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες πρωτοστατούν αναφορικά με το ηλεκτρονικό βιβλίο. Για παράδειγμα, ο Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών δίνει πρόσβαση μέσω της κοινοπραξίας του σε περισσότερα από 12.000 επιστημονικά ηλεκτρονικά βιβλία στην αγγλική γλώσσα. Το επιστημονικό βιβλίο είναι ψηλά στην ατζέντα των ψηφιοποιήσεων σε παγκόσμιο επίπεδο και οι ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες, και στην Ελλάδα, έχουν έτοιμες «πλατφόρμες και συστήματα» για να τα υποδεχθούν. Είναι κατά συνέπεια ένα «γόνιμο» πεδίο για τους έλληνες εκδότες, το υπουργείο Παιδείας και άλλους οργανισμούς, μιας και οι βιβλιοθήκες μας έχουν εδώ και χρόνια «προετοιμάσει» το κοινό τους για τέτοιου είδους υλικό.

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΟΛΩΝ

Στον τομέα της ενημέρωσης και της εκπαίδευσης δεν περισσεύει κανένας. Από τους εκδότες και τους βιβλιοπώλες ως τους συγγραφείς και τους επιστήμονες της πληροφόρησης, ο καθένας με τις ιδιαιτερότητές του και τις διαφορετικές του ανάγκες, θα πρέπει να εκπαιδευτούν και να αρματωθούν με τη γνώση των νέων εξελίξεων. Η άγνοια προκαλεί φόβο και ο φόβος είναι ο χειρότερος σύμβουλος σε αυτές τις περιπτώσεις.

Όταν ο Lancaster, το 1978, ανέφερε ότι το έτος 2000 το χαρτί θα αντικαθίστατο από την ηλεκτρονική πληροφορία και ότι η κοινωνία μας θα ήταν μια κοινωνία χωρίς χαρτί (The Paperless Society), η ιστορία δεν τον επιβεβαίωσε. Πόσο σύντομα θα αντικατασταθεί το έντυπο βιβλίο από το ηλεκτρονικό; Θα έχουμε βιβλία στην έντυπή τους μορφή σε λίγα χρόνια; Η απάντηση είναι «Ναι»! Για πολλά χρόνια ακόμα. Όχι φυσικά μόνο διότι μας αρέσει η μυρωδιά του χαρτιού ή γιατί είμαστε ρομαντικοί. Όχι διότι η τεχνολογία δεν θα αναπτυχθεί αρκετά ούτως ώστε το ηλεκτρονικό βιβλίο να είναι ακόμα πιο φτηνό και προσβάσιμο σε όλους. Είναι κυρίως γιατί, πιστεύω, η ανθρώπινη φύση θέλει δεκαετίες για να ενσωματώσει κάθε τι νέο, να το κάνει κτήμα της, να το υιοθετήσει ως προέκταση του είναι της, όπως έχει συμβεί για αιώνες με το έντυπο υλικό. Το μέλλον είναι εδώ! Ας μην το παραβλέψουμε. Πρέπει απλώς να βρούμε τον βηματισμό μας για να το περπατήσουμε, με τις κεραίες μας σηκωμένες. Το ηλεκτρονικό βιβλίο είναι μέρος αυτού που ζούμε, όχι αυτό που ζούμε!


ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

  • A Bush, Vannevar (1945): As we may think. Atlantic Monthly, 176(1), pp.101-108
  • Lancaster, F.W. (1978): Τoward paperless information systems New York: Academic Press.

 



δημοψήφισμα

Νέα επικαιρότητας: Ποιότητα ή ποσότητα;