Διαφήμιση
( 8 ψήφοι )
Ευρετήριο Άρθρου
Του κυβερνοχώρου οι κοινότητες...
- Η ΟΜΑΔΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
- Η ΚΥΒΕΡΝΟΚΟΙΝΩΝΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΗΣ
- ΟΙ ΝΕΟΙ «ΠΡΑΓΜΑΤΟ-ΟΥΤΟΠΙΣΤΕΣ»
- ΑΠΟ ΤΑ ΚΑΦΕΝΕΙΑ ΣΤΑ ΙΝΤΕRΝΕΤ CΑFΕ
- ΠΡΟΣΕΓΓΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΕΘΙΣΜΟ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
- CΥΒΕR ΒULLΥΙΝG ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ ΜΕΣΩ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ
- ΙΝΤΕRΝΕΤ: ΤΟ (ΕΠΙΦΟΒΟ) ΜΕΤΑ-ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΜΕΛΛΟΝ ΜΑΣ;
- Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΟΥ WΟRLD WΙDΕ WΕΒ
- ΟΙ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ «ΡRΟ-ΑΝΑ»
Όλες οι Σελίδες

ΠΡΟΣΕΓΓΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΕΘΙΣΜΟ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

Η έγκαιρη ενσωμάτωση του Διαδικτύου στη μαθησιακή διαδικασία απαιτεί παράλληλη μελέτη παθολογικών τυχόν συμπτωμάτων

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΙΩΜΟΣ, ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΗΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ ΕΘΙΣΜΟΥ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

http://assets.in.gr/AssetService/Image.ashx?c=13999067&r=0&p=0&t=0&q=100&v=1Aνάμεσα στις νέες τεχνολογίες, η εκρηκτική ανάπτυξη της επιστήμης της πληροφορικής κατέχει προνομιακή θέση και έχει διανοίξει παγκοσμίως νέους ορίζοντες για τις υπηρεσίες Υγείας, δημόσιας διοίκησης, εκπαίδευσης, έρευνας και επικοινωνίας. Το Διαδίκτυο έχει αναδειχθεί σε ένα εξαιρετικά σημαντικό μέσο για προσωπική επικοινωνία, ακαδημαϊκή έρευνα, ανταλλαγή πληροφοριών και ψυχαγωγία, καθώς το 25,6% του παγκόσμιου πληθυσμού είναι χρήστες του και ο ρυθμός διείσδυσής του στα έτη 2000-2009 είναι της τάξεως του 380,3%. Ενώ όμως τα θετικά στοιχεία του είναι πασιφανή, αυξάνεται διαρκώς η ανησυχία σχετικά με προβληματικές συμπεριφορές στο Διαδίκτυο, όπως ο εθισμός σε αυτό, που απασχολεί πλέον επιστήμονες διαφορετικών επιστημονικών πεδίων.

Η Κ.S. Υoung (1988), καθηγήτρια της Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ, η οποία με τη ρηξικέλευθη έρευνά της έκανε γνωστό τον εθισμό στο Διαδίκτυο στο ευρύ κοινό, υποστηρίζει ότι πρόκειται για έναν όρο ο οποίος καλύπτει ένα ευρύ φάσμα συμπεριφορών και προβλημάτων ελέγχου των παρορμήσεων. Ταξινομείται σε πέντε ειδικούς υποτύπους:

  1. Εθισμός στο διαδικτυακό σεξ: Καταναγκαστική χρήση ιστοσελίδων που απευθύνονται σε ενηλίκους για διαδικτυακό σεξ (cybersex) και διαδικτυακό πορνογραφικό υλικό (cyber porn).

  2. Εθισμός στις διαδικτυακές σχέσεις: Υπερβολική ενασχόληση σε διαδικτυακές διαπροσωπικές σχέσεις.

  3. Καθαροί καταναγκασμοί: Εμμονή στον τζόγο, στις αγορές ή στις συναλλαγές ημέρας.

  4. Υπερβολική αναζήτηση πληροφοριών: Καταναγκαστική περιήγηση (σερφάρισμα) στο Διαδίκτυο ή καταναγκαστικές αναζητήσεις σε βάσεις δεδομένων.

  5. Εθισμός στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές: Εμμονή στα ηλεκτρονικά παιχνίδια.

Η εξάπλωση του φαινομένου είναι παγκόσμια, αφορά όλες τις ηλικιακές και τις κοινωνικές ομάδες. Επί του παρόντος, εκτιμάται ότι περίπου 9 εκατ. αμερικανοί και 10 εκατ. κινέζοι πολίτες μπορούν να χαρακτηριστούν εθισμένοι στο Διαδίκτυο, με επιπτώσεις στις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, που περιλαμβάνουν απώλεια ελέγχου των παρορμήσεων, έντονη επιθυμία για απόσυρση, κοινωνική απομόνωση, συζυγικά προβλήματα, ακαδημαϊκές αποτυχίες και οικονομικά χρέη. Η διαφορά μεταξύ διαταραχής εθισμού στο Διαδίκτυο και άλλων ψυχιατρικών διαταραχών είναι εξαιρετικά λεπτή. Δεν έχει προσδιοριστεί αν η διαταραχή εθισμού στο Διαδίκτυο είναι ξεχωριστή συμπεριφορά ή αποτελεί μέρος κάποιας άλλης ψυχιατρικής διαταραχής. Πρέπει να τονιστεί ότι ο εθισμός στο Διαδίκτυο δεν αποτελεί αναγνωρισμένη ψυχιατρική διαταραχή σε κανένα ταξινομικό σύστημα νόσων και υπάρχει σοβαρός επιστημονικός προβληματισμός στο να ενταχθεί η διαταραχή στην αναθεωρημένη έκδοση του DSΜ-V το 2013. Η πρώτη χώρα που αναγνώρισε επισήμως τη διαταραχή είναι η Κίνα τον Νοέμβριο του 2008, ενώ ενδέχεται να ακολουθήσει και η Γερμανία, κυρίως λόγω της αδυναμίας των ασφαλιστικών φορέων να καλύψουν τις θεραπείες των εθισμένων στο Διαδίκτυο. Στην προσπάθεια προσδιορισμού της αιτιολογίας του φαινομένου, ο Βeard (2005) προτείνει ένα μοντέλο για την προβληματική χρήση του Διαδικτύου, το οποίο περιλαμβάνει βιοχημικούς, γενετικούς, ψυχολογικούς, οικογενειακούς, περιβαλλοντικούς και πολιτιστικούς δυναμικούς παράγοντες. Από βιολογικής άποψης, θεωρείται ότι ενδέχεται να υπάρχει ένας συνδυασμός γονιδίων που μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη συμπεριφορών εθισμού. Η ψυχολογική προσέγγιση τονίζει τη χρήση κλασικής εξαρτημένης μάθησης για την έναρξη, διατήρηση ή τροποποίηση μιας συμπεριφοράς εθισμού. Η κοινωνική προσέγγιση αναγνωρίζει οικογενειακούς, κοινωνικούς ή πολιτιστικούς δυναμικούς παράγοντες που μπορεί να ενισχύσουν τη χρήση του Διαδικτύου.

Φύλλο και εθισμός στο διαδίκτυο

Σημειώνεται στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο φύλων ως προς τη κατηγοριοποίησή τους στην κλίμακα YDQ με τα αγόρια να κατηγοριοποιούνται συχνότερα σε κατηγορίες υψηλότερου δείκτη χρήσης σε σχέση με τα κορίτσια (χ2 = 22.758, p.<001)

Η επιδημιολογία του φαινομένου είναι πολύ σημαντική για την κατανόηση της παγκόσμιας έκτασής του και την ανάπτυξη προγραμμάτων πρόληψης και παρέμβασης. Τα περισσότερα ερευνητικά δεδομένα ταξινομούν τους φοιτητές και τους εφήβους σταθερά ως τις ομάδες με τον υψηλότερο κίνδυνο για εθισμό μεταξύ των χρηστών. Στην Ελλάδα, τελευταίες έρευνες όπως παρουσιάστηκαν στο 1ο Πανελλήνιο Διεπιστημονικό Συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης της Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο, που πραγματοποιήθηκε στη Λάρισα τον Νοέμβριο του 2009, αποκαλύπτουν το ποσοστό εθισμού των εφήβων σε 8,2% στη Θεσσαλία, 11,3% στην Κω και 15% στη Χίο μεταξύ των χρηστών, και τοποθετούν τη χώρα μας μαζί με την Κίνα (2,4%-11,3%), την Ταϊβάν (12,8%) και τη Ν. Κορέα (1,6%20,3%) στις χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά εθισμού των εφήβων στο Διαδίκτυο παγκοσμίως. Ο επιπολασμός του εθισμού των εφήβων στο Διαδίκτυο στην Ελλάδα έχει μεγάλη σημασία, αν συγκριθεί με το 2% του αντίστοιχου εφηβικού μαθητικού πληθυσμού της Νορβηγίας (Johansson & Gοtestam 2004). Σε μια χώρα επομένως όπως η Νορβηγία, με το υψηλότερο ποσοστό χρηστών Διαδικτύου (90%) στον κόσμο, το χαμηλό ποσοστό των εθισμένων εφήβων στο Διαδίκτυο μπορεί να εξηγηθεί μόνο μέσα από την ομαλή διείσδυση του Διαδικτύου (ποσοστό ανάπτυξης 92,5% τα έτη 2000-2009) και ένα πολύ καλά συντονισμένο πρόγραμμα ψηφιακού αλφαβητισμού από τις πολύ μικρές ηλικίες που ακολούθησε η χώρα αυτή. Αντίθετα σε χώρες όπως η Κίνα, η ξαφνική και γρήγορη διείσδυση των νέων τεχνολογιών (1.500% τα έτη 2000-2009) δημιούργησε προβλήματα. Σύμφωνα με τον Τaο Ran, διευθυντή για την αντιμετώπιση των εθισμών στο κεντρικό στρατιωτικό νοσοκομείο του Πεκίνου (το πρώτο στον κόσμο το 2005), ο εθισμός στο Διαδίκτυο αφορά το 13,7% των κινέζων εφήβων (περίπου 10 εκατ.) και ξεκίνησε ήδη η εφαρμογή πολιτικών μέτρων αντιμετώπισης του φαινομένου με περιορισμό της χρήσης των ηλεκτρονικών παιχνιδιών σε τρεις ώρες την ημέρα. Ο εθισμός στο Διαδίκτυο αποτελεί επίσης ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα δημόσιας υγείας για τη Ν. Κορέα και για τον λόγο αυτόν το 2007 εκπαιδεύτηκαν 1.100 ειδικοί σε 190 δομές ψυχικής υγείας (Βlock 2008).

Η υψηλή επικράτηση του εθισμού στο Διαδίκτυο στη χώρα μας μπορεί να ερμηνευτεί από το γεγονός ότι ο ψηφιακός αλφαβητισμός των παιδιών στην Ελλάδα ξεκίνησε στο μεγαλύτερο ποσοστό μέσα από την εμπειρική ενασχόληση και όχι ως αποτέλεσμα συντονισμένης μαθησιακής διαδικασίας, καθώς και από την ευρέως διαδεδομένη αντίληψη μεταξύ των αγοριών ότι ο ηλεκτρονικός υπολογιστής και το Διαδίκτυο εξυπηρετούν απλώς την ανάγκη τους για ψυχαγωγία. Δεν μπορεί λοιπόν παρά να τονιστεί η σημασία της έγκαιρης ενσωμάτωσης των Η/Υ και του Διαδικτύου στη μαθησιακή διαδικασία ώστε η γνωριμία με τις νέες τεχνολογίες να γίνεται σε ένα ελεγχόμενο περιβάλλον με ισορροπημένη παρουσίαση και έγκαιρη ανίχνευση παθολογικών σημείων και συμπτωμάτων.

Συνοψίζοντας, φαίνεται να υπάρχει ανάγκη για ένα κοινό και αποδεκτό διαγνωστικό εργαλείο και για ανάλογα αποδεκτά διαγνωστικά κριτήρια από το σύνολο της παγκόσμιας ψυχιατρικής κοινότητας σχετικά με τον εθισμό στο Διαδίκτυο. Ωστόσο παραμένει το ερώτημα αν η υπερβολική χρήση του Διαδικτύου είναι συννοσηρή σε σχέση με προϋπάρχουσες ψυχιατρικές διαταραχές οι οποίες οδηγούν σε προβληματική συμπεριφορά στο Διαδίκτυο ή αν το μέσο αυτό καθαυτό είναι ο καταλύτης για συννοσηρά ψυχολογικά προβλήματα. Επίσης η ραγδαία αύξηση της χρήσης του Διαδικτύου σε ιδιωτικές επιχειρήσεις, στην εκπαίδευση και στη βιομηχανία θα απαιτήσει μια δημόσια πολιτική απάντηση όσον αφορά το μάρκετινγκ, την προώθηση και τη χρήση του Διαδικτύου και το πώς αυτή συνδέεται με την ψυχική υγεία. Τέλος, αποτελεσματικές μέθοδοι θεραπείας που προκύπτουν από κλινικές μελέτες για τον εθισμό στο Διαδίκτυο πρέπει να γίνουν ευρέως γνωστές και διαθέσιμες. Στην ψηφιακή εποχή είναι υποχρέωση πλέον του κλινικού γιατρού να ανακαλύπτει σταδιακά τα βασικά προβλήματα της υπερβολικής ενασχόλησης με τα νέα τεχνολογικά μέσα, προκειμένου να είναι σε θέση να παρέχει ποιοτικότερη και αποτελεσματικότερη φροντίδα υγείας.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1) Βeard Κ., «Ιnternet Αddiction: Α review of current assessment techniques and potential assessment questions». CyberΡsychology and Βehavior, 8 (1), 2005, 7-14.

2) Johansson Α., Gοtestam Κ., «Ιnternet Αddiction: characteristics of a questionnaire and prevalence in Νorwegian youth (12-18 years)», Scandinavian Journal of Ρsychology, 2004, 45: 223-9.

3) Υoung Κ.S., Caught in the Νet: Ηow to Recognize the Signs of Ιnternet Αddiction – and a Winning Strategy for Recovery, Wiley, 1998.

4) Σιώμος Κωνσταντίνος, Εθισμός των εφήβων στους Η/Υ και το Διαδίκτυο: Ψυχιατρικά συμπτώματα και διαταραχές ύπνου. Διδακτορική διατριβή, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, 2008.

5) Ερευνα - πρόληψη - αντιμετώπιση των κινδύνων στη χρήση του Διαδικτύου, Τόμος Πρακτικών, Ελληνική Εταιρεία Μελέτης της Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο, Λάρισα, 2009.

δημοψήφισμα

Νέα επικαιρότητας: Ποιότητα ή ποσότητα;